Ақадыр (Қарағанды облысы)

АқадырҚарағанды облысы Шет ауданындағы кент.

Кент
Ақадыр
Әкімшілігі
Ел

 Қазақстан

Облысы

Қарағанды

Ауданы

Шет

Кенттік әкімдігі

Ақадыр

Тарихы мен географиясы
Координаттары

48°15′35″ с. е. 72°51′43″ ш. б. / 48.25972° с. е. 72.86194° ш. б. / 48.25972; 72.86194 (G) (O) (Я)Координаттар: 48°15′35″ с. е. 72°51′43″ ш. б. / 48.25972° с. е. 72.86194° ш. б. / 48.25972; 72.86194 (G) (O) (Я)

Құрылған уақыты

1937

Уақыт белдеуі

UTC+5:00

Тұрғындары
Тұрғыны

9756 адам (2021)

Сандық идентификаторлары
Автомобиль коды

09

Ақадыр картада
Ақадыр
Ақадыр
Ақадыр картада
Ақадыр
Ақадыр
 Басқа мағыналар үшін Ақадыр деген бетті қараңыз.

Географиялық орны

өңдеу

Екатеринбург-Алматы темір жолының бойында, аудан орталығы Ақсу-Аюлы ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 82 км-дей, Қарағанды қаласынан оңтүстікке қарай 167 км-дей жерде орналасқан.

Тарихы

өңдеу

Іргесі өткен ғасырдың 30 жылдары Қарағанды-Мойынты теміржол құрылысының бойында Ақадыр стансасының ашылуына байланысты қаланған. Кентте 1937 жылдан бастап паровоз депосы ашылып, ол 1957 жылы тепловоздары, ал 1982 жылдан бүгінгі күндері электровозды жөндейтін ірі кәсіпорын болып есептеледі. 1973-1997 жылдары Ақадыр ауданының орталығы болған. 1997 жылы Ақадыр ауданы жабылып, Шет ауданының құрамына берілген.

Халқы

өңдеу
Саны (1999, 2009, 2021)[1][2]
1999 2009 2021 2021 2009-ға пайызбен Ерлер 2009 Ерлер 2021 2021 2009-ға пайызбен Әйелдер 2009 Әйелдер 2021 2021 2009-ға пайызбен
10564 9665 9756 100,9 4711 4887 103,7 4954 4869 98,3

Инфрақұрылымы

өңдеу

Кенттің әкімшілік аумақтық бағынысындағы елді мекендерде (Ақадыр кенті мен Подхоз ауылы, Тағылы, № 906 разъезддері) 4 мектеп, аудандық емхана, ФАП, 4 отбасылық дәрігерлік амбулатория, мәдениет үйі, кітапхана, балалар өнер мектебі, балалар мен жасөспірімдер спорт мектебі, оқу-өндірістік комбинаты, балабақша, «Казақтелеком» бөлімшесі, «Қазпошта» бөлімшесі, басқа да мәдени-тұрмыстық мекемелер бар. Сонымен қатар «Қазақстан темір жолдары» жүйесіне қарасты «Ақадыр электр жабдықтау» (ЭЧ-12), темір жол дистанциясы (ПЧ-26), белгі беру және байланыс дистанциясы (ПЦЧ-21) мекемелері бар. Кент аумағында теміржол жүйесіне қарасты барлығы 14 мекеме, ұжымдар жұмыс атқарады. 46 шаруа қожалығы бар (2006). Аудандық статусы бар №2 Ақадыр аудандық соты, №2 аудандық АХАЖ, кенттік полиция бөлімшесі бар. Кент басқа елді мекендермен автомобиль жолдары арқылы байланысады.[3]

Дереккөздер

өңдеу