Армения-Қазақстан қатынастары

Армения мен Қазақстан 1992 жылы 27 тамызда дипломатиялық қарым-қатынас орнатты. Арменияның Астанада елшілігі бар, ал Қазақстанның Ереванда елшілігі бар. Екі ел де Еуразиялық одақтың, Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымының, Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымының және Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының толыққанды мүшелері болып табылады. Қазақстанда армян тектес 25 000 адам тұрады. Тарих бойы Қазақстан Өзбекстанмен бірге өзінің армян халқын қабылдаған түркі елі болды.

Қазақстан-Армения арақатынасы
Қазақстан және Армения

Қазақстан

Армения

Тарихы

өңдеу

1918 жылға дейін екі ел де Ресей империясының құрамына кірді, ал 1991 жылға дейін екеуі де КСРО құрамына кірді. Дипломатиялық қатынастар екі ел арасында 1992 жылы 27 тамызда құрылды. 1991–1992 жылдары Қазақстан Бірінші Таулы-Қарабақ соғысын реттеуге қатысты. 1993 жылдың маусым айынан бастап Қазақстанда Армения елшілігі ашылды. Қазақстанның Армениядағы елшілігі 2007 жылғы наурыздан бастап жұмыс істейді.

Өзара қарым-қатынас

өңдеу
 
Армен Саркисян мен Нұрсұлтан Назарбаевтың кездесуі, Астана, 2021

2014 жылы Қазақстан Армения құрамындағы Таулы Қарабақтың Еуразиялық Экономикалық Одаққа қосылуына қарсы болды, ал президент Нұрсұлтан Назарбаев мемлекеттер БҰҰ мойындаған шекаралар арқылы ғана қосыла алады деп мәлімдеді, Бұл Арцах Республикасының басшылығын, сондай-ақ армян халқын ашуландырды, оның 64% сол кезде ЕАЭО-ға кіруге уақыт келді. таулы Қарабақпен бірге болады. Сәуір соғысы кезінде Қазақстан ЕАЭО сәуір саммитін Ереваннан Мәскеуге көшіруді ұсынғанға дейін Арменияның тактикасына қатысты шағымдарын білдірді.[1] Саммитке Ереванға келетін Қазақстан премьер-министрі Кәрім Мәсімовпен телефон арқылы сөйлескен Армения премьер-министрі Овик Абраамян бұл ұсыныстан бас тартып, Мәскеу саммитіне бойкот жариялай алатынын ескертті.[2] Қазақстаннан келген бизнес-делегация жоспарланғандай Еревандағы "Инвест Армения-2016" форумына қатысқан жоқ, бұл Армения өнеркәсіпшілері мен кәсіпкерлері одағының төрағасын Қазақстанды "тоталитарлық ел" деп сипаттауға мәжбүр етті, мұнда "шақырудан бас тарту үшін оларға команданың алғашқы сөздері жеткілікті"[3] Армян Харич ауылы Президент Назарбаевты оның есімімен аталған көше атауынан айырды, ал әкім Назарбаев біздің досымыз болуы керек деп мәлімдеді, бірақ қазір ол "армяндар біздің ағаларымызды өлтіреді". Егер әзербайжандар олардың ағалары болса, армяндар олардың жауы болуы керек"[1].

Екі жақты сапарлар

өңдеу
 
Қазақстанның Еревандағы Елшілігі
  • 1999 жылғы 1-2 қыркүйек аралығында Армения президенті Роберт Кочарян Қазақстанға ресми сапармен барды. Ол сондай-ақ 2006 жылдың қарашасында ресми сапармен болды. Президент Серж Саргсян Қазақстанға 2008 жылғы шілде мен желтоқсанда, 2009 жылғы қазан мен желтоқсанда, 2010 жылғы шілдеде, 2012 жылғы сәуірде және 2014 жылғы мамырда келді.
  • 2001 жылдың мамыр айында Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Арменияға ресми сапармен барды.

Елшілер

өңдеу

Армениядағы Қазақстан елшілері

өңдеу
  • Айымдос Бозжігітов (2010-2015)
  • Тимур Оразаев (22 сәуір 2016-14 қаңтар 2021)[4]
  • Иманбаев Болат (2021 жылы 12 ақпанынан бері) [5]

Қазақстандағы Армения елшілері

өңдеу
  • Арман Меликян (1993-1999)
  • Эдуард Хуршудян (1999-2004)
  • Левон Хачатрян (2005-2008)
  • Василий Газарян (2008-2013)
  • Ара Саакян (2013-2018)
  • Гагик Галачиан (2018-2020)[6]
  • Гевондян Армен (2022 жылдың 12 сәуірінен бері) [7]

Тағы қараңыз

өңдеу

Дереккөздер

өңдеу