Аргон (лат. Argon; Ar) — химиялық элементтердің периодтық жүйесінің 3-ші периодының VІІІ тобына жататын элемент, реттік саны 18, атомдық массасы 39,948. Инертті газдарға жатады. Аргонның Жер атмосферасындағы үлесі 0,93%-ды құрайды. Оны 1894 жылы Дэвид Рэлей және Уильям Рамзай ашқан.

18 ХлорАргонКалий
Ne

Ar

Kr
Периодическая система элементовСутегіГелийЛитийБериллийБор (элемент)КөміртекАзотОттекФторНеонНатрийМагнийАлюминийКремнийФосфорКүкіртХлорАргонКалийКальцийСкандийТитан (элемент)ВанадийХромМарганецТемірКобальтНикельМысМырышГаллийГерманийКүшәнСеленБромКриптонРубидийСтронцийИттрийЦирконийНиобийМолибденТехнецийРутенийРодийПалладийКүмісКадмийИндийҚалайыСүрмеТеллурИодКсенонЦезийБарийЛантанЦерийПразеодимНеодимПрометийСамарийЕуропийГадолинийТербийДиспрозийГольмийЭрбийТулийИттербийЛютецийГафнийТантал (элемент)ВольфрамРенийОсмийИридийПлатинаАлтынСынапТаллийҚорғасынВисмутПолонийАстатРадонФранцийРадийАктинийТорийПротактинийУранНептунийПлутонийАмерицийКюрийБерклийКалифорнийЭйнштейнийФермийМенделевийНобелийЛоуренсийРезерфордийДубнийСиборгийБорийХассийМейтнерийДармштадтийРентгенийКоперницийНихонийФлеровийМосковийЛиверморийТеннессинОганесон
Периодическая система элементов
18Ar
Жай заттың сыртқы бейнесі
Түсі, дәмі және иісі жоқ инертті газ
-189 °C дейін салқындатылған, тез еритін аргон мұзы.
Атом қасиеті
Атауы, символ, нөмірі

Аргон, 18

Топ типі

Инертті газ

Топ, период, блок

18, 3, p

Атомдық масса
(молярлық масса)

39,948(1) м. а. б. (г/моль)

Электрондық конфигурация

[Ne] 3s2 3p6

Қабықшалар бойынша электрондар

2, 8, 8

Атом радиусы

? (71) пм

Химиялық қасиеттері
Ковалентті радиус

106±10[1] пм

Ван-дер-Ваальс радиусы

188 пм

Ион радиусы

154[1] пм

Электртерістілігі

4,3 (Полинг шкаласы)

Электродты потенциал

0

Тотығу дәрежелері

0

Иондалу энергиясы

1-ші: 1520.6 кДж/моль (эВ)
2-ші: 2665.8 кДж/моль (эВ)
3-ші: 3931 кДж/моль (эВ)

Жай заттың термодинамикалық қасиеттері
Термодинамикалық фаза

Газ

Тығыздық (қ.ж.)

1,784×10−3 г/см³

Тығыздық б. т.

1,40 г/см³

Балқу температурасы

83,81 K (−189,34 °C)

Қайнау температурасы

87,3 K (−185,85 °C)

Балқу жылуы

7,05 кДж/моль

Булану жылуы

6,45 кДж/моль

Молярлық жылусыйымдылық

20,79 Дж/(K·моль)

Молярлық көлем

22,4×103 см³/моль

Қаныққан бу қысымы
P (Па) 1 10 100 1000 10 000 100 000
T (К) 47 53 61 71 87
Жай заттың кристаллдық торы
Тор құрылымы

текше бетке бағытталған

Тор параметрлері

5,260 Å

Дебай температурасы

85 K

Басқа да қасиеттері
Жылуөткізгіштік

(300 K) 0,0164 Вт/(м·К)

CAS нөмірі

7440-37-1

Аргон Ar

Аргон — түссіз және иіссіз бір атомды, химиялық жағынан инертті газ. Аргон басқа атомдармен химиялық емес, ван-дер-ваальс күштері арқылы байланысқан бірнеше қосынды алынған.

Аргон инертті ортаны қажет ететін металлургиялық және химиялық процестерде, жарық техникасында (флуоресцентті лампыларда, қызу лампыларында, разряд түтікшелерінде, аргонды түтікшелер көкшіл түске боялады), электроникада, ядролық техникада (ионизациялық санағыштар, камералар) қолданылады.

Құрамында калий бар минералдардағы 40Ar40 арақатынасын өлшеу арқылы гелогиялық формациялар мен метеориттердің жасын анықтауға болады.

Химиялық қасиеті

өңдеу

Осы уақытқа дейін аргонның тек 2 химиялық қосылысы белгілі - аргон гидрофториді және өте төмен температурада болатын CU (Ar) O.

Сонымен қатар, аргон эксимер молекулаларын құрайды, яғни қозған электрондық күйлері тұрақты және негізгі күйі тұрақсыз молекулалар. Электр разрядында түзілетін өте тұрақсыз Hg – Ar қосылысын нағыз химиялық (валенттік) қосылыс деп санауға негіз бар.

Аргонның фтормен және оттегімен басқа валентті қосылыстары алынуы мүмкін, олар да өте тұрақсыз болуы керек. Мысалы, аргон мен хлор қоспасын электрлік қозу кезінде ArCl түзілуімен газ фазалық реакция болуы мүмкін.

Сондай-ақ, молекулалары арасында сутектік байланыстар әрекет ететін көптеген заттармен (су, фенол, гидрохинон және т.б.) ол инклюзиялық қосылыстар (клатраттар) түзеді, мұнда аргон атомы «қонақ» ретінде түзілген қуыста болады. кристалдық торда зат иесінің молекулаларымен, мысалы, Ar 6H2O.

CU (Ar) O қосылысы уранның көміртегімен және оттегімен CUO қосылысынан алынды. Ar – Si және Ar – C байланыстары бар қосылыстардың болуы ықтимал: FArSiF3 және FArCCH.

Сыртқы сілтемелер

өңдеу


  1. a b Дереккөз қатесі: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named sizes