Ақадыр (Қарағанды облысы)
Ақадыр — Қарағанды облысы Шет ауданындағы кент, Ақадыр кенттік әкімдігі орталығы.
| Кент | |
| Ақадыр | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Статусы |
Кенттік әкімдігі орталығы |
| Облысы | |
| Ауданы | |
| Кенттік әкімдігі | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
48°15′35″ с. е. 72°51′43″ ш. б. / 48.25972° с. е. 72.86194° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 48°15′35″ с. е. 72°51′43″ ш. б. / 48.25972° с. е. 72.86194° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты |
1937 |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
9612 адам (2009) |
| Сандық идентификаторлары | |
| Автомобиль коды |
09 |
Ақадыр шекарасы
| |
Басқа мағыналар үшін Ақадыр деген бетті қараңыз.Географиялық орны өңдеу
Екатеринбург-Алматы темір жолының бойында, аудан орталығы Ақсу-Аюлы ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 82 км-дей, Қарағанды қаласынан оңтүстікке қарай 167 км-дей жерде орналасқан.
Тарихы өңдеу
Іргесі өткен ғасырдың 30 жылдары Қарағанды-Мойынты теміржол құрылысының бойында Ақадыр стансасының ашылуына байланысты қаланған. Кентте 1937 жылдан бастап паровоз депосы ашылып, ол 1957 жылы тепловоздары, ал 1982 жылдан бүгінгі күндері электровозды жөндейтін ірі кәсіпорын болып есептеледі. 1973-1997 жылдары Ақадыр ауданының орталығы болған. 1997 жылы Ақадыр ауданы жабылып, Шет ауданының құрамына берілген.
Халқы өңдеу
Жергілікті тұрғындар саны 1999 жылы 10564 адам (5090 ер адам және 5474 әйел адам) болса, 2009 жылы 9612 адамды (4681 ер адам және 4931 әйел адам) құрады.[1]
Инфрақұрылымы өңдеу
Кенттің әкімшілік аумақтық бағынысындағы елді мекендерде (Ақадыр кенті мен Подхоз ауылы, Тағылы, № 906 разъезддері) 4 мектеп, аудандық емхана, ФАП, 4 отбасылық дәрігерлік амбулатория, мәдениет үйі, кітапхана, балалар өнер мектебі, балалар мен жасөспірімдер спорт мектебі, оқу-өндірістік комбинаты, балабақша, «Казақтелеком» бөлімшесі, «Қазпошта» бөлімшесі, басқа да мәдени-тұрмыстық мекемелер бар. Сонымен қатар «Қазақстан темір жолдары» жүйесіне қарасты «Ақадыр электр жабдықтау» (ЭЧ-12), темір жол дистанциясы (ПЧ-26), белгі беру және байланыс дистанциясы (ПЦЧ-21) мекемелері бар. Кент аумағында теміржол жүйесіне қарасты барлығы 14 мекеме, ұжымдар жұмыс атқарады. 46 шаруа қожалығы бар (2006). Аудандық статусы бар №2 Ақадыр аудандық соты, №2 аудандық АХАЖ, кенттік полиция бөлімшесі бар. Кент басқа елді мекендермен автомобиль жолдары арқылы байланысады.[2]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том
- ↑ Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5