Батыс Қазақстан облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімі
Батыс Қазақстан облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің тізімі Қазақстан Республикасының 2016 жылғы 6 сәуірдегі "Құқықтық актілер туралы» Заңының 27-бабына және Қазақстан Республикасының 2019 жылғы 26 желтоқсандағы "Тарихи-мәдени мұра объектілерін қорғау және пайдалану туралы" Заңының 21-бабына сәйкес, Батыс Қазақстан облысы әкімдігінің 2010 жылғы 28 шілдедегі № 165 қаулысымен бекітілген.[1] 2023 жылы 10 қазанда Батыс Қазақстан облысы әкімдігінің № 242 «Батыс Қазақстан облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімін бекіту туралы» қаулысына өзгерістер енгізілген.
Орал қаласы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Бұрынғы қазыналық бақ, 19 ғ. (Қалалық мәдениет және демалыс саябағы) | Қала құрылысы және сәулет | Шаған өзенінің жағалауындағы Орал қаласының солтүстік-батыс бөлігі | |
| 2 | 1919 жылы "Нежданный" бронепоезы тұрғызылған ескі депо, 19 ғ. | Қала құрылысы және сәулет | Вагондар депосы | |
| 3 | 17-ші Қызыл әскерлердің бауырластар зираты, 1919 ж. | монументтік өнер құрылысы | Шаған өзені арқылы өтетін теміржол көпірі | |
| 4 | Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлердің бауырластар зираты 1941-1945 жж. | монументтік өнер құрылысы | Қалалық зират | |
| 5 | Белорусь жазушысы Змирок Бядуля зиратындағы ескерткіш, 1941 ж. | монументтік өнер құрылысы | Қалалық зират | |
| 6 | Мифтах Шамсутдинов зиратындағы ескерткіш-мүсін, 1960 ж. | монументтік өнер құрылысы | Мұсылмандар зираты | |
| 7 | 1937 жылы қуғынға ұшырағандардың бауырластар зираты, 1994 ж. | монументтік өнер құрылысы | Қалалық зират | |
| 8 | "Еуропа-Азия" монументі шекарасы, 1984 ж. | монументтік өнер құрылысы | Жайық өзені арқылы өтетін көпірде | |
| 9 | Василий Иванович Чапаев ескерткіші, 1989 ж. | монументтік өнер құрылысы | Теміржол вокзалы алдындағы алаң | |
| 10 | Мәншүк Мәметова ескерткіші, 1988 ж. | монументтік өнер құрылысы | Мәншүк Мәметова көшесі | |
| 11 | Константин Жуков ескерткіші, 1992 ж. | монументтік өнер құрылысы | Жуков көшесі (әскери гарнизон алаңы) | |
| 12 | Көпес Каревтардың тұрғын үйі, 19 ғ. (1 қабаты - шаштараз, 2-3 қабаттары – тұрғын-жай) |  |
қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 161 |
| 13 | В.И. Чапаев болған үй, 1919 ж. (тұрғын үй) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 144 | |
| 14 | Пугачев болған Кузнецовтардың үйі, 1774 ж. (Емельян Пугачев музей-үйі) |  |
қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 35 |
| 15 | Қала құрылысы кешені - Орал қаласының тарихи бөлігі 18–20 ғғ. | қала құрылысы және сәулет | Шаған өзенінің Орал өзеніне құйылар сағасында, Шаған-Набережный көшесінен Еуразия даңғылына дейін, Еуразия даңғылынан Әйтиев көшесіне дейін, Әйтиев көшесінен Набережныйға, Жайық өзеніне дейін | |
| 16 | Бірінші әйелдер гимназиясының ғимараты, 1888 ж. (Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің жағырафия факультеті) | қала құрылысы және сәулет | Орал қаласы, Н. Назарбаев даңғылы, 121 | |
| 17 | Бұрынғы әскери баспахана, музей және кітапхана, 1836 ж. (қазіргі тері-венерология диспансерінің ғимараты) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 127 | |
| 18 | Бұрынғы көпес Владимировтың үйі 19 ғ. ("Батыс" МАҚ ғимараты) | қала құрылысы және сәулет | ина Нұрпейісова көшесі және Н. Назарбаев даңғылы, 182 | |
| 19 | Бұрынғы Штраус дәріханасы 19 ғ. (N 1 дәріхана және саз мектебінің ғимараты ) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 153 | |
| 20 | Итальян сәулетшісі Дельмединоның үйі 19 ғ. (1 қабаты кафе, 1-3 қабаттары пәтерлер) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 159 | |
| 21 | Бұрынғы көпес Овчинниковтың дербес үйі 19 ғ. (ІІД емханасы) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 168 (литер Б.В.) | |
| 22 | Бұрынғы Сергей Каревтің үйі 19 ғ. ("Талап" акционерлік қоғамының тіс емдеу емханасы) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 206 | |
| 23 | Бұрынғы қала орталығы 19 ғ. ("Сюрприз", "Орион" дүкендері) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 188 | |
| 24 | Көпес Каревтің бұрынғы дербес үйі, қазір әскери бөлімнің жатақханасы, 19 ғ. аяғы | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 189 | |
| 25 | Бұрынғы атқора ғимараты 19 ғ. ("Ультра" дыбыс жазу дүкені) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 196 | |
| 26 | Д. Фурманов және Б. Қаратаев тоқтаған үй (бұрынғы "Ресей" қонақ үйі) 19 ғ. | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 161 | |
| 27 | Бұрынғы Никольский шіркеуі 19 ғ. (Никола Святитель шіркеуі) | қала құрылысы және сәулет | Хамид Чурин көшесі, 99/1 | |
| 28 | Бұрынғы әйелдер монастыры 1812 ж. ("Ақжол" АҚ профилакторийі) | қала құрылысы және сәулет | Садовский көлі | |
| 29 | Бұрынғы көпес Лукашевтің үйі 1858 ж. (тұрғын үй және фотосалон) | қала құрылысы және сәулет | Лев Толстой көшесі, 61 | |
| 30 | 1919 ж. М. Фрунзе тоқтаған полковник Завьяловтың бұрынғы үйі 19 ғ. | қала құрылысы және сәулет | Ғұмар Қараш көшесі, 14 | |
| 31 | Қызыл мешіт 19 ғ. | қала құрылысы және сәулет | 8 Март көшесі, 23 | |
| 32 | Бұрынғы сауда қатарлары: Бұрынғы ерлер гимназиясы 19 ғ. (1 қабаты "Аркадия" дүкені, "Ателье", 2 қабаты тұрғын жай); Бұрынғы сауда лавкілері 19 ғ. ("Жиһаз салоны", "Стамбул", "Балалар әлемі" дүкендері); Бұрынғы көпес үйі 19 ғ. (1 қабаты "Автобөлшектер", "Изабелла" дүкендері, жартылай жерқабатта "Фортуна" кафесі, 2 қабаты тұрғын жай); Бұрынғы көпес үйі 19 ғ. (1 қабаты "Каризма" дүкені, 2 қабаты тұрғын үй); Бұрынғы көпес Коротиннің дүкені 19 ғ. ("Казторг", "Орал" нан-азық дүкендері); Бұрынғы тұрғын үй, 19 ғ. (1 қабаты "Дәріхана", "Стоматология" және АТП-1 диспетчері, 2 қабаты тұрғын жай); 2 қабатты тастан салынған ғимарат 19 ғ. (1 қабаты "Нұржанар" дүкені, "БТС инкубатор ЖШС "Бизнес" офисі, "Нұрайна" кафесі, 2 қабаты "Бизнес- мектеп", шеберхана, ателье) | қала құрылысы және сәулет | Жұбан Молдағалиев көшесі-Мұхит көшесінен Қасым Аманжолов көшесіне дейін; Самар көшесі, 89; Самар көшесі, 100; Жұбан Молдағалиев көшесі, 25; Жұбан Молдағалиев көшесі, 27; Құрманғазы көшесі, 33/35; Жұбан Молдағалиев көшесі, 33; Әбубәкір Кердері көшесі, 78 | |
| 33 | Қасиетті Покрова Богородица шіркеуі ғимараты 1888 ж. | қала құрылысы және сәулет | Қасым Аманжолов көшесі,49 | |
| 34 | Бұрынғы бірінші ерлер гимназиясының ғимараты, қазір Жаһанша Досмұхамедов атындағы педколледждің оқу корпусы 1879 ж. | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 173 | |
| 35 | Батыс жағалауын қорғау штабы орналасқан ғимарат 19 ғ. ("Гипрогаз" ЖШС ) | қала құрылысы және сәулет | Шевченко көшесі, 32 | |
| 36 | 1919 ж. 2-ші жеңіл артдивизионының 22-ші атқыштар дивизиясы штабы орналасқан ғимарат 1890 ж. | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 206/1 | |
| 37 | 1-ші "Иллюзион" кинотеатры ғимараты, 19 ғ. (Чапаев атындағы кинотеатр) | қала құрылысы және сәулет | Ғұмар Қараш көшесі, 16 | |
| 38 | "Современник" кинематографы, қазіргі 1 қабаты Ю.Гагарин атындағы балалар кинотеатры, 2 қабаты қалалық мәдени-ағарту бірлестігі. ХІХ ғасыр. [2] | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 166/1 | |
| 39 | Ғ. Тоқай болған Тухватуллиндер үйі 19 ғ. (Ғабдолла Тоқай музейі) | қала құрылысы және сәулет | Короленко көшесі, 9 | |
| 40 | Бұрынғы аурухана мен дәрігерлер үйі, 19 ғ. аяғы (№3 қалалық емхана) | қала құрылысы және сәулет | Александр Карев көшесі, 22, Дәулеткерей көшесі, 47 | |
| 41 | 1919 ж. 25-Чапаев дивизиясы штабы орналасқан бұрынғы офицерлер жиналысы өтетін клуб 1888 ж. (тұрғын үй) | қала құрылысы және сәулет | Чапаев көшесі, 26 | |
| 42 | 1891 ж. Федор Шаляпин тоқтаған бұрынғы Коротин, Стариннің қонақ үйі 1891 ж. (1 қабаты - дүкендер, 2 - тұрғын үй) | қала құрылысы және сәулет | Құрманғазы көшесі, 82 | |
| 43 | Ғабдолла Тоқай істеген бұрынғы "Уралец" газеті баспаханасының ғимараты, 1888 ж. (тұрғын үй) | қала құрылысы және сәулет | Чапаев көшесі, 39 | |
| 44 | Бұрынғы Вяхиревтардың үйі. Никита Савичев оқыған мұғалімдер семинариясы 1878 ж. ("Пушнина" ЖШС) | қала құрылысы және сәулет | Чапаев көшесі, 18 | |
| 45 | Бұрынғы қыздар гимназиясы 19 ғ.аяғы (№1 мектеп) | қала құрылысы және сәулет | Ғаблолла Тоқай көшесі, 22 | |
| 46 | Уездік аурухана ғимараты, ХІХ ғасырдың соңы, қазіргі: "Талап" акционерлік қоғамының емханасы; "Талап" акционерлік қоғамының дәріханасы; "Аймақаралық профилактикалық психотерапиялық орталық" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі; "Батыс Қазақстан облысының "Дезинфекция" бірлестігі" жеке медициналық мекемесі; №1 қалалық емханасы; Тұрғын жай.[3] | қала құрылысы және сәулет | Мұстахым Ықсанов, Хамид Чурин, Темір Масин көшелері мен Н. Назарбаев даңғылы шекараларында; Мұстахым Ықсанов көшесі, 44/2; Мұстахым Ықсанов көшесі, 44/2; Мұстахым Ықсанов көшесі, 44/2; Мұстахым Ықсанов көшесі, 44/3; Мұстахым Ықсанов көшесі, 44/3; Мұстахым Ықсанов көшесі, 44/3 | |
| 47 | Жазушы Константин Федин тоқтаған Рассохиндер үйі 1910-1913 жж.і | қала құрылысы және сәулет | Некрасов көшесі, 22 | |
| 48 | Аркадий Гайдар, Валерий Правдухин, Сакен Сейфуллин, Лев Толстой болған Журавлевтар үйі 1927-1937 жж. | қала құрылысы және сәулет | Құрманғазы көшесі, 34 | |
| 49 | Филипп Неусыпов оқыған, бұрынғы ауылшаруашылық мектебінің ғимараты 19 ғ. | қала құрылысы және сәулет | Деркөл кенті, Даль көшесі, 1 | |
| 50 | Меңдігерей Ипмағамбетов және Абдрахман Әйтиев тұрған үй, 19 ғ. (Орал епархиялық басқармасы) | қала құрылысы және сәулет | Комсомол көшесі, 69 | |
| 51 | Бұрынғы солдаттар казармасының орны (дәрі қоймасы) 19 ғ. (зат базары) | қала құрылысы және сәулет | Анатолий Скоробогатов көшесі (зат базары) | |
| 52 | Ротонда 1860 ж. | қала құрылысы және сәулет | Некрасов бағы | |
| 53 | 1919 ж. Орал қаласын қорғау штабы орналасқан бұрынғы Пушкин мектебі, 1898 ж. (қоршаған ортаны қорғау басқармасы) | қала құрылысы және сәулет | Лев Толстой көшесі, 59 | |
| 54 | 1942 жылы 152-атқыштар дивизиясы құрылған ғимарат 19 ғ. ("Надежда" ЖШС ) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 97 | |
| 55 | Махамбет Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің бас корпусы 1937-1939 жж. | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 162 | |
| 56 | А.Н. Островский атындағы драма театры 1859 ж. | қала құрылысы және сәулет | Дина Нұрпейісова көшесі, 17 | |
| 57 | Бұрынғы қала орталығы, 19 ғ. аяғы (тұрғын үй) | қала құрылысы және сәулет | Самара көшесі, 23 | |
| 58 | Көпес Ванюшиндердің үйі. ХІХ ғасырдың соңы (№38 мектеп).[4] | қала құрылысы және сәулет | Ғ. Қараш көшесі, 37/1 | |
| 59 | Мемлекеттік Банк бөлімшесінің ғимараты, 19 ғ. (Қазынашылық басқармасы) | қала құрылысы және сәулет | Жаһанша Досмұхамедов көшесі, 16 | |
| 60 | Михаил Шолохов тоқтаған үй, 1960 ж. ("Мұнар" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі) | қала құрылысы және сәулет | Мәжит Жүнісов көшесі, 82 | |
| 61 | Мәншүк Мәметова музей-үйі (1932-1934 жж.) | қала құрылысы және сәулет | Сарайшық көшесі, 51 | |
| 62 | Ғабдолла Тоқай тұрған Ғалиасқар Усмановтың үйі 1905 ж. (тұрғын үй) | қала құрылысы және сәулет | Сүндетқали Есқалиев көшесі, 66 | |
| 63 | 1919-1922 жж. Ефим Петрович Почиталин тұрған үй, 19 ғ. (тұрғын үй) | қала құрылысы және сәулет | Сүндетқали Есқалиев көшесі, 78 | |
| 64 | 1905 ж. 1-ші Маевка өткізілген Хан тоғайы 19 ғ. | қала құрылысы және сәулет | Орал қаласының оңтүстік бөлігі, Жайық өзені құйылар жердегі Шаған өзені | |
| 65 | Орал қаласын қорғауға қатысқандардың бауырластар зираты 1919 ж. | монументтік өнер құрылысы | Темір Масин атындағы гүлбағы | |
| 66 | Темір Масин зиратындағы ескерткіш-мүсін 1950 ж. | монументтік өнер құрылысы | Темір Масин атындағы гүлбағы | |
| 67 | Александр Сергеевич Пушкин мүсіні 1960 ж. | монументтік өнер құрылысы | Александр Сергеевич Пушкин атындағы гүлбағы | |
| 68 | Мемориал кешені 1980 ж. | монументтік өнер құрылысы | Жеңіс алаңы, Жайық өзенінің жағалауы | |
| 69 | Даңқ Монументі 1980 ж. | монументтік өнер құрылысы | Шаған өзенінің жағалауы | |
| 70 | Александр Сергеевич Пушкин ескерткіші 1993 ж. | монументтік өнер құрылысы | Пугачев алаңы | |
| 71 | Бұрынғы әскери-шаруашылық басқармасы старшинасы Петр Обратневтің үйі 19 ғ. ("Достық" сауда ғимараты) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 136 | |
| 72 | Бұрынғы "Казань" қонақ үйі ғимараты, 19 ғ. (Мұғалімдер үйі) | қала құрылысы және сәулет | Сүндетқали Есқалиев көшесі, 72 | |
| 73 | Жаһанша Досмұхамедов атындағы педколледждің ақылы мекемесінің ғимараты 19 ғ. | қала құрылысы және сәулет | Қасым Аманжолов көшесі, 108 | |
| 74 | Бұрынғы қыздардың епархиялық училищесінің ғимараты 19 ғ. аяғы (қалалық сот) | қала құрылысы және сәулет | Сәкен Сейфуллин көшесі, 37 | |
| 75 | Жазушы Валерий Правдухин оқыған бұрынғы рухани училище 19 ғ. аяғы ("РЭНКО" итальян фирмасы ғимараты) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 148 | |
| 76 | Бұрынғы Миллер дәріханасы, 19 ғ. (шаштараз салоны, 2 қабаты тұрғын жай) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы мен Чапаев көшесінің бұрышы, 24 | |
| 77 | Бұрынғы қалалық орталық, 19 ғ. аяғы (дүкендер) | қала құрылысы және сәулет | Чапаев көшесі, 37 | |
| 78 | Р.Ф. Функаның бұрынғы әмбебап дүкені, 19 ғ. аяғы ("Талап" акционерлік қоғамының тіс емдеу емханасы) | қала құрылысы және сәулет | Ғабдолла Тоқай көшесі, 39 | |
| 79 | Иван Артемьевич Аничкиннің бұрынғы жазба және кеңсе заттарының дүкендері, 19 ғ. аяғы (дүкендер) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 147 | |
| 80 | Бұрынғы көпес Макарычевтің үйі 19 ғ. (дүкен, "Әсем" офисі) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 166 | |
| 81 | Бұрынғы рухани училище пансионаты ғимараты 19 ғ. (қазір тұрғын үй) | қала құрылысы және сәулет | Ғабдолла Тоқай көшесі, 43 | |
| 82 | Бұрынғы генерал Бородиннің үйі, 19 ғ. (тұрғын үй) | қала құрылысы және сәулет | Мәжит Жүнісов көшесі, 30 | |
| 83 | Бұрынғы Сальников үйі, 19 ғ. ("Изюминка" дүкені) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 155 | |
| 84 | Бұрынғы дүкендер, 19 ғ. (мейрамхана және дүкендер, 2-қабаты тұрғын жай | қала құрылысы және сәулет | Ғұмар Қараш көшесі, 33 | |
| 85 | Бұрынғы тұрғын үй, 19 ғ. (1 қабаты - дүкендер, 2 қабаты - тұрғын жай); Бұрынғы тұрғын үй, 19 ғ.(халық банкінің филиалы, 2 қабат - тұрғын жай); | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 161 | |
| 86 | Бочкаревтің бұрынғы үйі, 19 ғ. (тұрғын үй) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 172 | |
| 87 | Типтік қалалық орталық 19 ғ. (тұрғын үй) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 174 | |
| 88 | Петр Овчинниковтің бұрынғы дүкені, 19 ғ. ("Шанс" дүкені) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 178/1 | |
| 89 | Бірінші Орал округінің атаманы, генерал Евгений Дмитриевич Мартыновтың тұрғын үйі, 19 ғ. (1 қабаты - дүкендер, 2 қабаты - тұрғын жай) | қала құрылысы және сәулет | Фрунзе көшесі, 16 | |
| 90 | Бұрынғы көпес Овчинниковтың үйі, 19 ғ. (1 қабаты - дүкендер, 2 қабаты – офис) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 165 | |
| 91 | Көпес Овчинниковтың бұрынғы дербес үйі, 19 ғ. (1 қабаты "Деловая книга", 2 қабаты - тұрғын жай) | ансамбль және кешендер | Н. Назарбаев даңғылы, 167 | |
| 92 | Көпес Овчинниковтың бұрынғы дербес үйі 19 ғ. (1 қабаты - сыра бары, 2 қабаты - тұрғын жай); Адвокат Николай Михаилович Логашкиннің бұрынғы үйі, 19 ғ. (1 қабаты "Оптика" дәріханасы, 2 қабаты тұрғын жай) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 169 | |
| 93 | Николай Михаилович Логашкин үйіне жалғастырып салынған бір қабатты құрылыс 19 ғ. (сыра бары) | қала құрылысы және сәулет | Фрунзе көшесі, 24 | |
| 94 | Василий Мартыновтың үйі, 19 ғ. (1 қабаты "Аңшылар заттары" дүкені және алтын шеберханасының құрылысы, 2 қабаты тұрғын жай) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 171 | |
| 95 | Көпес Паршиннің бұрынғы ауылшаруашылық құралдары дүкені 19 ғ. ("Серік" ПСП дүкені) | қала құрылысы және сәулет | Жаһанша Досмұхамедов көшесі, 43 | |
| 96 | Бұрынғы тұрғын үй, 19 ғ. (1 қабаты "Айнагүл" шаштаразы және "Бистро" кафесі, 2-3 қабаттары тұрғын жайлар) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 175А | |
| 97 | Көпес Паршиннің бұрынғы мезонинді тұрғын үйі 19 ғ. (1 қабаты - ойын автоматтары салоны, 2 қабаты - тұрғын жай) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 175 | |
| 98 | Көпес Владимировтың бұрынғы үйі 19 ғ. (дүкендер) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 142 даңғылы, 180 | |
| 99 | Көпес Стуловтың бұрынғы дүкені, 19 ғ. ("Антик" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 180 | |
| 100 | Бұрынғы Орал казактары әскерінің штабы 18 ғ. (тұрғын жай) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 115 | |
| 101 | Сергей Евлампиевич Толстовтың бұрынғы үйі, 19 ғ. (тұрғын үй) | қала құрылысы және сәулет | Н. Назарбаев даңғылы, 142 | |
| 102 | Бұрынғы Татарлар слободасының типтік қалалық орталығы, 19 ғ. (тұрғын жай) | қала құрылысы және сәулет | Некрасов көшесі, 15 | |
| 103 | Бұрынғы типтік қалалық орталық, 19 ғ. (тұрғын жай) | қала құрылысы және сәулет | Чапаев көшесі, 23 | |
| 104 | Бұрынғы типтік қалалық орталық, 19 ғ. (тұрғын жай) | қала құрылысы және сәулет | Савичев көшесі, 24 | |
| 105 | Бұрынғы типтік қалалық орталық 19 ғ. (N 6 "Шолпан" балалар бақшасы) | қала құрылысы және сәулет | Савичев көшесі, 37 | |
| 106 | Бұрынғы типтік қалалық орталық 19 ғ. (тұрғын жай) | қала құрылысы және сәулет | Сүндетқали Есқалиев көшесі, 117 | |
| 108 | Мякушкиннің бұрынғы үйі 19 ғ. (тұрғын жай) | қала құрылысы және сәулет | Сүндетқали Есқалиев көшесі, 90 | |
| 109 | Николай Алексеевич Штельдің бұрынғы фабрикасы 19 ғ. (кондитерлік фабрика) | қала құрылысы және сәулет | Құрманғазы көшесі, 137 | |
| 110 | Бұрынғы балық цехы 19 ғ. ("Казреставрация" РМК филиалы) | қала құрылысы және сәулет | Құрманғазы көшесі, 91 | |
| 111 | Көпес Зверевтің бұрынғы үйі 1888 ж.(фирма офисі) | қала құрылысы және сәулет | Хамид Чурин көшесі, 61 | |
| 112 | Бұрынғы сауда қатарлары ғимараты, 19 ғ. (1 қабаты "Сәнім" дүкені, 2 қабаты тұрғын жай) | қала құрылысы және сәулет | Самар көшесі, 87 | |
| 113 | Бұрынғы типтік қалалық орталық, 19 ғ. ( тұрғын үй) | қала құрылысы және сәулет | Савичев көшесі, 45 | |
| 114 | Бұрынғы "Михаиловск" өрт сөндіру бөлімшесінің ғимараты 1865 ж. (ОӨСҒ 2-өрт сөндіру бөлімі) | қала құрылысы және сәулет | Қасым Аманжолов көшесі, 55 | |
| 115 | Бұрынғы көпес Ванюшиннің үйі, соңынан жүннен бұйым басып шығаратын фабрика басқармасы ғимараты 19 ғ. аяғы (Батыс Қазақстан облысының мемлекеттік мұрағатының филиалы) | қала құрылысы және сәулет | Ғұмар Қараш көшесі, 35 | |
| 116 | Бұрынғы әскери аурухана, 19 ғ. (облыстық ауруханасының N 18 корпусы) | қала құрылысы және сәулет | Савичев көшесі, облыстық аурухана ауданы | |
| 117 | Мешіт, 1897 ж. | қала құрылысы және сәулет | Жаһанша Досмұхамедов көшесі, 22 | |
| 118 | Жаңа мешіт, 2006 ж. | қала құрылысы және сәулет | Еуразия даңғылы (нөмірсіз) | |
| 119 | Иоанна Предтечи шіркеуі, 1849 ж. | ансамбль және кешендер | "Зенит" зауытының аумағы | |
| 120 | Ескі зираттағы Преображен шіркеуі, 1888 ж. | қала құрылысы және сәулет | Ескі қалалық зират | |
| 121 | 1932-34 жж. Мәншүк Мәметова оқыған бұрынғы мектеп (бірінші сатыдағы) 19 ғ. (саңыраулардың мектеп-интернаты) | қала құрылысы және сәулет | Жұбан Молдағалиев көшесі, 15 | |
| 122 | 194-ші Кіші өзен полкінің штабы орналасқан ғимарат, 1919 ж. | қала құрылысы және сәулет | Мәжит Жүнісов көшесі, 96 | |
| 123 | Облыстық қазақ драма театрының ғимараты, 2001 ж. | қала құрылысы және сәулет | Достық-Дружба даңғылы, 185 | |
| 124 | М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің оқу корпусы, 1936 ж. | қала құрылысы және сәулет | Достық-Дружба даңғылы, 137 | |
| 125 | "Орал" қонақ үйі 20 ғ. | қала құрылысы және сәулет | Құрманғазы көшесі, 80/2 | |
| 126 | Абай Құнанбаев ескерткіші және екі бұрқақ (гранит), 2002 ж. | монументтік өнер құрылысы | Абай алаңы | |
| 127 | Михаил Шолоховтың мүсіні (гранит), 2002 ж. | монументтік өнер құрылысы | Дина Нұрпейісова көшесі | |
| 128 | Сырым Датов ескерткіші (гранит, қола) 2002 ж. | монументтік өнер құрылысы | Сырым Датов алаңы | |
| 129 | Жұбан Молдағалиевтің ескерткіш-мүсіні (гранит, қола) 2002 ж. | монументтік өнер құрылысы | Жұбан Молдағалиев гүлбағы | |
| 130 | Ғабдолла Тоқай мүсіні (гранит, қола) 2002 ж. | монументтік өнер құрылысы | Ғабдолла Тоқай гүлбағы | |
| 131 | Жайық қалашығы XIY-XY ғғ. |  |
археология ескерткіші | Орал қаласының оңтүстік-батысына қарай 12 км жерде, Жайық өзені террасының екінші жағалауында орналасқан. 2001-2005 жж. Е.А. Смағұлов, М.Н. Сыдықов, Г.А. Ахатовалардың басшылығымен Орал археологиялық экспедициялық отряды қазба жұмыстарын жүргізді. Қалашықтың сақталған аумағы 8-9 га. Бір қабатты. Қазба жұмыстары кезінде келесі объектілер: тас күйдіргіш пеші, шығыс моншасы, 3 тұрғын орталықтар қазылды. |
| 132 | Деркөл қорғаны, ертедегі темір дәуірі | археология ескерткіші | Деркөл өзенінің оң жағалауында, Деркөл кордонынан оңтүстікке қарай 0,8 км жерде орналасқан. Д-13,5 м, биіктігі 0,3 м. 1925 ж. П.С. Рыковпен қазылған. Саздан жасалып әшекейленген ірі ыдыстың сынықтары, қойдың аяғының сүйектері табылған. Уақыты скиф-сармат кезеңі. | |
| 133 | Қорған, ерте темір дәуірі; Оба, ерте темір дәуірі; Қорғандар, ерте темір дәуірі; Оры бар қорған, ерте темір дәуірі; Оба, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Орал қаласы жолындағы Деркөл кордонынан 1,5 км жерде орналасқан. 1925 ж. П.С. Рыков ашты; Орал қаласынан 13 км жерде, Чапаев кентінің жолында орналасқан. 1971 ж. Г.А. Кушаев ашты; Орал теміржол стансасынан солтүстік-батысқа, мұсылмандар зиратында; Щапов ауылының батыс жолында, Орал қаласынан 3 км жерде орналасқан. Үйінді диаметрі 25 м, кейбір жерлері бұзылған. 1971 ж. Г.А. Кушаев ашқан; Орал қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 13,5 км, "Орал" турбазасының оңтүстік жолында орналасқан. Диаметрі 12-16 м. 5 қорғаннан тұрады. Жыртынды жерге орналасқан. | |
| 134 | Оба, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жалпы Сырттың оңтүстік тау тарамының жоғарысында, Орал қаласының оңтүстік-батысында, Чапаев кентінің жолынан солға қарай орналасқан. 8 қорғаннан тұрады, бір бөлігі жыртылған, диаметрі 16-30 м. 1971 ж. Г.А. Кушаев ашты. | |
| 135 | Оба, ерте темір дәуірі; Тас қабырғаларының қираған жерлері, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Круглоозерное кентінен батысқа 4 км жерде. 4 қорғаннан тұрады, бір бөлігі жыртылған; кент төңірегінде орналасқан. | |
| 136 | Оба, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жайық өзенінің оң жағалауында, турбазаның шығыс жолында, Ақтау ауылынан шығысқа қарай 1 км жерде, Ақ тауда орналасқан. Диаметрі 30 м, биіктігі 1,5 м. 7 қорғаннан тұрады. 1976 ж. Орал педагогикалық институтының студенттерімен 3 қорған қазылды. 1971 ж. Г.А. Кушаев ашты. | |
| 137 | Оба, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Шаған өзенінің сол жағалауында, Орал қаласының солтүстігінде орналасқан. 1926 ж. П.С. Рыковпен 13 қорғанның алтауы қазылды. Жапырақ үлгісіндегі қоладан жасалған найзаның ұшы, темір найзаның ұшы, қола стержені, қызыл бояу, сабы темірден жасалған пышақ, қызыл түсті матаның қалдығы, ыдыстар, қой сүйектері, тоздан істелген дөңгелек жәшік, моншақтар, ағаштан жасалған түйме, жүрек тәрізді темір семсер, темір пышақ табылды. Бір жерленген жерден қола дәуіріндегі ыдыс сынықтары табылды. | |
| 138 | Бекітілген бинаның қираған жерлері, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Орал қаласынан батысқа қарай 1,5 км жерде, Шаған өзенінің жағалауында орналасқан. | |
| 139 | Орта ғасырдағы бекітілген бинаның қираған жерлері, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Шаған өзенінің жағалауында, Орал қаласынан батысқа қарай 1,5 км жерде орналасқан. Н.И. Шишкин ашқан. |
Ақжайық ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Рождества Христова шіркеуі 19 ғ. | қала құрылысы және сәулет | Коловертное ауылы | |
| 2 | "Смоленск Құдайлар анасы" шіркеу иконы 19 ғ. | қала құрылысы және сәулет | Алмалы ауылы | |
| 3 | Азовский (Тельнов) обасы, ерте темір дәуірі; Тельнов I; II қорғандары, ерте темір дәуірі; Тельнов III; IV; V облараы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Тегісжол ауылынан солтүстік-батысқа қарай 3 км жерде, әртүрлі өлшемдегі 5 жер қорғанынан тұрады, №1 қорғанының басында тригопункт, етегінде 3 ойығы бар; солтүстік-шығысқа қарай 7 км жерде, биіктігі 1,3 м, диаметрі 27 м, етегінде жалғыз зират пен құлпытас тұр; шығысқа қарай 8 км жерде, 3 жер қорғанынан тұрады, №3 қорғанның оңтүстік-батысында жартылай сақиналанған орлары бар, №1 қорғанның оңтүстігінде 2 дөңгелек ойығы, басында триангуляциялық белгісі бар; солтүстік-батысқа қарай 2 км жерде, 2 қорғаннан тұрады, №1 қорғанның биіктігі 1,7 м, диаметрі 34 м, сақиналанған орлармен белдеуленген, №2 қорғанның батысында дөңгелек ойығы бар; оңтүстікке қарай 2,5 км жерде, сақиналанған орлармен белдеуленген 5 жер қорғанынан тұрады; оңтүстікке қарай 10 км жерде, 2 кішкене жер қорғанынан тұрады, №1 қорғанның басында триангуляциялық белгісі бар | |
| 4 | Алғабас I; II; III; IV; V; VI; VII; VIII обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Алғабас ауылынан: (I) шығысқа қарай 4 км жерде, биіктігі 1 м және диаметрі 20 м қорғаннан, сондай-ақ бірнеше дөңгелек орлардан тұрады. Қорғанның жоғарысында екі дөңгелек сүзгі және триангуляциялық белгі бар; (II) солтүстікке қарай 3 км жерде, биіктігі 0,5-тен 1 м-ге дейін, диаметрі 10-нан 20 м-ге дейін 2 қорғаннан тұрады. Үлкен қорғанның басында дөңгелек сүзгі бар; (III) солтүстік-батысында 3,5 км жерде, батыстан шығысқа тізбектеліп созылып 3 қорған жатыр. Қорғандар үйінділері жинақталған №1 нысан сақиналанған орлармен белдеуленген; (IV) солтүстік-батысқа қарай 3 км жерде. Биіктігі 1 м, диамтері 20 м, бір-бірінен 150 м қашықтықта орналасқан екі бірдей қорғаннан тұрады; (V) оңтүстік-шығысқа қарай 1 км жерде, оба даласы арқылы дала жолы өтеді. Оба жинақталған формада 10 нысаннан тұрады. Диаметрі 8-ден 18 м-ге дейін. Биіктігі 1 м-ден аспайды. №4,5 нысандардың орлары бар, бір-бірімен жалғасқан; (VI) оңтүстік-шығысқа қарай 1,5 км жерде, бір-біріне тығыз топтасқан 5 қорғаннан тұрады. №2,3 қорғандардың жартылай сақиналанған орлары бар; (VII) оңтүстік-шығысқа қарай 3 км және Алғабас VI обасынан 600 м жерде орналасқан. 2 қорғаннан тұрады. Жер қорғаны, бір-біріне тығыз жатыр; (VIII) оңтүстік-шығысқа қарай 4 км жерде, 2 жер қорғанынан тұрады. Қорғанның биіктігі 0,7 және 1 м, диаметрі 14 және 24 м. | |
| 5 | Алмалы қорғаны, ерте темір дәуірі; "Қара-оба" қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Алмалы ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 5 км жерде орналасқан. Жер үйіндісінің өлшемі: биіктігі-3 м, диаметрі-60 м. Ескерткіштен батысқа қарай 30 м жерде Атырау-Орал трассасы, шығысқа қарай 80 км жерде Жайық өзені өтеді; ауылдан батысқа қарай 15 км. | |
| 6 | Антоновка I обасы, ерте темір дәуірі; Антоновка II қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Атамекен ауылынан батыс-оңтүстік-батысқа қарай 4 км жерде орналасқан. №1-1х30 м, №2-0,7х20 м өлшемдерде 2 жер үйіндісінен тұрады. Обадан солтүстікке қарай 300 м жерде Орал-Атырау трассасы, оңтүстікке қарай 50 м жерде мұнай желісі өтеді; Қорғанның өлшемі 0,8х24 м. Оңтүстікке қарай 30 м жерде 96-шы км "КҚЖК" және ЭТЖ мұнай желісі өтеді, солтүстікке қарай 60 м жерде орман алқабы және Орал-Атырау трассасы орналасқан. | |
| 7 | "Базартөбе" обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Базартөбе ауылының шығыс жолында, Қарауылтөбе ауылынан оңтүстікке қарай 15 км жерде орналасқан. Оба Жайық өзені жайылмасының жоғарғы террасында, 2 км шамасында солтүстік-шығысқа созылып жатыр. | |
| 8 | Барипел қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | "Барипел" дала қосынан солтүстік-шығысқа қарай 400 м жерде орналасқан. Жер үйіндісінің өлшемі 1,5х32 м, шығысқа қарай 2 км жерде канал және батысқа қарай 50 м жерде дала жолы өтеді, қорғанның шыңында геодезикалық белгі орналасқан. | |
| 9 | Болдырево I; II; III; V қорғандары, ерте темір дәуірі; Болдырево IV; VI обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Бітік-Сарықұдық жолынан батысқа 800 м, Үштөбе ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 700 м жерде, жер қорғаны, үйіндісі орларсыз нығыздалған, диаметрі 26 м, биіктігі 1,7 м; солтүстік-шығысқа қарай 2 км жерде, 2 жер қорғанынан тұрады. №1 қорған сақиналанған орлармен белдеуленген, шыңында бетон бағаналары бар; солтүстікке қарай 1,5 км жерде, жер үйіндісі диаметрі 20 м, биіктігі 1 м; Бітік-Сарықұдық жолына қарай 1,5 км, ауылдан оңтүстік-батысқа қарай 3 км жерде, қорғанның биіктігі 0,4 м, диаметрі 16 м; ауылдан оңтүстік-батысқа қарай 1 км жерде, төртбұрышты шоқыда 2 жер қорғаннан тұрады, төртбұрыштың айналасында орлары бар, ортасына тригопункт қондырылған; ауылдан оңтүстік-батысқа қарай 3,5 км жерде кішкене жайылмаға орналасқан. Кішкене 6 жер қорғанынан тұрады, биіктігі 0,2 ден 1 м, диаметрі 14 м-ден 20 м-ге дейін. | |
| 10 | Бұлан қорғаны, ерте темір дәуірі; Бұлан II; III қорғандары, ерте темір дәуірі; Бұлан IV-обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Локтев каналынан шығысқа қарай 1,5 км, Бұлан ауылынан батысқа қарай 3 км жерде. Сақиналанған орлармен белдеуленген, биіктігі 1 м, диаметрі 18 м; каналдың қарай 1,5 км, ауылдан батысқа қарай 6 км жерде. Жер қорғаны, биіктігі 0,3 м, диаметрі 12 м. Солтүстік қорғаннан дала жолы өтеді; Первомай каналынан батысқа құарай 1,5 км, ауылдан оңтүстік-шығысқа қарай 1 км жерде орналасқан. Қорған диаметрі 22 м, биіктігі 1,5 м. Шыңында дөңгелек ойық және триангуляциялық белгі бар; ауылдан солтүстік-шығысқа қарай 2 км жерде орналасқан. Өлшемдері бір-біріне жақын 2 қорғаннан тұрады. №1 қорған сақиналанған орлармен белдеуленген. №2 қорғанның батысында дөңгелек сүзгі тұр. Обаның оңтүстігінен Бүлан-Бітік жолы өтеді. | |
| 11 | Горбуново I; II; III; V қорғандары, ерте темір дәуірі; Горбуново IV; VI; VII обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жаңажол ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 1,5 км, Алғабас ауылынан оңтүстікке қарай 5 км жерде. Үйінді жерден биіктігі 1 м, диаметрі 20 м; оңтүстік-шығысқа қарай 1,5 км жерде, биіктігі 0,8 және 1,2 м, диаметрі 26 және 30 м 2 жер қорғанынан тұрады; Горбуново II обасынан оңтүстік-батысқа қарай 1 км, Алғабас ауылынан оңтүстікке қарай 8 км жерде. Қорған үйіндісі жерден тығыз орналасқан, орлары жоқ; Жаңажол ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 5 км, Горбунов IV обасынан батысқа қарай 500 м жерде. Жер қорғанының биіктігі 1,7 м, диаметрі 25 м; ауылдан оңтүстік-шығысқа қарай 5 км жерде, 2 жер қорғанынан тұрады. №1 қорғанның айналасында 4 дөңгелек ойық тұр. Қорған биіктігі 1 және 1,7 м, диаметрі 16 және 20 м; ауылдан солтүстік-шығысқа қарай 2 км жерде, биіктігі 1 м, диаметрі 20 м бір-біріне жақын 3 қорғаннан тұрады. №1 қорғанның басында триангуляциялық белгі бар; Алғабас–Тегісжол жолынан батысқа қарай 500 м, Жаңажол ауылының оңтүстігіне қарай 2 км жерде. 2 кішкене жер қорғанынан тұрады. №1 қорған сақиналанған орлармен белдеуленген. | |
| 12 | Дөңгелек I (Захар); II (Захар) обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Дөңгелек ауылынан шығысқа қарай 8 км жерде орналасқан. Биіктігі 1 м, диаметрі 20 м, формасы бірдей 2 қорғаннан тұрады. Екі қорғанды айнала орлар тұр. №2 қорғанның басында тригопункт тұр; Жаңақала-Чапаев трассасынан батысқа қарай 200 м, Захар қыстағынан оңтүстікке қарай 1,5 км жерде. Биіктігі 0,8-ден 1,5 м, диаметрі 10-нан 30 м-ге дейін 3 қорғаннан тұрады. №1 қорғанның басында дөңгелек сүзгісі бар. Қорғандардың арасында XX ғ. 3 қазақ зираты тұр. | |
| 13 | "Есенсай–1" обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Есенсай ауылының шығыс жолына, Кеңсуат ауылынан оңтүстікке қарай 2 км жерде орналасқан. Диаметрі 15-20 м-лік 13 қорғаннан тұрады. | |
| 14 | Захар I обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жаңақала-Чапаев трассасынан солтүстікке қарай 130 м жерде орналасқан. Диаметрі 10-нан 24 м-ге дейінгі 6 нысаннан тұрады, тек №3 қорғаннан басқа қалған нысандардың сақиналанған орлары бар. №1 қорғанның басында триангуляциялық белгісі бар. Қорған үйінділері жерден. | |
| 15 | Қабыл обасы, ерте темір дәуірі; Қабыл II қорғаны, ерте темір дәуірі; Қабыл III обасы, ерте темір дәуірі; Қабыл IV обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қабыл ауылынан оңтүстікке қарай 500 м жерде орналасқан, жер үйіндісінің өлшемдері: №1-0,3х22 м, №2-1,6х20 м. Обадан солтүстік-батысқа қарай 350 м жерде Тайпақ каналы өтеді; ауылдан солтүстікке қарай 100 м жерде орналасқан. Қорған үйіндісінің өлшемі 2,5х38 м. Оңтүстік және батыс жағынан ескерткішті 2 канал қоршап тұр; ауылдан солтүстік-шығысқа қарай 1 км жерде орналасқан. Қорған үйіндісінің өлшемдері: №1-1,5х32 м, №2-2х22 м. Оңтүстік-шығысқа қарай 800 м жерден Көшім каналы өтеді. Екі қорғанның да сақиналанған орлары бар (№2 үйінді шығыс жағынан жыртылған); ауылдан солтүстікке қарай 3 км жерде орналасқан. Жер үйіндісінің өлшемдері: №1-0,6х20 м, №2-0,5х16 м. Обадан оңтүстікке қарай 3 км жерден канал өтеді. | |
| 16 | Қарауылтөбе I; II; III қорғандары, ерте темір дәуірі; Қарауылтөбе IV; V; VI обалары, ерте темір дәуірі; "Қойсары-1", "Қойсары-2" обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қарауылтөбе ауылынан батысқа қарай 6 км жерде. Жер үйіндісінің өлшемі: 1,2х30 м; ауылдан солтүстік-батысқа қарай 5 км. Қорған үйіндісінің өлшемі: 2,5х60 м. Үйіндіде тонаушылық сүзгісі бар; ауылдан солтүстік-батысқа қарай 4,5 км. Қорған үйіндісінің өлшемі: 3,5х40 м, өлшемде батыс жағында сақиналанған орлары бар; ауылдан солтүстікке-шығысқа қарай 1 км. 1 қорғандар үйінділерінен тұрады, (0,5х16 м.) және орда (өлшемі 0,3х10х18 м.) солтүстікке қарай 1 км; ауылдан солтүстік-солтүстік-батысқа қарай 1,5 км жерде. 4 жер үйіндісінен тұрады, өлшемдері: №1-0,6х25 м, №2-1х18 м, №3-0,4х14 м, №4-0,2х10 м. Орталық қорғанның шыңында тонау сүзгісі бар және батыс жағынан дала жолы өтеді. №3, 4 қорғандар 1978 жылы В.А. Кригердің басшылығымен Орал педагогикалық институтының экспедициясымен қазылды; солтүстік-солтүстік-батысқа қарай 2 км жерде. 3 қорған үйінділерінен тұрады, өлшемдері: №1-0,7х25 м, №2-0,4х12 м, №3-0,3х12 м, орталық үйінділердің солтүстік-шығыс жағында сақиналанған орлары, сондай-ақ тонаушылық іздері бар. №3 қорған 1978 жылы В.А. Кригердің басшылығымен Орал педагогикалық институтының экспедициясымен қазылды; ауылдан солтүстік-шығысқа қарай орналасқан. 28 қорғаннан тұрады. Үйіндінің диаметрі 12-16 м, биіктігі 0,5 м. Солтүстік-шығыс линиясы бойынша бір жерге жиналып тартылып жатыр. Үйіндіде қызыл сазды, толқынданған өрнекті орта ғасырдағы керамика табылды; ауылдан оңтүстікке қарай 7 км жерде шығыс жолға орналасқан. Оба солтүстіктен оңтүстікке қарай 1,5 км созылып жатыр. | |
| 17 | Кордон I обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Тайпақ каналының солтүстігінде және Битілеу ауылының батысында тұр, канал арқылы көпірде тұрған Жаңақала-Чапаев трассасына 5 км. 2 кішкене қорғаннан тұрады, биіктігі 0,5 м. №2 қорған сақиналанған орлармен белдеуленген. | |
| 18 | Қосқұдық I қорғаны, ерте темір дәуірі; Қосқұдық II обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қосқұдық қыстағынан оңтүстік-батысқа қарай 3,5 км, Карпово қыстағынан солтүстік-шығысқа қарай 5 км. Қорғаннан батысқа қарай 0,5 км жерде Киров-Шежін каналы каналы өтеді. Сақиналанған орлардан басқа солтүстік қорғанда дөңгелек ойығы бар; Қосқұдық қыстағынан оңтүстік-батысқа қарай 4,5 км, Киров-Шежін каналынан оңтүстік-шығысқа қарай 300 м жерде. Батыстан шығысқа тізбектеліп созылған 8 қорғаннан тұрады. II.III қорғандар сақиналанған орлармен алмасады. | |
| 19 | "Көшім-1" обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қабаршақты ауылынан оңтүстікке қарай 11 км жерде. Дөңгелек су қоймасының батыс жағалауына орналасқан. 6 қорған батыстан шығысқа тізбектеліп созылып жатыр. | |
| 20 | Ілбішін обасы; I; II; III; IV; V обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Ілбішін ауылынан батысқа қарай 7 км жерде. 3 қорған үйіндісінен тұрады, өлшемдері: №1-1,5х20 м, №2-0,5х10 м, №3-0,3-10 м. Алдыңғы 2 қорғанның сақиналанған орлары бар; ауылдан батыс-оңтүстік-батысқа қарай 2 км жерде, үйінділер өлшемі 1,5х14 м, сақиналанған орлары және сүзгісі бар; қыстақтан солтүстікке қарай 800 м жерде. 3 жер үйіндісінен тұрады, өлшемдері: №1-1х22 м, №2-0,3х15 м, №3-0,3х14 м. Орталық қорғанның сақиналанған орлары бар; аыулдан оңтүстік-батысқа қарай 10 км жерде, қыстақтан оңтүстік-шығысқа қарай 2 км. 3 қорған үйінділерінен тұрады, өлшемдері: №1-1х22 м, №2-1,5х22 м, №3-1х16 м. №1, 2 қорғандардың сақиналанған орлары бар, ал №3 үйіндіде тонаушылық сүзгілері табылды; ауылдан оңтүстікке қарай 7 км жерде, үйінді өлшемі 2,5х38 м. Батыс жағынан 2 кішкентай орлары бар. | |
| 21 | Локтево I; II; IV обалары, ерте темір дәуірі; Локтево III қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Локтев каналынан батысқа қарай 2 км, Қосшығыр ауылынан солтүстікке қарай 3,5 км жерде. 1 үлкен және 2 кішкене жер қорғанынан тұрады, олар солтүстік-батыстан оңтүстік-шығысқа тізбектеліп созылып жатыр; ауылдан оңтүстікке қарай 1,5 км жерде, нығыздалған 2 жер қорғанынан тұрады. №2 солтүстік қорғанда жартылай сақиналанған орлар бар; ауылдан солтүстік-шығысқа қарай 1 км жерде, диаметрі 10-нан 20 м, биіктігі 0,3-тен 1,5 м-ге дейінгі кішкене 6 жер қорғанынан тұрады; ауылдан солтүстікке қарай 6 км жерде. Биіктігі 1 м, диаметрі 20 м | |
| 22 | Мәмбетәлі-1; 2; 3; 4 обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | 102 карьердің солтүстік-батыс шетіне, Индербор кентінің солтүстік-шығысына қарай 22 км, Мәмбетәлі қыстағының батысына қарай 1 км жерде. | |
| 23 | Мергенев қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Мерген ауылынан батысқа қарай 5 км жерде, өлшемі - 0,5х10 м. | |
| 24 | Мойылды қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Орал-Атырау трассасынан оңтүстік-батысқа қарай 200 м жерде, өлшемі - 2х30 м, сақиналанған орлары бар. | |
| 25 | Степной қорғаны, ерте темір дәуірі; Степной II; III; VIII; IX; X; XI; XII; XIII қорғандары, ерте темір дәуірі; Степной IV; V; VI; VII обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Орал-Атырау трассасынан оңтүстік-батысқа қарай 200 м жерде, өлшемі - 1,5х20 м, шығысынан және батысынан кішкентай жыртылған сақиналанған орлары көрінеді; Чапаев ауылынан оңтүстікке қарай 13 км жерде, өлшемі - 0,8х20 м, қорғанның батыс және шығыс жағында сақиналанған орлары бар; дала қосынан батысқа қарай 3 км жерде, өлшемі - 1х36 м, үйінділер периметрі бойынша кішкене орлары бар; өлшемі - 0,5х18 м, батыс жағында орлары бар; өлшемі - 1,5х40 м, шығыс-батыс жағынан 2 орлары бар; шығыс жағынан 1,5х32 м өлшемдегі орларымен қорған үйінділері бар; өлшемі - 1х30 м, басында сүзгісі бар; өлшемі - 1,5х35 м, сақиналанған оры бар, шыңында геодезикалық белгі қойылған; өлшемдері №1-1,7х30 м, №2-1,8х22 м, №3-1,5х16 м 3 қорған үйінділерінен тұрады, обадан батысқа 120 м жерден Бударин каналы ағады; №1-0,8х19 м, №2-0,9х16 м өлшемдердегі 2 жер үйіндісінен тұрады; Бударин каналынан оңтүстік-батысқа қарай 1,5 км жерде, №1-1,8х48 м, №2-2х30 м өлшемдердегі 2 қорғандар үйіндісінен тұрады, орталық қорғанның батыс жағында орлар бар; №1-2х20 м, №2-1,5х20 м, №3-1,2х20 м өлшемдердегі 3 қорғандар үйіндісінен тұрады, орталық қорғанның шыңында (сақиналанған орлары бар) геодезикалық белгі орнатылған. | |
| 26 | Тайпақ обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Тайпақ ауылынан солтүстікке қарай 4 км жерде, №1-2х30 м, №2-2х30 м, №3-2х20 м өлшемдердегі 3 қорғандар үйіндісінен тұрады, сақиналанған орлары бар. | |
| 27 | Тоған I; III; IV; V қорғандары, ерте темір дәуірі; Тоған II облысы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Тоған ауылынан батысқа қарай 1,5 км, Киров-Шежін каналынан оңтүстікке қарай 800 м жерде, қорған кішкене шоқының шетіне орналасқан, жарығы бар орлармен белдеуленген; батысқа қарай 3,5 км жерде, перифериясы бойынша 3 дөңгелек ойығы бар; батысқа қарай 6 км жерде, биіктігі 1 м, диаметрі 24 м, қорған 4 дөңгелек ойықты қоршап тұр; оңтүстік-батысқа қарай 1 км жерде, биіктігі 1 м, диаметрі 26 м; батысқа қарай 4 км жерде, 3 ойығы бар қорғаннан және дөңгелек созылған шоқыдан тұрады. | |
| 28 | Төлепқұл обасы, ерте темір дәуірі; Төлепқұл II қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Төлепқұл қыстағынан оңтүстік-оңтүстік-батысқа қарай 5 км жерде, өлшемдері №1-0,5х20 м, №2-1,2х25, №3-1,1х25 м 3 қорғандар үйіндісінен тұрады; оңтүстікке қарай 4 км жерде, 3х40 м өлшемі бар, сақиналанған орлары бар, шыңында геодезикалық белгі қондырылған. | |
| 29 | Чапаев I обасы, ерте темір дәуірі; Чапаев II; III қорғандары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Чапаев ауылынан оңтүстікке қарай 10 км жерде, иесіз қалған жыртынды жерге орналасқан, қорғандар сақиналанған орлармен белдеуленген; оңтүстікке қарай 11 кмжерде, диаметрі 18 м, биіктігі 1,2 м, сақиналанған орлармен қоршалған; оңтүстікке қарай 9 км жерде, кең сақиналанған орлармен белдеуленген 2 жер қорғанынан тұрады. | |
| 30 | Қорғандар (3), ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Орал қаласынан оңтүстікке қарай 97 км жерде, Чапаев ауылының батыс жолына қарай 200 м жерде орналасқан; оңтүстікке қарай 100 м жерде, Чапаев ауылының батыс жолына қарай 2 м жерде орналасқан; оңтүстікке қарай 102 км жерде, Чапаев ауылының батыс жолына қарай 100 м жерде орналасқан. Қорғандарды 1971 жылы Г.А. Кушаев ашты. | |
| 31 | Қорғандар, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Черняево қыстағаның шығысында 5 км; Қосшығыр ауылының солтүстік-шығысына қарай 3 км; Жаңажол ауылының солтүстік-шығысына 3 км, оңтүстігіне қарай 2 км; Жаңабұлақ ауылының батысына қарай 10 км, оңтүстік-батысына қарай 16 км; Баннова қыстағының (1) солтүстік-шығысына қарай 3-5 км, (2) оңтүстік-шығысына қарай 3 км жерде, биіктігі 1,7 м, диаметрі 30-35 м; Бакиев қыстағы маңы; Полозов қыстағының солтүстік-батысына қарай 6 км, үйінді биіктігі 1,5 м, диаметрі 30 м (бұл қорғандары 1977 жылы Г.А. Кушаев ашқан); Бұлан ауылының оңтүстік-шығысына қарай (1) 1 км (диаметрі 30 м, биіктігі 0,8 м, шыңына геодезикалық белгі қойылған), (2) 2 км, (3) 15 км жерлерде; Ойыз-Құтан қыстағының солтүстігіне қарай 4 км жерде, үйіндіде геодезикалық белгі бар; Бітік ауылының оңтүстік шетінде, қазақ зиратының қатарында; Қабыршақты ауылының батыс шетінде, қазіргі қазақ зираты аумағында. | |
| ... |
Бәйтерек ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Қасиетті Александр Невский шіркеуі 19 ғ. | қала құрылысы және сәулет | Үлкен Шаған ауылы | |
| 2 | Әйелдер монастыры 2001 ж | қала құрылысы және сәулет | Плодоовощной ауылы | |
| 3 | Володарское I қорғаны, ерте темір дәуірі; Володарское II обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Володарское ауылынан солтүстік-батысқа қарай 2 км жерде, қорған өлшемі 2х36, үйінді ортасында сүзгісі бар; батысқа қарай 1 км; солтүстік-батысқа қарай 4 км, әртүрлі өлшем мен диаметрдегі 4 қорған үйіндісінен тұрады. | |
| 4 | Володарка I; II; III; IV обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Володарка ауылынан солтүстігіне қарай 3 км жерде, Жайық өзенінің оң жағалауына орналасқан, 8 қорған батыстан шығысқа қарай 700 м тізбектеліп созылуда, диаметрі 20-60 м. 1981 жылы савромат-сармат мәдениетінің 3 қорғаны қазылды; батысқа қарай 1 км; | |
| 5 | Горбуново I; II обалары, ерте темір дәуірі; Горбуново III қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Горбуново ауылынан солтүстікке қарай 4,5 км жерде, әртүрлі өлшемдегі, диаметрдегі 3 қорған үйінділерінен тұрады. 2-қорғанның дөңгелек оры бар; солтүстік-батысқа қарай 5 км жерде, 2 қорған үйінділерінен тұрады, өлшемдері - №1-1,7х36 және №2-1,5х24; солтүстік-батысқа қарай 10 км жерде, өлшемі 2,2х 20. | |
| 6 | Кожевниково I; II; III; IV обалары, ерте темір дәуірі; Кожевниково Y қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Кожевниково ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 3 км жерде, қорған үйінділерінен тұрады, жыртынды жерге орналасқан; оңтүстік-шығысқа қарай 1,5 км, әртүрлі өлшем мен диаметрдегі 4 қорған үйінділерінен тұрады; оңтүстік-батысқа 3 км жерде,әртүрлі өлшем мен диаметрдегі 3 қорған үйіндісінен тұрады, жыртынды жерге орналасқан; оңтүстік-шығысқа қарай 5 км,әртүрлі өлшем мен диаметрдегі 5 қорған үйіндісінен тұрады; оңтүстік-шығысқа қарай 10 км жерде, биіктігі 0,2 м, диаметрі 19 м, басына геодезикалық белгі қойылған. | |
| 7 | Қызыл Орал I; II обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Красный Урал ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 1,5 км жерде, 4 қорған үйінділерінен тұрады, үстірт аузында тұр. I қорғанның солтүстік-батыс жағында жырылған сақиналанған оры бар, жоғарғы жағына геодезикалық белгі қойылған, солтүстік-шығыс бөлігі үйіндісінде оры бар, 4 қорғандардың батыс және шығыс жағында оры бар; оңтүстік-шығысқа қарай 3,5 км жеред, 3 қорған үйінділерінен тұрады. I-қорған биіктігі 0,6, диаметрі 26, 2-ші қорған өлшемі-0,4х12 және 3-0,5х4. | |
| 8 | Макарово I; II обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Макарово ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 5 км жерде, әртүрлі өлшемдегі және диаметрдегі 3 қорған үйінділерінен тұрады. 3-қорғанның ортасындағы үйіндіде сүзгісі бар; оңтүстік-батысқа қарай 1 км жерде, өлшемі 1,5х30. Ортасында үлкен сүзгісі, дөңгелек орлары бар. | |
| 9 | Павлов қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Павлово ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 1,5 км жерде. Қорғанның өлшемі 0,6х28 м. | |
| 10 | Погодаево III қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Бейбітшілік ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 4 км жерде. Биіктігі 14, диаметрі 40. | |
| 11 | Первосоветское қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Шалғай ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 3 км жерде. Биіктігі 0,5, диаметрі 18 м. Қорған жыртынды жерде тұр | |
| 12 | "Спартак" обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Спартак ауылының алдына орналасқан. 100 қорғаннан тұрады. | |
| 13 | Степной I; II; IV обалары, ерте темір дәуірі; Степной III; V; VI; VII; VIII қорғандары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Өркен ауылынан оңтүстікке 5 км жерде; Степной I обасынан оңтүстік-батысқа 3 км жерде, сақиналанған орлармен біріккен 2 қорғаннан тұрады, үлкен қорғанның шыңына триангуляциялық белгі қойылған; (IV) Степной III қорғанынан батысқа қарай 2 км жерде, 4 жер қорғанынан тұрады, үйінділер диаметрі 8-ден 24 м-ге және биіктігі 0,3-тен 0,8 м-ге дейін; (III) Степной II обасынан оңтүстік-батысқа қарай 1 км жерде, кішкене шоқының шетіне орналасқан, қорған жер үйіндісінен, жоғарысында тікбұрышты орлармен бұзылған; (V) ауылдан оңтүстік-батысқа 10 км жерде, қорған жер үйіндісінен, диаметрі 25 м, биіктігі 1,5 м, сақиналанған орлармен белдеуленіп тригопунктпен бекітілген; (VI) Степной Y қорғанынан оңтүстік-батысқа қарай 2 км жерде, 5 қорғаннан тұрады, 2 оқшауланған топты біріктіріп тұр, I, II қорғандар сақиналанған орлармен белдеуленген; (VII) Степной YI қорғанынан оңтүстік-шығысқа қарай 1 км, Степной Y обасынан оңтүстік-батысқа қарай 2 км жерде, қорғанның биіктігі 1,5 м, диаметрі 25 м, қорған перифериясында 3 дөңгелек орлар бар; (VIII) Киров-Шежін каналының солтүстігіне қарай 150 м, Степной YII қорғанынан оңтүстікке қарай 600 м жерде, үйінді жер қорғанынан, диаметрі 22 м, биіктігі 1,3 м. | |
| 14 | Таловая I; II; III обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Таловая ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 1,5 км жерде, 7 қорған үйіндісінен тұрады, өлшемі мен диаметрі әртүрлі 1, 2, 3 және 7 қорғандарының дөңгелек орлары бар, солтүстіктен оңтүстікке қарай созылып жатыр, оба үстіртте және жыртынды жерде орналасқан; оңтүстік-шығысқа қарай 4 км жерде, әртүрлі өлшемімен диаметрдегі 5 қорған үйіндісінен тұрады, 2 қорғанның басында үйінді сүзгілері бар; оңтүстік-шығысқа қарай 5,5 км жерде, қорған биіктігі 0,3, диаметрі 10 м | |
| 15 | Тепловский (Погодаево II) обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Тепловский ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 3,5 км жерде, батыстан шығысқа созылған 2 қорған үйіндісінен тұрады. | |
| 16 | "Факел" обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жалын ауылының солтүстік-батысына қарай 2 км, диаметрі 30-60 м, биіктігі 3 м-ге дейінгі 13 қорғаннан тұрады | |
| 17 | Фурманово I; II; III; IV обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Фурманово ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 5 кмжерде, әртүрлі өлшем мен диаметрдегі 5 қорған үйіндісінен тұрады, I қорғанның басына геодезикалық белгі қойылған, ал үйінді ортасында 4 сүзгісі бар; шығысқа қарай 7 км жерде, әртүрлі өлшем мен диаметрдегі 5 қорғандар үйінділерінен тұрады; солтүстік-шығысқа қарай 9 км жерде, әртүрлі өлшем мен диаметрдегі 5 қорған үйіндісінен тұрады, I қорған басында геодезикалық белгі қойылған; солтүстік-шығысқа қарай 10 км жерде, әртүрлі өлшем және диаметрдегі 5 қорған үйіндісінен тұрады. | |
| 18 | Чапурино (Погодаево I) қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Чапурино ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 1,5 км жерде, қорған биіктігі 1,5, диаметрі 27 м, жыртынды жерге орналасқан. | |
| 19 | Чеботарево II; III; IV обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Құрманғазы ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 1 км жерде, №1 қорғанның шыңына триангуляциялық белгі қондырылған, оба жыртылған жерде тұр; солтүстікке қарай 1 км жерде, 4 қорғаннан тұрады; солтүстік-шығысқа қарай 3 км жерде, №2 қорған сақиналанған орлармен белдеуленген. | |
| 20 | Чесноково I; IV обалары, ерте темір дәуірі; Чесноково II; III қорғандары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Сұлу көл ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 4,5 км жерде, 3 кішкене қорғаннан және 1 ірі белдеуленген сақиналанған ордан тұрады, биіктігі 4 м, диаметрі 50 м, шыңында дөңгелек сүзгісі және тригопункті бар; оңтүстік-шығысқа қарай 4 км жерде, 3 жер қорғаны кейбірі бұзылған; ертеректе жыртылған кішкене үстіртте ауылдан 2 км жерде, қорған жер үйіндісінен жинақталған формада; ауылдан шығысқа 3 км жерде, өлшемі жөнінен бір-біріне жақын 2 жер қорғанынан тұрады, кейбіреуі бұзылған. | |
| 21 | Чинарево обасы, ерте темір дәуірі | Ұяшық мәтіні | археология ескерткіші | Чинарёво ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 1 км жерде, қазақ зираты аумағында, қорғаннан тұрады. Біреуінің басына триангуляциялық белгі орнатылған. |
| 22 | Чирово I; III қорғандары, ерте темір дәуірі; Чирово II обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Чирово ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 9 км жерде, қорған жер үйіндісінен биіктігі 1 м, диаметрі 20 м; оңтүстік-шығысқа қарай 8 км жерде, жер қорғаны үйіндісі аздап бұзылған, биіктігі 1,2 м, диаметрі 27 м; оңтүстік-шығысқа қарай 9 км жерде, өлшемі бір-біріне жақын, 2 қорған аздап бұзылған. | |
| 23 | Чувашинск қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Чувашинское ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 7 км жерде, қорғанның өлшемі 1х20, басына геодезикалық белгі қойылған. | |
| 24 | Орта ғасырлық қалашық, ерте темір дәуірі | Ұяшық мәтіні | археология ескерткіші | Дарьинское ауылының оңтүстік-шығысына қарай 4 км жерде, Жайық өзенінің оң жағалауына жақын орналасқан. Жан-жағы ұзындығы 180х140х120 м, қамал биіктігі 6 м. |
| 25 | Қорғандар, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Чапурино ауылынан солтүстік жолға қарай 300 м, оңтүстік-батысына қарай 2 км жерде; Бейбітшілік ауылының солтүстік жолына қарай 100 м; батыс жолына қарай 100 м; шығыс жолына қарай 100 м; батыс жолға қарай 100 м; Щапов аыуылның шығысына қарай 500 м, лиаметрі 15 м, шығыс жолына қарай 2 км; Жаңатаң ауылынан батысқа қарай; Зеленое ауылында орналасқан, диаметрі 21 м, биіктігі 0,65 м; Деркөл өзенінің оң жақ оңтүстік жағалауында; Атамекен ауылынан батысқа қарай 9 км, 16 км; Егіндібұлақ ауылынан оңтүстікке қарай 3 км; Шалғай жолында Чапурино селосының оңтүстігіне қарай 2 км; Махамбет ауылының және Бейбітшілік ауылы жолынан оңға қарай 500 м; Токарев қыстағының солтүстігіне қарай 2 км; Егіндібұлақ ауылы жолында, батысына қарай 1,5 км, шығыс жолында; Шалғай ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 13 км, шығыс жолына қарай 100 м; Соколовка селосынан оңтүстікке қарай 3 км. | |
| 26 | Обалар, ертедегі темір дәуірі | археология ескерткіші | Атамекен ауылының батыс жолында, Шалғай ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 13 км жер; Соколовка ауылының батыс, солтүстік, оңтүстік жолдарында; Егіндібұлақ ауылының шығыс, батыс жолында; Токарев қыстағының солтүстігінде; Қайнар ауылынан 2 км жерде, 10 қорғаннан тұрады, диаметрі 15-36, биіктігі 0,4-1,5 м; Деркөл өзенінің оң жақ оңтүстік жағалауына қарай 200 м, Белес темір жол айырығынан 2 км жерде, Переметное стансасы жанында; Орал қаласының солтүстік-шығыс шетінде, ескі әуежайда; Орал қаласынан батысқа 20 км. орналасқан, қорған үйінділерінің диаметрі 10-14 м, биіктігі 0,8 м; Орал-Саратов автожолына 56 км-де, батыстан-шығысқа тізбектеліп созылған 3 қорғаннан тұрады, диаметрі 16-20 м, биіктігі 0,6-0,8 м; Саратов автожолының солтүстігіне қарй 1 км, Орал қаласынан батысқа 51 км-де, батыстан-шығысқа созылған 4 үйіндіден тұрады, диаметрі 30 м, биіктігі 0,8 м. дейін; Орал қаласынан батысқа қарай 56 км-де, оба тас үйіндісімен 3 қорғаннан тұрады, диаметрі 16-20 м, биіктігі 0,5 м. 8 қорған, таратылған Щучкино ауылының солтүстігіне қарай 1 км-де; Шалғай ауылының солтүстік, оңтүстік жолдарында, Чапурино ауылынан оңтүстік-батысқа 37 км, 38 км-де, 6 және 7 қорған; Январцев ауылынан солтүстік-батысқа қарай 15 км-де, Кіші Ембулатовка өзенінің сол жағалауынан Үлкен Ембулатовка өзеніне құйылар жерінде, 8 қорған; Красноармейское ауылында Үлкен Ембулатовка өзенінің жағалауына орналасқан, 15 қорған; Кирсаново ауылынан солтүстік жолда, Лайтовка өзенінің жағалауында; Чувашинское ауылының оңтүстік шетінде, 8 қорған; Шаған өзенінің жағалауында; Рубежинское ауылының батысына қарай 1 км жерде, 8 қорған, 1925 жылы 2 қорған қазылды. Диаметрі 8-17 м, биіктігі 0,35-0,55 м; Рубежка өзенінен әрі, Рубёжинское ауылынан шығысқа қарай 1,5 км жерде, 12 қорған, диаметрі 12-15 м, биіктігі 0,4-1,8 м. |
Бөкей ордасы ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Хан сарайы 19 ғ. |  |
қала құрылысы және сәулет | Хан Ордасы ауылы |
| 2 | Полицмейстер кеңсесі орналасқан ғимарат 19 ғ. (селолық округ әкімшілігінің ғимараты) | қала құрылысы және сәулет | Хан Ордасы ауылы | |
| 3 | Бұрынғы қазынашылық ғимараты, 19 ғ. ("Бөкей ордасы тарихының" музейі) |  |
қала құрылысы және сәулет | Хан Ордасы ауылы |
| 4 | Жәңгір хан қорымы 19 ғ. |  |
қала құрылысы және сәулет | Хан Ордасы ауылы |
| 5 | Бұрынғы селолық Совет ғимараты, 19 ғ. (тұрғын үй) | қала құрылысы және сәулет | Хан Ордасы ауылы | |
| 6 | Бұрынғы комсомол комитетінің ғимараты, 19 ғ. (қазір тұрғын үй) | қала құрылысы және сәулет | Хан Ордасы ауылы | |
| 7 | Бұрынғы орыс мектебі 19 ғ. (жастар үйі) | қала құрылысы және сәулет | Хан Ордасы ауылы | |
| 8 | ҰОС жылдарында қаза болған жерлестерімізге "Қару аманаты" ескерткіші 1997 ж. | қала құрылысы және сәулет | Сайқын ауылы | |
| 9 | Ғұсман Әзербаевтың үйі 1905 ж. | қала құрылысы және сәулет | Хан Ордасы ауылы | |
| 10 | Орман мектебі 1911 ж. | қала құрылысы және сәулет | Хан Ордасы ауылы | |
| 11 | Бұрынғы Тарғын мектебі (Педтехникум), 1868 ж. (қонақ үй) | қала құрылысы және сәулет | Хан Ордасы ауылы | |
| 12 | Дәрігер Александр Андреевич Сергачевтің бұрынғы үйі, 1830 ж. (музейдің әкімшілік ғимараты) | қала құрылысы және сәулет | Хан Ордасы ауылы | |
| 13 | Бұрынғы әйелдер гимназиясы 1833 ж. (халыққа білім беру музейі) | қала құрылысы және сәулет | Хан Ордасы ауылы | |
| 14 | Бұрынғы мешіт, 1835 ж. (Тәуелсіздік музейі) | қала құрылысы және сәулет | Хан Ордасы ауылы | |
| 15 | Жәңгір хан кесенесі 1997 ж. | қала құрылысы және сәулет | Хан Ордасы ауылы | |
| 16 | Дәулеткерей кесенесі 2000 ж. | қала құрылысы және сәулет | Хан Ордасы ауылы | |
| 17 | Салық Бабажанов кесенесі 2001 ж. | қала құрылысы және сәулет | Хан Ордасы ауылы | |
| 18 | "Бисен –IY" обасы, ерте темір дәуірі; Бисен 1; 2; 3 ескі молалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Бисен ауылының батысына қарай 3 км жерде, үстіртте орналасқан; солтүстік-батысына қарай 15 км; оңтүстік-батысына қарай 2 км; Хан Ордасы ауылының батысына қарай 3 км. | |
| 19 | Жәрмеңке I; II қорғандары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жәрмеңке ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 1,5 км жерде, биіктігі 1 м, диаметрі 24 м; солтүстік-шығысқа қарай 2 км жерде, өлшемдері: биіктігі 0,8 м, диаметрі 24 м, солтүстік жағынан қорған орларымен белдеуленген. | |
| 20 | Қалмақ-Қырған I обасы, ерте темір дәуірі; Қалмақ қырылған 2, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Ұялы ауылының батысына қарай 63 км, Аралсор көлінің оңтүстік жағалауында солтүстік жолға 1 км жерде орналасқан, диаметрі 30-40 м, биіктігі 2-3 м, 12 қорғаннан тұрады; Жаңақала-Сайқын жолының солтүстігінен 2 км., Аралсор өзенінің оңтүстігінен 3 км. | |
| 21 | Мұратсай қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Мұратсай ауылынан оңтүстікке қарай 3 км жерде, биіктігі 0,9-20 м, диаметрі 20 м. Қорған айнала орларымен белдеуленген. | |
| 22 | Саралжын қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Саралжын ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 1 км жерде, биіктігі 1 м, диаметрі 24 м. | |
| 23 | Сейтәлі қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Сейітқали ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 50 м жерде, биіктігі 2 м, диаметрі 24 м. | |
| 24 | Степной I; II; III қорғандары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Степной қыстағынан оңтүстік-батысқа қарай 1 км жерде, өлшемдері: биіктігі 3 м, диаметрі 40 м; қыстақтан оңтүстікке қарай 2 км жерде, №1 –0,8-12 м, №2-1-16 м өлшемдегі 2 жер үйіндісінен тұрады; қорған "сегіздік" үлгісінде, биіктігі 2,5 м, диаметрі 20 м, тізбектелген орлармен белдеуленген. | |
| 25 | "Солтүстік-шығыс" обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Сайқын стансасының солтүстік-шығысына қарай 3 км жерде, диаметрі 35 м, биіктігі 3 м-ге дейін. 1951-1953 жылдары И.В. Синицын 5 қорған қазды. | |
| 26 | Таткин I; II; III қорғандары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Таткин қыстағынан оңтүстік-батысқа қарай 10 км жерде, биіктігі 2 м, диаметрі 24 м, қорған айнала орлармен белдеуленген, үйінді ортасында геодезикалық белгі тұр; қыстақтан оңтүстікке қарай 7 км жерде, биіктікте орналасқан, диаметрі 30 м, биіктігі 2 м, қорғанды айнала орлар қоршап тұр; қыстақтан солтүстікке қарай 400 м жерде, №1-1-18 м, №2-0,5-14 м өлшемдегі 2 жер үйіндісінен тұрады, қорғанды айнала орлар қоршап тұр. | |
| 27 | "Оңтүстік-батыс" обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Боткөл көлінің солтүстігінде Сайқын стансасының оңтүстік-батысына қарай 4 км жерде, диаметрі 7-10 м, биіктігі 0,2-0,5 м. 1951-1953 жылдары И.В. Синицын 3 қорған қазды. | |
| 28 | Қорғандар, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Ұялы ауылының батысына қарай 18 км, 26 км, 30 км, 37 км, 40 км, 47 км, 65 км, шығысына қарай 3 км, 8 км, 17 км жерлерде; Қодар тоғайшығының оңтүстігіне 19 км, 20 км жерлерде; Хан Ордасы ауылының солтүстік-шығысына қарай 10 км, 14 км, 20 км, 21 км, шығысына қарай 25 км жердерде; Аралсор көлінің батысына қарай 14 км, шығысына қарай 35 км жерде; Жетібай ауылының шығысында; Қодар көлшігінің солтүстік-батыс шетінде; Ащы-Өзек өзенінің жағалауында; | |
| 29 | Обалар, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Бисен ауылының солтүстік-батысына қарай 3 км жерде; Бисен ауылынң батыс шетіне, солтүстік жолда орналасқан. Екі қорған диаметрі 50 және 60 м; Бисен ауылының жолында Хан Ордасы ауылынан шығысқа қарай 27км жерде, солтүстік және оңтүстік жолға орналасқан. 5 қорғаннан тұрады; Хан Ордасы ауылынан шығысына қарай 25 км, солтүстік-шығысына қарай 7 км, 22 км-де; Ұялы ауылының батысына қарай 6 км, шығысына қарай 12 км-де; | |
| 30 | 7 обалар тобы; Ақсай 1 тобы; Жалғыз оба Д=40 м, Н=1,5 м; 5 обалар тобы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Үштерек ауылының оңтүстік-батысынан қарай 5 км; 6 км, Ақсай қыстағының оңтүстік-батысынан 1,5 км; 10 км; 11 км | |
| 31 | Оба Д=38 м, Н=1 м, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Бектас қыстағының батысынан 3 км, Хан Ордасы ауылының жолынан 50 м, ауылдың орман алқабына дейін 27 км. | |
| 32 | Жалғыз оба Д=32 м, Н=1 м; 5 обалар тобы; 6 обалар тобы; 3 обалар тобы; 7 обалар тобы (2); Жалғыз оба Д=30 м, Н=0,6 м; Жалғыз оба Д=79 м, Н=3,5 м; Жалғыз оба Д=20 м, Н=0,4 м; 6 обалар тобы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Чапаев–Сайқын трассасынан 350 м, 258/146 км; Чапаев–Сайқын трассасының солтүстік-батысынан 308/96 км; Чапаев–Сайқын трассасы солтүстігінен 50 м, 320/84 км; Чапаев–Сайқын трассасының оңтүстік-шығысынан 70 м, 356/48 км; Чапаев–Сайқын трассасының солтүстігінен 450 м, 38/23 км; Чапаев–Сайқын трассасының солтүстігінен 950 м, 38/23 км; Чапаев–Сайқын трассасының батысынан 200 м, 284/20 км; Чапаев–Сайқын трассасының оңтүстігінен 450, 385/19 км; Чапаев–Сайқын трассасының сол жағынан 150 м, 209/195 км; Чапаев–Сайқын трассасының оң жағынан 200 м, 345/59 км. | |
| 33 | Сайхын тобы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Сайқын ауылының солтүстік-батысынан 4 км. | |
| 34 | Саңқырық ескі моласы (А.Б.В. тобы), ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Сайқын ауылының солтүстігінен 400-700 м, Хан Ордасы ауылының солтүстік-батысынан 6 км. | |
| 35 | Жалғыз оба Д=30 м, Н=1,5 м; Жалғыз оба Д=25 м, Н=0,8 м; Ситалы тобы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Сейітқали қыстағының оңтүстік-шығысынан 200 м, Чапаев–Сайқын трассасының оңтүстігінен 378/26 км; Сейітқали қыстағының мал қорларының солтүстік-шығысынан 150 м және тұрғын үйлерден 400 м; Сейітқали қыстағының солтүстігінен 100 м, Чапаев–Сайқын трассасының оңтүстігінен 600 м, 378/26 км. |
Бөрлі ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Ақсай I; II; III; IV қорғандары, ерте темір дәуірі; Ақсай V обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Ақсай қаласының шығысына қарай 14 км жерде, 5 қорған үйіндісінен тұрады; солтүстік-шығысқа қарай 13 км жерде, өлшемі 2х20 м, қорғанға 3 белгі қойылған; солтүстік-солтүстік-батысқа қарай 7 км жерде, 4 жер қорғанынан тұрады: №1-0,6х12 м, №2-0,4х20 м, №3-0,3х16 м, №4-0,3х12 м; солтүстік-батысқа қарай 7 км жерде, 2 жер қорғанынан тұрады, №1-0,5х20 м, №2-0,3х20 м, орталық қорғанның шыңында геодезикалық белгі қойылған; Бестау ауылының солтүстігіне қарай 5 км, Ақсай қаласының солтүстік-шығысына қарай 10 км жерде, 3 қорғаннан тұрады, орталық қорғанның басына триангуляциялық белгі қондырылған. | |
| 2 | Жаңаталап I; II; III; IV; V обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | "ГП-3" газконденсат тұрағының шығысына 4 км жерде, 2 қорғаннан тұрады, орталық қорғанның шыңында сүзгі және триангуляциялық белгісі бар; I-обаның шығысына қарай 2 км жерде, 5 қорған үйінділерінен тұрады, орталық қорғанның шыңына триангуляциялық белгі қойылған және сақиналанған орлары бар; II-обаның шығысына қарай 2 км жерде, Жаңаталап ауылының оңтүстігіне қарай 4 км жерде орналасқан; ауылдың оңтүстік-шығысына қарай 10 км жерде, 2 қорғаннан тұрады; оңтүстік-батысына қарай 10 км, IV-обаның шығысына қарай 1 км жерде. | |
| 3 | Бумакөл I; II қорғандары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Бумакөл ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 13 км жерде, өлшемі 4,5х50 м, батыс және шығыс жағынан орлар кездеседі, шыңына геодезикалық белгі қойылған, орлары бар; оңтүстік-шығысқа 10 км жерде, өлшемі: 4,5х50 м, батыс және шығыс жағынан орлар кездеседі, басына геодезикалық белгі қойылған. | |
| 4 | Пугачев қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Пугачево ауылынан шығысқа қарай 7 км жерде, өлшемдері: биіктігі 0,5 м, диаметрі 20 м. | |
| 5 | Степной қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Мұнай мұнарасынан батысқа қарай 1 км жерде, өлшемі: биіктігі 1,2 м, диаметрі 20 м. | |
| 6 | Утвинка I; II; III; IV; V қорғандар обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Утвинка ауылынан шығысқа қарай 5 км жерде, өлшемі: биіктігі 0,5 м, диаметрі 30 м; Утвинка өзенінен солтүстік-шығысқа қарай 4 км жерде, 2 жер үйіндісінен тұрады, қорғанның басына №1 геодезикалық белгі қойылған; өзеннің оңтүстігіне қарай 3 кмжерде, 4 жер қорғанынан тұрады, өлшемдері: №1-0,7х26 м, №2-0,4х12 м, №3-0,4х12 м, №4-0,5х10 м; ауылдан батысқа қарай 3 км жерде, 7 қорған үйіндісінен тұрады, №1 қорғанға геодезикалық белгі қойылған; оңтүстік- батысқа қарай 3 км жерде, 3 жер үйіндісінен тұрады. | |
| 7 | Қырық-оба 1; II; III қорғандар обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Оба 10 ірі қорғаннан тұрады, ең ірі қорғанның өлшемі: биіктігі 18 м, диаметрі 200 м құрайды. Ең ірі қорғанда тереңдігі 4 м-ге дейін тонаушылық сүзгісі анықталды, ең кішісінің өлшемі: биіктігі 6 м, диаметрі 100 м-ге дейін. Обада сонымен қатар "батон үлгісінде" созылған қорғандар бар. Мұндай қорғандар төртеу және өлшемдері: биіктігі 1 м.-ден 5 м-ге дейін, диаметрі де сондай; Дәнелікөл ауылынан оңтүстікке қарай 5 км жерде, Жайық өзенінің сол жағалауында Батыс Қазақстан облысының аумағында орналасқан. Бұл оба даласы өзінің қорғандар санымен Бөрлі ауданының батыс бөлігінде, облыстың Теректі ауданының шекарасында орналасқан. Қорғандар кешені 2 жағынан Орал-Бөрлі автомобиль трассасында орналасқан, жол салу және орман ағаштарын егу кезінде қорғанның бөліктері зардап шеккен. Патшалық қорғанның тобы автожолдан 5-6 км жерде; Дәнелікөл ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 6 км жерде, обаның орталық бөлігінің ордасы бар, өлшемі 1,2х17х20 м. Солтүстік және оңтүстік жағында орлары бар. Барлық қорған да кіші өлшемде, ең ірісінің өлшемі 1х10 м, ең солтүстік қорғанның етегінен дала жолы өтеді. Берілген нысаннан оңтүстік-оңтүстік-батысқа қарай II-оба орналасқан. | |
| 8 | Облавка қорғандар обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Облавка ауылынан солтүстік-батысқа қарай 3 км жерде, оба 10 қорған үйіндісінен тұрады. Барлық қорғанның өлшемі кішілеу, ең ірісінің өлшемі: биіктігі 2 м, диаметрі 25 м-ге дейін. 2005 жылы қорғандар обасы ішінара Батыс Қазақстан облысы тарих және Археология орталығы отрядымен зерттелді. 4 қорған қазылды. 3 қорған б.э. дейінгі III-II ғғ. кіреді. | |
| 9 | Қарашығанақ I; II; III; IV; V; VI; VII; VIII қорғандар обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Өндіріс нысаны тұрағынан шығысқа қарай 5 км жерде, басына геодезикалық белгі қойылған, өлшемі: биіктігі 0,7 м, диаметрі 20 м; КПО нысанынан оңтүстік-оңтүстік-шығысқа қарай 7 км жерде, өлшемі: биіктігі 3 м, диаметрі 30 м; ГП-3 нысанынан шығысқа қарай 1 км, бұрғылау қондырғысынан оңтүстікке қарай 50 м жерде, өлшемі: биіктігі 0,6 м, диаметрі 12 м; Қарашығанақ тұрағынан шығыс-оңтүстік-шығысқа қарай 2 км жерде, өлшемі: биіктігі 0,7 м, диаметрі 20 м; ГП-2 өндірістік нысаннан солтүстікке қарай 4 км жерде, 2 үйіндіден тұрады (ортағасырлық тұрғын жай), өлшемдері: №1-0,3х8х12 м, №2-0,3х10х14 м; Лагуннан оңтүстік-шығысқа қарай 600 м, "Қарашығанақ-Ақсай" трассасынан шығысқа қарай 200 м жерде, 5 жер үйіндісінен тұрады; Қарашығанақ мұнай газ тұрағынан солтүстік-шығысқа қарай 2 км жерде, 3 жер үйіндісінен тұрады, биіктігі 0,4-тен 3 м, диаметрі 16-дан 50 м-ге дейін; ГП-3-тен солтүстікке қарай 1 км жерде тұрақ жерінде орналасқан, биіктігі 2 м, диаметрі 40 м. | |
| 10 | Тұңғыш I; II; III қорғандар обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Бұрынғы Тұңғыш ауылынан солтүстік-батысқа қарай 5 км жерде, өлшемі: биіктігі 2,3 м, диаметрі 20 м, басына геодезикалық белгі қойылған; оңтүстік-батысқа қарай 2 км, Қарашығанақ мұнай газ тұрағынан батысқа қарай 7 км жерде, биіктігі 0,4 м.-ден 1 м, диаметрі 10 м-ден 15 м-ге дейін, 6 жер үйіндісінен тұрады; солтүстік-шығысқа қарай 7 км, Ақсай-Орынбор қалалары автомобиль трассасының сол жағында Ақсай қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 17 км жерде, бір-біріне жақын орналасқан 3 нысаннан тұрады, ртасында үлкен қорған орналасқан, одан батысқа қарай 100 м шамасында "батон үлгісінде" ұзын қорған және шығысқа қарай 70 м жерде үшінші қорған үйіндісі орналасқан. | |
| 11 | Қорғандар, қорғандар обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Дәнелікөл ауылының шығысына қарай 1,5 км, 2,5 км, 4 км жерлерінде; Новопокровка ауылының батысына қарай 9 км жерде; Ақсу ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 1 км, 2 км, 3 км, 4 км, 8 км жерлерде; Достық ауылынан солтүстік-батысқа қарай 4 км, шығысына қарай 1,5 жерде (4 қорған, өлшемі: диаметрі 15-20 м, биіктігі - 0,6-1 м, 2-і кішкентай); Жаңақоныс ауылының оңтүстік-батыс шетінде. | |
| 12 | Обалар, ерте темір дәуірі; Ақбұлақ ескі моласы, ерте темір дәуірі; Жалғыз оба Д=20 м, Н=0,5 м, Д=120 м; 3 обалар тобы, Скважина №432, ерте темір дәуірі; 3 обалар тобы, ерте темір дәуірі; Контурлар, жер үйлер, ерте темір дәуірі; Екі оба, ерте темір дәуірі; Жарсуат 2 ескі моласы, ерте темір дәуірі; Қалдығайты ескі моласы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Алебастрово ауылының оңтүстік-шығысына қарай 5 км -де, диаметрі 15 м, биіктігі 0,4-0,8 м, 6 қорған; Дәнелікөл ауылының шығысына қарай 14 км-де, 2 қорған; Ақсай қаласының оңтүстік-шығысына қарай 16 км-де; Қарашығанақ ауылының оңтүстік-батысына қарай 16 км-де; бұрынғы Тұңғыш ауылының солтүстігіне қарай 5,5-6 км жерде; Жаңаталап ауылының оңтүстік-батысына қарай 18 км-де; бұрынғы Березовка ауылының солтүстігіне қарай 8,5 км-де; 280 м сол жақ трассада: Ақсай қаласы–Жарсуат ауылы 17/21 км-де; Жарсуат ауылының оңтүстік-шығысында 1 км жерде; Қаратөбе ауданы 3 км, батысында Жігерлен ауылы, Қалдығайты көлінің оң жағалауы. |
Жаңақала ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Қаусаған Төребай кесенесі 18 ғ. | қала құрылысы және сәулет | Мәстексай ауылынан шығысқа қарай 23 км жерде. | |
| 2 | Айдархан I; II обалар қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Айдархан елді мекенінің оңтүстігіне қарай 12 км-де, диаметрі 18-20 м-ге дейін тұратын 12 қорғаннан тұрады; Үлкен Өзеннің сол жақ шығыс жағалауында, Жаңажол ауылынан солтүстікке Қарасу ауылы жолында 7 км жерде, диаметрі 15 м-ге дейін 13 қорғаннан тұрады. | |
| 3 | Бесоба обалар қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Борық ауылынан шығысқа 5 км жерде, әртүрлі көлемдегі 6 жер қорғанынан тұрады. | |
| 4 | Борық I; II обалар қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қожан қыстағынан солтүстікке қарай 1 км, Борық ауылынан солтүстік-батысқа қарай 3 км жерде орналасқан, қазақ зиратының аумағында 2 қорғаннан тұрады; Борық ауылынан батысқа қарай 1 км жерде, қорған тізбектелген ормен жалғанған. | |
| 5 | Жаңа қазан I құм төбе тұрағы, тас ғасыры дәуірі; Жаңа Қазан елді жері, қола дәуірі; Сарыайдын I елді жері, қола дәуірі | археология ескерткіші | Сарыайдын көлінің батыс жағалауында тұр, бұл Қазақстандағы ең ірі мезолит тұрағы; көлдің шығысында, құм төбеге орналасқан; көл жанындағы дөңге орналасқан. | |
| 6 | Жалтыркөл II (Қожан) обалар қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қожан қыстағынан оңтүстік-батысқа қарай 500 м, Жалтыркөл көлінен тоқ басына дейін 1 км жерде, 4 қорғандар үйіндісінен тұрады. | |
| 7 | Қорғандар, ерте темір дәуірі; Көпжасар I; II обалар қорғаны, ерте темір дәуірі; Қоғалы обалар қорғаны, ерте темір дәуірі; "Көпербай" обалар қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Бірқазан көлінің жағалауында, Жаңақала ауылынан шығысқа қарай 5 км, Бірқазан ауылынан солтүстік-батысқа қарай 3 км жерде, 2 қорған; Бірқазан ауылынан солтүстік-батысқа қарай 2 км жерде, 4 жер қорғанынан тұрады; Қоғалы қыстағынан солтүстік-батысқа қарай 500 м жерде, 3 қорған үйінділерінен тұрады; Көрпебай тоғайында, Жаңақала ауылынан солтүстікке қарай 13-15 км жерде, 30 қорғаннан тұрады, диаметрі 10-20 см, биіктігі 0,4-тен 1 м-ге дейін. | |
| 8 | "Қызыл оба" обалар қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қызылоба ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 3 км жерде, тізбектелген орлармен белдеуленген 5 жер қорғанынан тұрады. | |
| 9 | "Маштексай I" обалар қорғаны, ерте темір дәуірі; 17 қорғаннан тұратын "Маштексай II" обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жаңақала ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 25 км жерде; оңтүстік-батысқа қарай 25 км жерде. | |
| 10 | Мұқыр IV обалар қорғаны, ерте темір дәуірі; Мұқыр II обалар қорғаны, Алтын Орда дәуірі | археология ескерткіші | Мұқыр ауылынан солтүстікке қарай 14 км жерде, 12 қорғаннан тұрады, біреуінде геодезикалық белгі бар; солтүстікке қарай 4 км жерде, диаметрі 50 м, биіктігі 4 м-ге дейін, шыңында сүзгімен бір қорған. | |
| 11 | Мокра Y XIY-XY ғғ. елді жер, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Мокра III қорғанының солтүстік-батысында, Үлкен Өзен өзенінің сол жағалауына 100-150 м жерде, елді жер жуандығы 0,8-1 м линза түрінде мәдени жинақтан тұратын екі жер үй қалдығы, сындырылған ортағасырлық керамика, шлактар фрагменті, жануарлар сүйектері көрсетіледі | |
| 12 | Мортық обалар қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Бірлік ауылынан солтүстік-батысқа қарай 2 км жерде, 2 қорған үйінділерінен тұрады. | |
| 13 | "Соркөл-1" обалар қорғаны, ерте темір дәуірі; "Соркөл III" обалар қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Соркөл көлінің батыс жағалауына орналасқан, 13 үйіндіден тұрады, бір қорғанда геодезикалық белгі қойылған; көлдің оңтүстігіне қарай 1 км жерде, 21 қорғаннан тұрады. | |
| 14 | Тасоба обалар қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Тасоба ауылынан шығысқа қарай 1,5 км жерде, 5 жер қорғанынан тұрады | |
| 15 | Өзен елді жері (Жаңажол), Алтын Орда дәуірі | археология ескерткіші | Кіші Айдархан ауылынан (Жаңажол) батысқа 10 км жерде, өзіне бұзылған аршылмаған құрылыстардың үстірт және төмпешіктерін топтайды. Тұрғын жайлар жанында күйдірілген тастан тұрғызылған құрылыстар бар, жоғарғы жағында көкшіл жылтыратылған плиталар жиналған. | |
| 16 | Қорғандар, обалар тобы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Пятимар ауылынан солтүстікке қарай 27 км, 18 км (диаметрі-30 м, биіктігі-1,5 м) 11 км, 13 км; Тереңқұдық ауылынан шығысқа қарай 5,5 км, 28 км, 34 км, 34,5 км; Үлкен Өзен мен Кіші Өзеннің арасында, Жаңажол ауылынан Қарасу ауылына қарай 8 км жерде (биіктігі 3 м-ге дейін үлкен жалғыз қорған); Мәстексай ауылынан батысқа қарай 8 км, 9 км; Тереңқұдық поселкесінен 27 км; Үлкен және Кіші Өзен көлдері арасына, Кіші Өзен көлінің шығыс жағалауына, Жаңақаладан Мәстексай және Қарасу жолына орналасқан (диаметрі 10-25 м, биіктігі 0,5-2,5 м); Сарыайдын көлінің жағалауынан солтүстік-батысқа қарай 2,5 км жерде, САРМУ экспедициясымен қазылған; Бірқазан көлінің жағалауында, Жаңақала ауылының оңтүстік жолында - 1 км, Жаңаталап ауылынан батысқа қарай 4 км жерде; Жаңажол ауылы жолында, Мәстексай ауылынан батысқа қарай 6 км-де. |
Жәнібек ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Азамат қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Азамат қыстағынан оңтүстік-шығысқа қарай 300 м жерде орналасқан. Биіктігі 2 м, диаметрі 28 м. Тізбектелген орлармен белдеуленген. | |
| 2 | Жігер қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жігер қыстағынан оңтүстік-шығысқа қарай 30 м жерде орналасқан. Өлшемі: диаметрі 24, биіктігі 1 м. Қорған айнала орлармен белдеуленген. | |
| 3 | Свердлов обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Свердлов ауылынан батысқа қарай 3,5 км жерде, 7 жер үйіндісінен тұрады, өлшемдері: №1-1,5-24 м, №2-1-10 м, №3-0,6-18 м, №4-0,6-16 м, №5-0,4-11 м, №6-0,3-10 м, №7-0,3-10 м. Қорған 1, 5 батыс жағынан орлармен белдеуленген. | |
| 4 | Степной I; II қорғандары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Таловка-Жәнібек жолынан батысқа қарай 400 м жоғарырақта орналасқан, биіктігі 3 м, диаметрі 35 м, дөңгеленген орлары бар; Таловка-Жәнібек жолынан батысқа қарай 300 м жыртынды жерге орналасқан, диаметрі 20 м, биіктігі 1 м. | |
| 5 | "Тау" обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Тау ауылынан солтүстік-батысқа қарай 5 км жерде, биіктігі 0,2-0,45, диаметрі 4-40 м, тізбектелген 14 қорғаны бар.
662 | |
| 6 | Тегісшіл I; II обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Тегісшіл ауылынан батысқа қарай 2 км жерде, 5 қорғаннан тұрады: №1-2-30 м, №2-1,5-20 м, №3-0,7-20 м, №4-0,7-20 м, №5-0,5-12 м, №1, 2, 3, 4 қорғандары дөңгелек орлармен белдеуленген; ауылдан солтүстік-батысқа 10 км жерде, биіктігі 2 м, диаметрі 27 м, тізбектелген орлармен белдеуленген. | |
| 7 | Қорғандар, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жігер ауылының оңтүстік-батысына қарай 2 к жерде; Ақоба ауылының солтүстік-батысына қарай 28 км; Қодар тоғайының оңтүстік жолына 200 м; Өнеге ауылынан 5 км жерде, басына геодезикалық белгі қойылған; Мұратсай поселкесінен оңтүстікке қарай 8 км, 19 км; Қамысты ауылының солтүстігіне қарай 1 км. | |
| 8 | Обалар, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Мұратсай ауылынан оңтүстікке қарай 20 км; Жасқайрат ауылының солтүстігіне қарай 8 км, солтүстік-батысына қарай 11 км, батысына қарай 20 км жерде, бір қорғанда геодезикалық белгі қойылған; Қодар тоғайшығының оңтүстігіне қарай 1 км, 21 км; Өнеге ауылының солтүстік-батысына қарай 5 км, оңтүстігіне қарай 16 км, оңтүстік шетінде; Жәнібек ауылының шығыс жолына қарай 300 м, ескі қазақ зиратында; | |
| 9 | Жалғыз қорғандар, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жыртынды жерде, жолдан солға 200 м, Покатиловка ауылының жолында, Богдановка ауылының солтүстік-батысына қарай 6 км; 10 км; Покатиловка ауылының жолында, жолдан оңға қарай 1,5 км. |
Казталов ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Овчинниковтың бұрынғы дербес үйі, 19 ғ. аяғы (тұрғын үй) | қала құрылысы және сәулет | Жалпақтал ауылы | |
| 2 | Көпес Овчинниковтың бұрынғы саяжайы (дача) 1882 ж. | қала құрылысы және сәулет | Жалпақтал ауылы | |
| 3 | Қожантай мешіті 19 ғ. | қала құрылысы және сәулет | Жалпақтал ауылы | |
| 4 | Әбіш I қорғандар обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Әбіш ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 10 км жерде, 2 жер үйіндісінен тұрады. №1-2-2,5 м, №2-1,5-20 м, 2 қорғанның да тізбектелген орлары бар. | |
| 4 | Ақоба қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Еділбай қыстағынан солтүстікке қарай 1 км. | |
| 5 | Аркашка I; II қорғандары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Аркашка қыстағынан солтүстік-шығысқа қарай 300 м жерде, бірінші қорғанның ортасынан сүзгі табылды және геодезикалық белгі қойылған, сондай-ақ дөңгеленген орлармен белдеуленген; қыстақтан солтүстік-шығысқа қарай 3 км жерде, 3 қорғаннан тұрады: №1-2,5-28 м, №2-1-20 м, №3-1-14 м. №1 қорғанда тонаушылық сүзгісі анықталды. №1,2 қорған тізбектелген орлармен белдеуленген. | |
| 6 | Байбоз I; II обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Чапаев-Жалпақтал трассасының оңтүстігінде Байбоз қыстағынан батысқа қарай 1 км жерде, басына құлпытас қондырылған қорғандардан тұрады; Талдыапан-Жалпақтал жолынан оңтүстікке қарай 1 км, Байбоз қыстағынан оңтүстікке қарай 1,5 км жерде, сақиналанған орлармен белдеуленген 2 жер қорғанынан тұрады. | |
| 7 | Бейістерек I; II; III обалары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Бейістерек ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 3 км жерде, кішкене үстіртте, 2 жер қорғанынан тұрады; Сарықұдық-Үштөбе трассасынан солтүстік-батысқа қарай 1 км жерде, 5 жер қорғанынан тұрады, №3 қорғанның бас жағында екеуі төменге қарай құлаған; Бейістерек ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 9 км жерде, сақиналанған орлармен белдеуленген әртүрлі өлшемдегі 4 қорғаннан тұрады. | |
| 8 | Березин I; II; III қорғандар обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қайыңды ауылынан оңтүстікке қарай 1,5 км; оңтүстік-батысқа қарай 1,5 км, 2 қорғаннан тұрады, биіктігі 0,5-2,5 м, диаметрі 11-30 м, №1 қорғанның қатарында қазақ зираты орналасқан, №2 қорған тізбектелген орлармен белдеуленген; шығысқа қарай 1,5 км жерде шекара зонасына орналасқан, 3 қорғаннан тұрады: №1-1-20 м, №2-0,5-10 м, №3-0,5-10 м, №1 қорғанда геодезикалық белгі бар. | |
| 9 | Еңбек I; II қорғандар обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Еңбек ауылы аумағына орналасқан, тізбектелген орлары бар, биіктігі 2 м, диаметрі 24 м; ауылдан шығысқа қарай 4 км, 2 жер үйіндіден тұрады, биіктігі 3,5-2 м, диаметрі 36-35 м, 2 қорғанның ортасында сүзгісі, тізбектелген орлары бар. | |
| 10 | Қайшақұдық I қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қайшақұдық ауылынан батысқа қарай 200 м, Талдыапан ауылынан солтүстік-батысқа қарай 5 км, қазақ зиратының аумағында, жер қорғаны, сақиналанған орлармен белдеуленген. | |
| 11 | Қарағай I обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Талдыапан ауылынан солтүстік-батысқа қарай 5 км. Әртүрлі өлшемдегі 6 қорғаннан тұрады. Биіктігі 0,3-тен 2 м, диаметрі 10-нан 30 м-ге дейін. | |
| 12 | "Қарасу II" обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Кіші және Үлкен Өзен өзендерінің арасымен Қарасу ауылынан солтүстік-батысқа қарай 8 км, диаметрі 14-16 м, биіктігі 0,6-0,8 м. 13 қорғаннан тұрады. | |
| 13 | Қараоба қорғаны, ерте темір дәуірі; Қароба I; II қорғандар обасы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қараоба ауылынан батысқа қарай 1 км, 2 қорғаннан тұрады, биіктігі 0,3-тен 1,5 м, диаметрі 15-тен 18 м-ге дейін, №1 қорғанның тізбектелген орлары бар; Қазақ зиратының аумағында Қараоба ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 100 м жерде, дөңгеленген орлары бар 2 жер үйіндісінен тұрады, биіктігі 2-0,5 м, диаметрі 20-18 м. | |
| 14 | Көктерек I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Көктерек ауылынан солтүстік-батысқа қарай 10 км; оңтүстік-шығысқа қарай 1,5 км. | |
| 15 | Қоныс I қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қоныс ауылынан солтүстік-батысқа 1 км. | |
| 16 | Көпкүтір I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Көпкүтір ауылынан шығысқа қарай 7 км; оңтүстік-шығысқа қарай 7 км. | |
| 17 | Максим қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қайынды ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 10 км. | |
| 18 | Оспан қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Оспан қыстағынан оңтүстік-шығысқа қарай 1,5 км. | |
| 19 | Сакрыл I; II; III; IV қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Балықты Сарқыл көлінің шығыс жағалауынан 3 км; көлдің солтүстік-шығыс бітер жерінде; көлдің оңтүстік бітер жерінде; көлдің солтүстік бітер жерінде, жолдан Жаңажол ауылына қарай орналасқан. | |
| 20 | Степной I; II; III; IV; V; VI қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | 3 жер үйіндісінен тұрады, биіктігі 0,5-1,5 м-ге дейін, диаметрі 10-16 м; 2 жер үйіндісінен тұрады: №1-1х12 м, №2-1,5х25м, №1 Қорған сақиналы ормен қоршалған; ескі қазақ зиратының аумағында; Жаңа-Өзен өзенінен шығысқа қарай 5 км; қыстақтан оңтүстік-батысқа қарай 100 м; оңтүстікке қарай 2 км. | |
| 21 | Талдыапан I; II; III; IV; V; VI; VII; VIII; IX; X; XI; XII қорғандары мен қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Талдыапан ауылынан солтүстікке қарай 2,5 км; ауылдың шетінде; оңтүстікке қарай 2,5 км; 3 км; оңтүстік-батысқа қарай 1 км; оңтүстік-шығысқа қарай 1,5 км; 2 км; 3 км; 5 км; оңтүстікке қарай 6 км; 7 км. | |
| 22 | Талдықұдық қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Талдықұдық ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 2 км. | |
| 23 | Шильная балка I; II; III қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Аққурай ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 3 км; 5 км; 6 км. | |
| 24 | Қорғандер мен қорымдар (барлығы 147), ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Сарықұдық ауылы жолында 500 м, Дөңгелек-Пятимар каналының бас бинасынан батысқа қарай 26 км; Аққурай ауылының батысында 1 км, 4км, 10 км; Қайынды ауылынан шығысқа қарай 4 км; Тереңкөл ауылынан батысқа қарай 16 км, 27 км; Казталовка ауылынан батысқа қарай 2 км; Қоныс ауылының оңтүстігіне батыс жолға қара 500 м, солтүстік-шығысына қарай 5 км; Орешка ауылының шығысына қарай 1 км; Бесқұдық ауылының шығысына қарай 8 км; Киқұдық ауылынан батысқа қарай 4 км, 11 км, солтүстік-шығысына қарай 2 км; Жалпақтал ауылынан оңтүстікке қарай 23 км; Көктерек ауылынан солтүстікке қарай 5 км; Жұлдыз ауылынан солтүстікке қарай 9 км, 15 м, оңтүстікке қарай 5 км, 6 км; Қарасу ауылынан оңтүстікке қарай 12 км; Ащысай қыстағының оңтүстігіне қарай 6 км Қарасу ауылы жолынан солға; Ащысай ауылы қыстағының оңтүстігіне 4 км, батыс жолдан Қарасу ауылына 200 м; Қарасу ауылынан оңтүстікке қарай 2 км, Жанажол ауылының батыс жолында; Ащысай қыстағынан оңтүстікке қарай 10 км, батыс жолдан Қарасу ауылына қарай; Алыстан 1 км Орешка ауылының шығысында; Талдықұдық жолында Бесқұдық ауылынан шығысқа қарай 8 км, жолдың сол қатарында; Жұлдыз ауылына дейін жетпей, солтүстікке қарай 5 км, жолдың оң жақ қатарында; Жолдан солға, Қоныс ауылының оңтүстігіне қарай 500 м; Қоныс ауылының солтүстік-шығысына қарай 5 км жерде; Тереңкөл ауылынан батысқа қарай 27 км, Аралсор көлінің грейдер жолында, жолдың қатарында оңға қарай. | |
| 25 | Қырық-оба қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Шөптікөл ауылының шығысынан 4 км. | |
| 26 | Жаңақоныс қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Ақбұлақ ауылының солтүстігінен 4,5 км. | |
| 27 | Жалпақтал қалашығы, ХІV-ХV ғасыр. | археология ескерткіші | Қарасу ауылы |
Қаратөбе ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | М. Мералиев кесенесі, 2006 жыл. | Ұяшық мәтіні | Қала құрылысы және сәулет | Саралжын ауылы |
| 2 | Ақтайсай I; II қорымдары, ерте темір дәуірі; Дүзтөбе қорымы, ерте темір дәуірі; Мыңшұқыр I; II; III; IV; V; VI; VII қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Ақтай ауылынан солтүстік-солтүстік-шығысқа қарай 4 км; оңтүстік-батысқа қарай 1,5 км, су айырық үстірттің шыңында; солтүстік-солтүстік-шығысқа қарай 10 км жерде, су айырық үстірттің шыңында; солтүстікке қарай 6 км; солтүстік-шығысқа қарай 5 км, 12 км; | |
| 3 | Бөлектау қорымы, ерте темір дәуірі; Жарлы I; II; III; IV; V; VI; VII; VIII; IX қорымдары, ерте темір дәуірі; Жігерлен I; II; III; IV; V; VI; VII қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жігерлен ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 10 км; шығысқа қарай 11 км, 12 км, 13 км, 14 км, 17 км, 18 км; шығыс-оңтүстік-шығысқа қарай 4 км, 5 км, 11 км, 15 км; оңтүстік-шығысқа қарай 2 км, 4,5 км, 5 км, 6 км; | |
| 4 | Жусандыой I; II; III; IV қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жусандыой ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 1,5 км; солтүстік-батысқа қарай 6 км; уу айырық үстірттің шыңының солтүстік баурайында; су айырық үстірттің шыңында, Жусандыой ауылынан солтүстікке қарай 9 км. | |
| 5 | Егіндікөл I қорымы, ерте темір дәуірі; Қаратал II; III; IV қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Егіндікөл ауылынан оңтүстікке қарай 1,5 км; шығыс-оңтүстік-шығысқа қарай; шығысқа қарай, Қаратал тоғайынан шығысқа қарай 7 км, су айырық үстірттің шыңында; оңтүстік-шығысқа қарай 11 км, Қаратал тоғайынан оңтүстікке, Тұщықара өзенінен жоғарырақ. | |
| 6 | Қалдығайты I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Сулыкөл ауылынан оңтүстікке қарай 500 м; батысқа қарай 2 км. | |
| 7 | Қаратөбе II қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қаратөбе-Жымпиты автожолынан солтүстікке, Қаратөбе ауылынан батыс-солтүстік-батысқа қарай 12,5 км жазықта. | |
| 8 | Қоскөл I; II; III; IV; V; VI; VII; VIII қорымдары, ерте темір дәуірі; Қоскөл I (оңтүстік); II (оңтүстік); III (оңтүстік); IV (оңтүстік); V (оңтүстік) қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қоскөл ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 500 м, 2 км; шығысқа қарай 500 м ; шығыс-солтүстік-шығысқа қарай 7 км, 12 км, 13 км; оңтүстікке қарай 2 км; оңтүстік-оңтүстік-шығысқа қарай 2,5 км, 3 км, 4,5 км; оңтүстік-шығысқа қарай 5 км; | |
| 9 | Қызылжар I; II; III; IV; V; VI; VII қорымдары, ерте темір дәуірі; Лебедевка VIІІ қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Егіндікөл ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 6 км, 9 км; оңтүстік-оңтүстік-шығысқа қарай 8 км, 13 км, 13,5 км; оңтүстікке қарай 13 км; солтүстікке қарай 2 км. | |
| 10 | Темірбек II (Күмісбай) қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Темірбек ауылынан солтүстік-батысқа қарай 7 км жерде. жыртылған шағын төбешікте | |
| 11 | Тұщықара I; II; III; IV; V; VI; VII; VIII; IX; X қорымдары, ерте темір дәуірі; | археология ескерткіші | Егіндікөл ауылынан шығысқа қарай 8 км, су айырық үстірттің шыңында; шығыс-оңтүстік-шығысқа қарай 4 км, 9 км, 10 км, 11 км; шығыс-солтүстік-шығысқа қарай 7 км; шығысқа қарай 13 км; оңтүстік-шығысқа қарай 16 км, 17 км. | |
| 12 | Шыңғыс қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | "Шыңғыс" мұнай мұнарасынан оңтүстік-шығысқа қарай 300 м, бұрынғы Мыңшұңқыр ауылынан шығыс-оңтүстік-шығысқа қарай 7 км, су айырық үстірттің шыңында. | |
| 13 | Шөптікөл қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Шөптікөл ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 6 км. | |
| 14 | Қорғандар мен қорымдар, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қарақамыс ауылынан солтүстікке қарай 12 км, 17 км, 17,5 км, 21 км, 24 км, 26 км, ауылдың солтүстік шетінде; Егіндікөл ауылынан Қоскөл ауылына дейінгі 15 км; Қоскөл ауылының батыс шетінде; Қоскөл ауылынан солтүстікке қарай 5 км, батысқа қарай 13 км; Егіндікөл ауылының орталығынан батысқа қарай 6 км, 10 км, 13 км; |
Сырым ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Жымпиты земстволық ауруханасы, ХІХ ғасырдың соңы | қала құрылысы және сәулет | Жымпиты ауылы | |
| 2 | Мешіт, ХІХ ғасыр | қала құрылысы және сәулет | Жымпиты ауылы | |
| 3 | Көпес Таракановтың үйі, қазіргі С. Датов музейі, ХІХ ғасыр | қала құрылысы және сәулет | Жымпиты ауылы | |
| 4 | "Сырым шыққан төбе" қорғаны, 2007 жыл. | монументтік өнер құрылысы | ||
| 5 | Ағашкөл (Первое мая) қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Саралжын ауылынан 3 км. | |
| 6 | Айбар I; II; III қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Айбар қыстағынан оңтүстік-батысқа қарай 3 км; оңтүстікке қарай 6 км; солтүстік-шығысқа қарай 1,5 км. | |
| 7 | Ақоба I; II; III қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Ақоба ауылынан солтүстік-батысқа қарай 2 км жерде, Бұлдырты өзенінің оң жағалауының тілдік биіктігінде; солтүстік-шығысқа қарай 2 км; солтүстікке қарай 1 км. | |
| 8 | Ақраб I (Сасықкөл); II (Сасықкөл); III (Сасықкөл); IV (Сасықкөл); V (Сасықкөл); VI (Сасықкөл); VII (Сасықкөл); VIII (Сасықкөл); IX (Сасықкөл); X (Сасықкөл); XI (Сасықкөл) қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Сасықкөл ауылынан оңтүстікке қарай 1 км, 2 км, 3 км, 5 км; оңтүстік-шығысқа қарай 1 км, 1,5 км; батысқа 1,5 км, 9 км; (IX) ауылдан 300 м жерде. | |
| 9 | Ақсай I; II; III; IV; V; VI қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Алғабас ауылынан шығысқа қарай 8 км, Қарағанды ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 5 км; Талдыбұлақ ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 13 км; бұрынғы Ақсай ауылынан оңтүстік-шығысқа 800 м, 1 км, 2 км; оңтүстік-батысқа қарай 4 км; | |
| 10 | Алғабас I; II; III; IV; V қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Алғабас ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 1,5 км, 3 км, 4 км, 8 км. | |
| 11 | Альюеит қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жымпиты ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 12 км. | |
| 12 | Батпақты I; II; III қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Алатау ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 6 км; шығысқа қарай 7 км. | |
| 13 | Бекжанбұлақ I; II; III қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Алатау ауылынан шығысқа қарай 7 км; Кеңаша ауылынан батысқа қарай 4 км; | |
| 14 | Бұлан I; II; III қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Бұлан ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 1,5 км; оңтүстікке қарай 1,5 км, 200 м. | |
| 15 | Бұлдырты II; III; IV; V қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Бұлдырты I қорғаны шығысқа қарай 800 м жыртылған жерде тұр; Бұлдырты ауылынан батысқа қарай 2 км, 18 км; солтүстік-батысқа қарай 1 км. | |
| 16 | Былқылдақ I; II; III; IV; V; VI қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Былқылдақ ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 5 км, 6 км, 7 км; оңтүстікке қарай 7 км; | |
| 17 | Жамбыл I; II; III; IV қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жамбыл ауылынан оңтүстікке қарай 3 км; оңтүстік-батысқа қарай 2 км, 4 км 6 км; | |
| 18 | Жаңабаз I (Бұлан); II (Бұлан); III (Бұлан); IV (Бұлан) қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Бұлан ауылынан оңтүстікке қарай 600 м, 800 м; Өлеңті өзенінің оң жағалауы; Жымпиты ауылынан батысқа қарай 12 км. | |
| 19 | Жаңабөгет I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жаңабөгет ауылынан батысқа қарай 1,5 км; шығысқа қарай 1,5 км. | |
| 20 | Жаңаөңір I; II; III; IV; V; VI; VII; VIII; IX; X; XI қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жаңаөңір ауылынан солтүстікке қарай 7 км; солтүстік-батысқа қарай 5 км; батысқа қарай 2 км, 3 км, 4 км; оңтүстік-батысқа қарай 3 км, 5 км, 6 км, 12 км; | |
| 21 | Жарқамыс II; III қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жарқамыс ауылынан батысқа қарай 3 км, 4 км. | |
| 22 | Жетікөл I (Солтүстік); II (Солтүстік); III (Солтүстік); IV (Солтүстік) қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жетікөл ауылынан солтүстікке қарай 500 м, 1,5 км; солтүстік-батысқа қарай 1,5 км; солтүстік-шығысқа қарай 200 м. | |
| 23 | Жырақұдық I (Қособа); II (Қособа) қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жырақұдық ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 1 км; оңтүстікке қарай 1 км. | |
| 24 | Жымпиты I; II; III; IV; V; VI қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Жымпиты ауылынан шығысқа қарай 7 км, 11 км, 12 км, 13 км; | |
| 25 | Қарағанды I; II; III; IV; V; VI; VII; VIII қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қарағанды ауылынан батысқа қарай 1,5 км, 5 км; солтүстік-батысқа қарай 2 км, 3 км; оңтүстік-шығысқа қарай 4 км; солтүстік-шығысқа қарай 6 км; шығысқа қарай 3 км; | |
| 26 | Қарақұдық I; II; III; IV қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қарақұдық ауылынан оңтүстікке қарай 5 км; оңтүстік-батысқа қарай 5 км; солтүстік-батысқа қарай 6 км, 7 км. | |
| 27 | Кеңаша I; II; III; IV; V; VI қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Кеңаша ауылынан батыс-оңтүстік-батысқа қарай 2 км, 3 км; Талдыбұлақтан Кеңашаға дала жолының сол жағалауындағы тау жотасының басы; ауылдан солтүстік-батысқа қарай 6 км; батысқа қарай 7 км, 8 км; | |
| 28 | Қызымбет I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қызымбет ауылынан шығысқа қарай 3 км; солтүстік-шығысқа қарай 1 км. | |
| 29 | Көкөріс I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Көкөріс ауылынан солтүстік-шығысқа 1 км; оңтүстік-шығысқа қарай 1 км. | |
| 30 | Қоңыр I; II; III; IV; V; VI; VII; VIII; IX; X қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қоңыр ауылынан солтүстікке қарай 5 км; солтүстік-солтүстік-шығысқа қарай 6 км, 7 км; шығысқа қарай 2 км; солтүстік-шығысқа қарай 2 км, 3 км; солтүстік-солтүстік-батысқа қарай 2 км; шығыс-солтүстік-шығысқа қарай 2 км, 3 км. | |
| 31 | Қосарал I қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Шағырлой ауылынан оңтүстікке қарай 2 км. | |
| 32 | Қызылағаш I; II; III; IV; V қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қызылағаш ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 4 км, 5 км; солтүстік-батысқа қарай 3 км, 4 км; | |
| 33 | Мұқай I; II; III; IV қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Мұқай ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 7 км; оңтүстік-батысқа қарай 7 км; шығыс-оңтүстік-шығысқа қарай 8 км; шығысқа қарай 11 км. | |
| 34 | Рамазан қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Рамазан ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 2 км жазықта. | |
| 35 | Талдыбұлақ I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Талдыбұлақ ауылынан оңтүстікке қарай 300 м, 1 км. | |
| 36 | Тамды I; II; III; IV; V; VI; VII; VIII; IX; X; XI қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Тамды ауылынан солтүстік-батысқа қарай 6 км; батыс-солтүстік-батысқа қарай 5 км, 6 км; батыс-оңтүстік-батысқа қарай 2 км; оңтүстік-оңтүстік-батысқа қарай 1 км, 5 км; оңтүстікке қарай 4 км, 6 км, 7 км, 8 км. | |
| 37 | Тасқұдық I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Тасқұдық ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 4 км, 5 км. | |
| 38 | Тіксай I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Тіксай ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 1,5 км, 2 км. | |
| 39 | Тоғанас I; II; III; IV; V қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Тоғанас ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 700 м; шығысқа қарай 2 км; солтүстікке қарай 4 км; оңтүстік-шығысқа қарай 10 км; | |
| 40 | Құрылысжай қалдықтары, орта ғасыр дәуірі | археология ескерткіші | Аңқаты өзенінің оң жақ батыс жағалауында, Аңқаты және Қарағанды өзендерінің құйылар жерінде, Шалқар өзенінің солтүстік-шығысында орналасқан. | |
| 41 | Қорымдар, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қарағанды ауылының солтүстігіне қарай 500 м. | |
| 42 | Жазушы Қадыр Мырза Әлінің монументалды ескерткіші, 2015 жыл | монументтік өнер құрылысы | Жымпиты ауылы |
Тасқала ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | А. Құнанбаев ескерткіші, 1995 жыл | Монументтік өнер құрылысы | Тасқала ауылы | |
| 2 | Амангелді I (а); I (б); II (а); II (б); III (а); III (б); IV қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Амангелді ауылының солтүстігіне қарай 3 км; солтүстік-шығысқа қарай 3 км; солтүстікке қарай 4 км; Шежін-1 өзенінің сол жағалауы; сол жағалауы; ауылдан солтүстік-шығысқа қарай 8,5 км. | |
| 3 | Астраханкино I; II; III; IV қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Аққайнар ауылынан оңтүстік-оңтүстік-батысқа қарай 2 км; оңтүстік-батысқа қарай 1 км; солтүстік-батысқа 2,5 км. | |
| 4 | Атамекен қорғаны, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Атамекен ауылынан оңтүстікке қарай 2,5 км. | |
| 5 | Аяқ I қорымы, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Аяқ ауылының солтүстік-шығысына қарай 2 км. | |
| 6 | Белугин I; II; III; IV; V қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Өркен ауылынан батысқа қарай 3,5 км; батыс-оңтүстік-батысқа қарай 1,6 км; солтүстік-шығысқа қарай 2 км; Аққайнар ауылынан оңтүстік-оңтүстік-батысқа қарай 3 км; оңтүстікке қарай 4 км және Өркен ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 2 км. | |
| 7 | Бірқазан I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Талдыбұлақ ауылының оңтүстігіне қарай 9 км; Шежін II өзенінің сол жағалауында. | |
| 8 | Бескөл I қорымы, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Аяқ ауылының оңтүстік-батысына қарай 12-13 км. | |
| 9 | Бубенцы I; II; III; IV; V; VI қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Шежін-2 ауылынан батысқа қарай 8 км, 12 км, 12-14 км, 17 км; бір аттас елді мекеннен оңтүстік-шығысқа қарай 2,800 км; бір аттас елді мекеннен оңтүстікке қарай 6 км. | |
| 10 | Вавилино I; II қорымдары, ерте темір дәуірі; Достық I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Достық ауылынан оңтүстік-оңтүстік-шығысқа қарай 8 км; оңтүстікке қарай 8 км; оңтүстік-шығысқа қарай 6 км; оңтүстік-батысқа қарай 2 км; | |
| 11 | Ешкітау қорымы, ерте темір дәуірі; Ешкітау шеберхана тұрағы, тас дәуірі | археологоия ескерткіші | Ешкітау тауының дала ескерткішінде; таудың маңында орналасқан. | |
| 12 | Жайықбай қорғаны, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Бір аттас елді мекеннен оңтүстік-шығысқа қарай 4 км. | |
| 13 | Жаңаауыл қорымы, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Бір аттас елді мекеннен оңтүстік-батысқа қарай 3 км. | |
| 14 | Жигули I; II; III; IV; V; VI; VII қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Жигули дала қосынан оңтүстік-батысқа қарай 1 км, 4 км, 5 км; солтүстікке қарай 3 км; Амангелді ауылынан батыс-солтүстік-батысқа қарай 7 км; Ақкүтір ауылынан оңтүстік-оңтүстік-батысқа қарай 3 км; | |
| 15 | Жұмалы қорғаны, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Аттас елді мекеннен батысқа қарай 3,5 км. | |
| 16 | Жұрмалай I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Шежін-2 ауылынан шығысқа қарай 12 км; Шежін-1 ауылының батысына қарай 8 км. | |
| 17 | Қайрат қорымы, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Аттас елді мекеннен 6 км. | |
| 18 | Қалмақшабын I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Қалмақшабын ауылының батысына қарай 1 км, 5 км. | |
| 19 | Қалке I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Қалке мал фермасының оңтүстігінде; солтүстік-батысында 3 км. | |
| 20 | Каменка I қорғаны; I қорымы; III қорғаны; IV қорымы, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Тасқала ауданының подхозынан шығысқа қарай 300 м; Тасқала ауылының шығысында. | |
| 21 | Қауашай I; II қорғаны; III; IV қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Мереке ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 9 км; аттас қыстақтан оңтүстік-батысқа қарай 700 м; Жайықбай ауылынан солтүстік-батысқа қарай 8 км; Бескөл қыстағынан солтүстік-солтүстік-шығысқа қарай 5 км және бір аттас қыстақтан оңтүстік-шығысқа қарай 6 км. | |
| 22 | Киров I (Мерей); I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Алмалы ауылының солтүстігіне қарай 300 м; солтүстікке қарай 3 км; солтүстік-шығысқа қарай 3 км. | |
| 23 | Қисықсай қорымы, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Аттас елді мекеннен оңтүстікке қарай 500 м. | |
| 24 | Красный маяк I; II; III; IV қорымдары, ерте темір дәуір | археологоия ескерткіші | Тасқала жолының оңтүстік қиылысында, Атамекен ауылына қарай 4 км; ауылдың шығыс жолына қарай 4 км. | |
| 25 | Крутая қорымы, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Ынтымақ ауылынан батысқа қарай 2 км. | |
| 26 | Кузнецово I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Бірлік ауылынан 3 км; оңтүстік-оңтүстік-батысқа қарай 3 км. | |
| 27 | Мерей I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Мерей ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 5 км; батыс-оңтүстік-батысқа қарай 5 км. | |
| 28 | Мереке I; II; III; IV; V; VI; VII қорымдары, ерте темір дәуірі; Мерекен I қорымы, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Мереке ауылынан оңтүстікке қарай 2 км; оңтүстік-шығысқа қарай 5 км; солтүстік-батысқа қарай 4 км; солтүстікке қарай 2 км, 4 км; солтүстік-солтүстік-батысқа қарай 3 км; солтүстік-батысқа қарай 3 км. | |
| 29 | Ноғай Шежін I; II; III; IV; V қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Амангелді ауылдық округі манында; Шежін-1 ауылының оңтүстік-батысына қарай 2 км; оңтүстігіне қарай 3 км; | |
| 30 | Пограничный I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Қорым Тасқала және Бәйтерек аудандарының түйіскен жерінде; Деркөл үйіндісінің қалдықтарының бірінде. | |
| 31 | Родниктер қорымы, ерте темір дәуірі; Родник I; II; III тұрақтары, ерте темір дәуірі; Степной қорғаны, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Айнабұлақ ауылынан шығысқа қарай 1,5 км; оңтүстік-шығысқа қарай 1,5-2 км; (II тұрақ) шығысқа қарай тұр; ауылдан батысқа қарай 2,5 км; оңтүстік-оңтүстік-батысқа қарай 4 км. | |
| 32 | Степной I; II; III; IV; V қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Жайықбай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 4 км; газ таратқыш стансадан оңтүстік-шығысқа қарай 3 км; ауылдан оңтүстікке қарай 8 км; оңтүстік-оңтүстік-батысқа қарай 8 км; көлден шығысқа қарай 2 км, ауылдан оңтүстік-батысқа қарай 7 км; Жаңаауыл ауылынан оңтүстік-оңтүстік-шығысқа қарай 6 км. | |
| 33 | Талдыбұлақ I; II; III; IV қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Талдыбұлақ ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 3 км; Шежін II өзенінің оң жағалауында Қарабөгет жолында оңтүстік-батысқа қарай 6 км; Талдыбұлақ ауылының шығысына қарай 3 км; оңтүстік-шығысына қарай 6 км; | |
| 34 | Төрткөл- Ноғай–Шежін III, бекіністі керуен-сарайы, ортағасыр дәуірі | археологоия ескерткіші | Шежін-1 ауылының оңтүстігіне қарай 3 км жерде, Ноғай-Шежін ІІІ қорымының шығыс жағында. | |
| 35 | Чебаково қорғаны, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Кеңжайлау ауылынан батысқа қарай 2,5 км. | |
| 36 | Черная Падина қорғаны, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Қараой ауылынан оңтүстікке қарай 3 км | |
| 37 | Шежін V қорғаны, ерте темір дәуірі; Шежін I; II; VI; VII қорымдары, ерте темір дәуірі; Шайтаноба қорымы, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Шежін-1 ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 4 км; шығысқа қарай 700 м; Шежін-2 ауылының солтүстігіне қарай 3 км; солтүстікке қарай 8 км; батысқа қарай 12 км. | |
| 38 | Шерявский II қорымы, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Атамекен ауылының шығысына қарай 1 км. | |
| 39 | Широкий қорымы, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Широкий бөлімшесінен солтүстік-батысқа қарай 600 м. | |
| 40 | Қорғандар, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Жігер ауылынан оңтүстікке қарай 4 км; оңтүстік-шығыс жолына қарай 1 км; оңтүстік-шығысқа 6 км; оңтүстікке қарай 8 км; Шипов стансасынан шығысқа қарай 6 км; Карташева қыстағынан оңтүстік-батысқа қарай 16 км; Шежін-2 ауылынан 19 км; оңтүстік-батысына қарай 500 м; ауылдың оңтүстік-батыс шетінде; Қалмақшабын ауылынан батысқа қарай 4 км; Шежін-1 ауылының оңтүстік-шығысындағы қазіргі зиратта; Мереке ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 12 км; Қыстақтан оңтүстікке қарай 5 км ферманың батысында; Шежін-1 ауылынан 12 км; Еменжар ауылынан оңтүстікке қарай 1 км; Тасқала ауылынан батысқа қарай 25 км; Жігер ауылының жолында оңтүстікке қарай 4 км; ауыл жолында, жолдан сол жаққа қарай 1 км; ауылдан оңтүстікке қарай 8 км, Тасқала ауылы мен аудан орталығы жолдың оң жағында. | |
| 41 | Қорымдар, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Шежін-1 ауылынан солтүстік-батысқа қарай 14 км үстіртте, солтүстігіне қарай 3 км, батысқа қарай 2,5 км, 3 км, 19 км, оңтүстік батысына қарай 4 км; Шипов стансасынан шығысқа қарай 3 км, 13 км, 24 км; Шежін-2 ауылының батысына қарай 5 км, 20 км, 21 км, 15 км; Карташева қыстағынан оңтүстік-батысқа қарай 3 км, 3,5 км, 6 км, 18 км; оңтүстік-шығысына қарай 25; Тасқала ауылының оңтүстік-батысына қарай 6 км, 10 км, 14 км, 25 км, 26 км; оңтүстік-батысына қарай 5 км; Жігер ауылынан 10 км, ауылдан Тасқала аудан орталығының жолында, жолдан солға 200 м; Орал қаласының батысына қарай 58 км, Тасқаланың оңтүстік жолында, Мерей ауылының батыс жолында; Еменжар ауылының шығысына қарай 2 км, ауылға баратын жолдың оңтүстігіндегі тың жерлерде 1 км, батысында 1 км, 2 км; Нариман қыстағының оңтүстік- батысынан 2 км, оңтүстік-шығысынан 2-3 км; Главный жайлауынан оңтүстік-шығысынан 1 км, 200 м; Қараған-Тоғай жайлауынан солтүстік-шығысқа, солтүстігінен 1,2 км; Ермолай қыстағының солтүстік-шығысынан 1,5 км, 2 км, 3 км, 4,5 км, 5 км, қыстақтың солтүстік-шығыс шеті; Амангелді ауылының оңтүстік-батысынан 8 км, 8,5 км 9,5 км, 11 км, 13 км; Ақтау ауылының оңтүстік-шығысында 10 км, оңтүстігінен 10,5 км, оңтүстік-батысынан 15 км, 18 км, Алмалы ауылының солтүстік-шығысынан 5-6 км. | |
| 42 | Таға тәрізді құрбандық шалу орындары, біздің дәуірімізге дейін І мың жылдық – біздің дәуіріміздің І мың жылдық | археологоия ескерткіші | Қалмақшабын ауылының оңтүстік-батысынан 4,5 км, Шежін I өзенінің оң жағасы; Қалмақшабын ауылының оңтүстік батысынан 5 км, Аяқ қыстағының солтүстік батысынан 2 км; Шежін I өзенінің оң жағасында, Аяқ қыстағынаң солтүстігінен 800 м. | |
| 43 | Қабшай I; II қорымдары, ерте темір дәуірі; Дүмбек I; II қорымдары, ерте темір дәуірі; Шұңқылдақ қорымы, ерте темір дәуірі; Мағжан қорымы, ерте темір дәуірі; Бескөл (А тобы); (Б тобы) қорымдары, ерте темір дәуірі; Ащы қорымы, ерте темір дәуірі; Мерекен I; II; III қорымдары, ерте темір дәуірі; Қара-қоға қорымы, ерте темір дәуірі; Қара бөгет I; II қорымдары, ерте темір дәуірі; Қорғандар мен қорымдар, ерте темір дәуірі | Ұяшық мәтіні | Ұяшық мәтіні | Мереке ауылының оңтүстігінен 6 км, 6,5 км; оңтүстік-батысынан 10 км, 1 км, 5 км; батысынан 25; оңтүстігінен 10 км, 10,5 км; оңтүстік-шығысынан 10 км; солтүстік-шығысынан 6-7 км; солтүстік-шығысынан 8 км, 5-6 км. |
| 44 | Қошпан-құдық І; II қорымдары, ерте темір дәуірі; | археологоия ескерткіші | Жұмала қыстағының оңтүстік жолынан 200 м; Қалмақшабын ауылының оңтүстігінен 3 км. | |
| 45 | Юдинсай I; II қорымдары, ерте темір дәуірі; Чижа IV қорымы, ерте темір дәуірі; Андреевич қорымы, ерте темір дәуірі; Балқия қорымы, ерте темір дәуірі; Чижа I; II; III қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Шежін-2 ауылының солтүстік-батысынан 6,5 км, 7,5 км; солтүстік-шығысынан 2,5 км; оңтүстігінен 25 км; батысынан 29 км; шығысынан 2 км; оңтүстік-шығысынан 2 км. |
Теректі ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Абай қорғаны, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Абай ауылынан шығысқа қарай 1,5 км | |
| 2 | Ақжайық I; II; III; IV қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Ақжайық ауылынан шығысқа қарай 4 км, 5 км; солтүстік-шығысқа қарай 3 км; шығыс-оңтүстік-шығысқа қарай 3 км. | |
| 3 | Ақсай қорғаны, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Ақсай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 500 м. | |
| 4 | Алебастр I; II қорымдары, ерте темір дәуірі; Алғабас қорымы, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Жайық өзенінің жоғарғы, II жайылма террасында, Долинное ауылының оңтүстік-шығысында 1 км; Алебастрово ауылының оңтүстік-шығысына, Алебастр I қорымының оңтүстігіне 400 м, Жайық өзенінің сол жағалауы террасының 2 жайылмасында; Долинное ауылынан оңтүстікке қарай 6 км және Алғабас ауылынан солтүстік-батысқа қарай 3 км. | |
| 5 | Алқакөл қонысы, қола дәуірі | археологоия ескерткіші | Шалқар ауылының оңтүстік-шығысында, Есен-Аңқаты өзенінің түбінде, Алқакөл тоғайлы жерінде, бір аттас көлде. | |
| 6 | Аңқаты I; II; III қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Аңқаты ауылының оңтүстік шетінде; ауылдан оңтүстікке қарай 1 км; оңтүстік-шығысқа қарай 6 км. | |
| 7 | Барбастау I (а); I (б); II (а); II (б); III (а); III (б); IV қорымдары, ерте темір дәуірі; Барбастау IV қонысы, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Барбастау ауылынан оңтүстікке қарай 4 км; Барбастау өзенінің оң жағалауының жоғарырақ Ұзынкөл сайында Теректі ауданының оңтүстігінде; Барбастау өзенінің оң жағалауынан солтүстігіне, Ұзынкөл сайына 1 км, ауылдан солтүстікке қарай 2 км; ауылдан оңтүстікке қарай 5 км; Ұзынкөл ауылының солтүстігіне қарай 1 км, Барбастау өзенінің оң жағалауында; Барбастау ауылынан оңтүстікке қарай 10 км; Ұзынкөл өзенінің оң жағалауында. | |
| 8 | Бозай I қорғаны, ерте темір дәуірі; Бозай II қорымы, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Бозай ауылынан солтүстікке қарай 5 км; солтүстік-шығысқа қарай 4 км. | |
| 9 | Қорым, су қоймасы және қоныс, ерте темір дәуірі; Жайықсамал қорымы, ерте темір дәуірі; Жаңаталап қорымы, ерте темір дәуірі; Исмагилов қорымы, ерте темір дәуірі; Колузаново қорымы, ерте темір дәуірі; Көнеккеткен I; II қорымдары, ерте темір дәуірі; Кресты қорымы, ерте темір дәуірі; Кресты қонысы, ерте темір дәуірі; Қызылжар I қорымы, ерте темір дәуірі; Лиманы қорымы, ерте темір дәуірі; Мамбетбай қорымы, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Солянка өзенінің оң жағалауында, Азнабай-Тайпақ каналының бас құрылысының солтүстігі мен оңтүстігінде; Үш қорған Ақжайық шипажайының солтүстігінде 100 м, екі қорған бас ғимараттың оңтүстігінде; Жаңаталап ауылынан оңтүстікке қарай 1,5 км үстіртте; Исмагилов шаруа қожалығынан солтүстікке қарай 2 км; Колзуново елді мекеннің солтүстік-батысына қарай 3 км; Көнеккеткен ауылының оңтүстік- шығысына қарай 3 км; Есенсай ауылының батыс жолында, Көнеккеткен ауылынан 4 км; Подстепное ауылынан оңтүстікке қарай 5 км; Кресты қорымы тұрған жерде, ойықтармен көрсетілген; Қызылжар ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 2 км; Азнабай-Тайпақ каналының оңтүстік-шығыс бас бинасына қарай 4 км; Кемер ауылының батысына қарай 2-2,5 км, Жайық өзенінің сол жағалауында. | |
| 10 | Новая Точка I; II; III қорымдары, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Новая точка ауылынан батысқа қарай 3 км, 4 км; | |
| 11 | Новопавловка қорымы; Новопавловка I; II; III қорымдары, ерте темір дәуірі; Бүркіт ұясы қорымы, ерте темір дәуірі; Покатиловка қорымы, ерте темір дәуірі; Сарқырама I; II; III қорымдары, ерте темір дәуірі; Сатымшеген I қорғаны, ерте темір дәуірі; Солянка I; II қорымдары, ерте темір дәуірі; | археологоия ескерткіші | Новопавловка ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 7 км; шығысқа қарай3 км, 8 км; Мырзахмет қыстағының оңтүстік-батысында, Азнабай-Тайпақ каналы жанында, Солянка өзенінің шығысына қарай 12 км; Покатиловка ауылынан батысқа қарай 3 км; Сарқырама өзенінен батысқа қарай 300 м, 250 м; Сатымшеген ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 3 км; Солянка өзенінің оңтүстігінде, сол жағалауға, 200 м көпірдің батысына 1 км, Қамыстыкөл ауылының солтүстігінде; Солянка өзеніндегі су қоймасы аймағында, Ақжайық-Тайпақ автотрассасының шығысына қарай 8 км, өзеннің оң жағалауының батысына қарай. | |
| 12 | Сандық тау қалашығы, орта ғасыр; Тихоновка қорымы, ерте темір дәуірі; Төңкержол қорымы, ерте темір дәуірі; Төңкержол II; III қорымдары, ерте темір дәуірі; Төңкеріс I; II; III қорымдары, ерте темір дәуірі; Үлкенеңбек қорымы, ерте темір дәуірі; Федоровка I; II қорымдары, ерте темір дәуірі; Шалқар I; II; III; IV; V қорымдары, ерте темір дәуірі; Жайық қорымы, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Жайық өзенінің сол жағалауына қарай 1,2 км, Төңкережол ауылының оңтүстігіне қарай, ақ бор тауына қарсы; Тихоновка елді мекенінен оңтүстік-батысқа қарай 2,5 км; Подстепное ауылының оңтүстігінен 4 км, 4,5 км; II-қорымнан оңтүстікке қарай 300 м жерде; Төңкеріс ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 1,5 км, 3 км, 6 км; Ақжайық ауылының солтүстік және оңтүстік шетінде; Федоровка елді мекенінен солтүстік-шығысқа қарай 3 км; солтүстік-солтүстік-шығысқа қарай 3 км; Сантас үстіртінің шетінде; батыс шетінде; Сантас үстіртінде, Шалқар көлінің солтүстігінде, Аңқаты ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 2 км; Сантас үстіртінің солтүстік шетінде; Жайық ауылынан оңтүстік-оңтүстік-батысқа қарай 6 км. | |
| 13 | Қорғандар мен қорымдар, ерте темір дәуірі | археологоия ескерткіші | Подстепное ауылының солтүстігіне 4 км; 16 км орналасқан. Таран ауылынан оңтүстікке 5 км, 7 км, Барбастау өзенінің ағысымен төмен, оң жағалауға 100 м, сол жағалауға 100 м; Долинное ауылының жолында; Покатиловка ауылының батыс жолына қарай 200 км, шығыс жолынан алысырақ 1,5 км; Алексеевка ауылынан солтүстік-батысқа 13 км; Алебастрево ауылының батысына, Орал өзенінің жоғарғы террасы шетіндегі аңғарында; Жаңаөмір ауылының оңтүстігіне қарай 5 км, 6 км, 12 км; Аңқаты ауылынан шығысқа қарай 16 км; Шағатай ауылының солтүстік жолында, шығысына қарай 3 км, 10 км, оңтүстігіне қарай 6 км; Сасай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 2 км жерде, көлдің оңтүстік жағалауында, оңтүстікке қарай 4 км, 7 км; Сарыөмір ауылының шығысына қарай 4 км; Алғабас ауылының оңтүстік жолында, оңтүстік-шығысқа қарай 6 км; Байтура ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 3 км жерде; Майлан ауылынан солтүстікке қарай 3 км, Сасай ауылынан шығысқа қарай; Ащысай шатқалы мен ауылының солтүстік-шығысында 5 км жерде; Бозай ауылының солтүстік батыс жолына қарай 200 м; Көнеккеткен ауылының шығыс жолына қарай 500 м, оңтүстікке 5 км шығыс жолдан Есенсай ауылына 1 км, солтүстік-шығысына қарай 4 км; Алексеевка ауылынан солтүстік-батысқа қарай 13 км Богдановка ауылы жолында, жолдан оңға 500 м. | |
| 14 | III құрылыстың қирандылары, орта ғасыр; Алқа-Көл қонысы, қола дәуірі; Шалқар III; IV; V қорымдары, біздің дәуіріміздің Х – ХІІ ғасырлары; Аңқаты I қорымы, ерте темір дәуірі; Ақмешіт кешені, ХІХ ғасырдың басы - ХХ ғасырдың I жартысы | археологоия ескерткіші | Жайық өзенінің жағалауында Орал қаласынан оңтүстікке қарай 8 км орналасқан; Үлкен Аңқаты көлінің құйылар жеріне қарай 7 км (сол жағалауы); Сантас тауының аяқталар жерінің оңтүстігінен 3 км, Аңқаты ауылының шығысында; Сантас тауы жонының орталық бөлігінде; Сантас тауы жонының батыс шетінде; Аңқаты ауылының оңтүстігінен 1 км, Шалқар көлінің батыс жағалауы; Аңқаты ауылы. |
Шыңғырлау ауданы
өңдеу| р/с | Ескерткіштің атауы | Ескерткіш суреті | Ескерткіш түрі | Ескерткіштің орналасқан жері |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Ағатан қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Ағатан ауылынан батыстан оңтүстік- батысқа 3 км су айыратын шоқының шыңына | |
| 2 | Ақбұлақ қорымы; Ақбұлақ I; II (а); II (б) қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Сұлукөл ауылынан солтүстікке қарай 7 км Елек өзенінің сол жағалауындағы су айырық үстірттің шыңында; Ақбұлақ ауылының шығысына қарай 1,5 км; Еңбек ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 7,5 км; Ақбұлақ ауылынан шығысқа қарай 2,5 км. | |
| 3 | Ақсуат I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Шилі өзенінен батысқа қарай 100 м; Ақсуат ауылынан солтүстіктен-солтүстік-батысқа қарай 1 км, қазіргі қазақ зиратының аумағында. | |
| 4 | Ақши қорымы, ерте темір дәуірі; Амангелді I қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Аттас елді мекеннен батыстан-солтүстік-батысқа қарай 1,5 км; Амангелді ауылынан солтүстіктен-солтүстік-шығысқа қарай 2 км, иесіз қалған далада; | |
| 5 | Алмазтау I; II қорымдары, ерте темір дәуірі; Баянас I; II; III (қорым); IV қорғандары, ерте темір дәуірі; Қособа-Баянас I; II; III қорымдары, ерте темір дәуірі; Соркөл IV; V қорғандары, ерте темір дәуірі; Соркөл VI қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Алмаз ауылынан солтүстіктен-солтүстік-шығысқа қарай 7 км; 7,5 км; оңтүстік-шығысқа қарай 15,5 км; оңтүстіктен-оңтүстік-шығысқа қарай 18 км; Алмаз ауылынан оңтүстікке қарай 17 км, 8 км; оңтүстік-шығысқа қарай 13 км; 8 км; 15 км; оңтүстік-батысқа қарай 9 км; солтүстік-батысқа қарай 11 км; батысқа қарай 12 км. | |
| 6 | Ащысай I; IV қорымдары, ерте темір дәуірі; Ащысай қорымы, ерте темір дәуірі; Багбей I; IV қорымдары, ерте темір дәуірі; Мырзағара I қорымы, ерте темір дәуірі; Черемушка I қорымы; Қарасу I; II қорымдары, ерте темір дәуірі; Ащысай I қонысы, қола дәуірі; Ысқырық қорымы, ерте темір дәуірі; Плантация I қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Ащысай ауылынан батысқа қарай 1,5 км; оңтүстік-шығысқа қарай 500 м, Елек өзенінің сол жағалауындағы II жайылма террасында; Жолдың солтүстігі мен оңтүстігінде, Қопа ауылынан Тузово ауылына дейін 5 км жерде; Мырзақара ауылынан батысқа қарай солтүстік-батысқа қарай 3 км; Ащысай ауылынан солтүстік-батысқа қарай 8 км; Мырзақара ауылынан оңтүстікке қарай 1 км жерде, су айыратын үстірттің шыңында; Ащысай ауылының оңтүстік батысынан 1-1,5 км; оңтүстік-шығысынан 3 км; 4 км; оңтүстігінен 2-2,5 км; оңтүстік-батысынан 5 км; солтүстік-батысынан 11 км. | |
| 7 | Белогорка I; II; V; VII қорғандары; Белогорка III; IV; VI; VIII; IX қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Ақтау ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 1 км; ауылдан 8 км; оңтүстік-шығысқа қарай 10 км; солтүстік-шығысқа қарай 7 км; оңтүстік-шығысқа қарай 10 км; ауылдан 10 км; солтүстік-шығысқа қарай 2 км; солтүстік-батысқа қарай 10 км; 13 км. | |
| 8 | Григорьевка қорымы, ерте темір дәуірі; Жаңакүш қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Кеңтүбек ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 500 м; Қазақ зиратының солтүстік шетінде Жаңакүш ауылынан батыстан-солтүстік-батысқа қарай 500 м, Елек өзенінің сол жағалауындағы жайылмадан жоғарырақ. | |
| 9 | Жіңішке I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Ащысай ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 4 км; Жіңішке ауылынан оңтүстік-шығыста 5 км. | |
| 10 | Илекшар I; IV; VI қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Үлгілі ауылынан шығысқа қарай 1,5 км; оңтүстікке қарай 1 км жайпақ су айырғыштың тар аузы жанында; шығысқа қарай 1,5 км, Елек өзені жайылмасындағы су айырық үстірттің шетінде. | |
| 11 | Қарақай I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қарақай ауылынан солтүстіктен солтүстік-шығысқа қарай 1 км жерде, жазықтықта шоғырланып орналасқан; ауылдан оңтүстікке қарай 4 км қашықтықта. | |
| 12 | Қараоба қорымы, ерте темір дәуірі; Қаратал I қорымы, ерте темір дәуірі; | археология ескерткіші | Қарабұлақ ауылынан шығысқа қарай 9 км, Тасмола ауылынан шығыстан-оңтүстік-шығысқа қарай 18 км, Елек өзенінің сол жағалауындағы су айырық үстірттің шыңында; Егіндікөл ауылынан шығысқа қарай 9 км, Қаратал тоғайынан солтүстік-шығысқа су айырық үстірттің баурайында. | |
| 13 | Қарғалы I; II; III; IV; V; VI; VII; VIII; IX; X қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қарғалы ауылынан солтүстікке қарай 1 км; оңтүстікке қарай 800 м; оңтүстік-шығысқа қарай 1,2 км; оңтүстіктен-оңтүстік-шығысқа қарай 2 км; оңтүстік-шығысқа қарай 4 км; 6 км; 10 км; Қарғалы VI қорымынан шығысқа қарай 2 км; Қарғалы VI қорымынан оңтүстікке қарай 2,8 км; ауылдан оңтүстік-шығысқа қарай 5 км. | |
| 14 | Қайыңды I; II қорымдары, ерте темір дәуірі; Константиновка I қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Ақшат ауылының солтүстік-батысына қарай 11 км; Қайыңды I қорымынан солтүстік-батысқа қарай 1,2 км; Аққұдық ауылынан оңтүстікке қарай 4 км, Елек өзенінің сол жағалауындағы су айырық үстірттің шыңында 150х150 м аумағында шоғырланып орналасқан. | |
| 15 | Қотантал қорымы, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қотантал ауылынан оңтүстікке қарай 1,5 км жерде, қазақ зиратының шығыс шетіндегі жайпақ суайрықтың жіңішке тілі бойында. | |
| 16 | Қыземшек I; II; III; IV; V; VI; VII; VIII; IX; X; XI; XII; XIII; XIV; XVI қорымдары, ерте темір дәуірі; Марксизм қорымы, ерте темір дәуірі; Утва I; III; V; VI қорымдары, ерте темір дәуірі; Утва II; IV қорғандары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Утва өзенінің жағалауындағы I террасында, Торыатбас ауылынан шығыстан-оңтүстік-шығысқа қарай 8,5 км; Утва өзенінің сол жағалауындағы I жайылма террасысының шетінде; Қыземшек III қорымынан оңтүстік-батысқа қарай 400 м; Қыземшек IV қорымынан оңтүстік-шығысқа қарай 900 м; Қыземшек ІV қорымынан шығыстан-оңтүстік- шығысқа қарай 1 км; Торыатбас ауылынан солтүстік-батысқа қарай 2 км; Утва өзенінің сол жағалауындағы I жайылма террасы шетінде, оңүстік-шығыстан Торыатбас ауылына қарай 2 км; ауылдан оңтүстік-шығысқа қарай 4 км, 7 км, 7,5 км, 8 км; | |
| 17 | Лебедевка I; II; III; IV; V; VI қорымдары, ерте темір дәуірі; Соркөл I; II қраымдары, ерте темір дәуірі; Соркөл III қорғаны, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Сегізсай ауылынан батысқа, ортаңғы жолмен Егіндікөл ауылына 3 км; Лебедевка І қорымының батысына қарай 1,5 км; Сегізсай ауылының оңтүстігіне қарай 3 км; 4 км; Лебедевка IV қорымының оңтүстігіне қарай 500 м; Егіндікөл ауылынан солтүстікке қарай 2 км; Дайынөткел ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 9 км; Сегізсай ауылынан солтүстік-батысқа қарай 8 км, 8,5 км. | |
| 18 | Лубенка I; II; III қорғандары; Лубенка I қорымы, ерте темір дәуірі; Сұлукөл I; II; III қорымдары, ерте темір дәуірі; Юбилейный I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Ақшат ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 4 км; оңтүстікке қарай 3 км; оңтүстік-шығысқа қарай 1 км; солтүстік-шығысқа қарай 2 км; шығысқа қарай 1,5 км; шығыстан-оңтүстік-шығысқа қарай 10 км; шығыстан-оңтүстік-шығысқа қарай 1,2 км, шамамен судың шетінде 200 м, Шығыл құмында, Сұлукөл өзенінің оңтүстік-шшығыс жағалауында; ауылдан оңтүстік-шығысқа қарай 8 км; оңтүстік-батысқа қарай 10 км. | |
| 19 | Новопетровка I; II; III (а); III (б); III (в); IV; V; VII; VIII; X; XI қорымдары, ерте темір дәуірі; VI; IX; XII қорғандары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Қараағаш ауылынан шығысқа қарай 5 км; 5,5 км; оңтүстікке қарай 3 км; Новопетровка III (а) қорымынан оңтүстіктен-оңтүстік-шығысқа қарай 210 м; Новопетровка III (б) қорымынан оңтүстік-шығысқа қарай 456 м; ауылдан оңтүстік-шығысқа қарай 3 км; 2 км; VI-қорған шығысқа қарай 4 км; солтүстік-шығысқа қарай 1,5 км; ауылдан солтүстіктен-солтүстік-батысқа қарай 1 км; IX-қорған солтүстік-батысқа қарай 1,8 км; X-қорым батысқа қарай 3 км; XI-қорым оңтүстік-батысқа қарай 4 км; XII-қорған оңтүстік-батысқа қарай 4 км. | |
| 20 | Талдысай I; II; III; IV қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Талдысай ауылынан оңтүстік-оңтүстік-шығысқа қарай 3 км; 2,5 км; 2 км; 1,5 км. | |
| 21 | Шұңқыркөл қорымы; Шыңғырлау I қорғаны; Шыңғырлау II қорымы; Шыңғырлау III қорғаны; Шыңғырлау IV қорымы, ерте темір дәуірі; Учхоз I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Шұңқыркөл ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 2 км; Шыңғырлау ауылының батысынан-солтүстік-батысқа қарай 500 м, бақта; ауылдың солтүстік-батыс шетінде; ауылдың солтүстік шетінен, Шоқтыбай ауылының жолында Елек өзенінің сол жағалауы шетінде; ауылдың батысынан-солтүстік-батысқа қарай 6 км, Елек өзенінің сол жағалауындағы тегіс жазықта; батысынан-солтүстік-батысқа қарай 2 км; солтүстік-батысқа қарай 2,5 км. | |
| 22 | Шоқтыбай I; II (қорған); III; IV; V; VI; VII; VIII (қорған); IX (қорған); X (қорған); қорғандар мен қорымдары, ерте темір дәуірі; Успешный I; II қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Шоқтыбай ауылынан шығысқа қарай 6 км; батысқа қарай 1,5 км; ауылдан 1 км жерде, Елек өзенінің сол жағалауы; ауылдан шығысқа қарай 500 м, Елек өзенінің сол жағалауы; ауылдан оңтүстікке қарай 2,5 км, ескі қазақ зиратының шетінде; ауылдың оңтүстігінен-оңтүстік-батысқа қарай 4 км; ауылдан 3 км, Елек өзені террасысының II жайылмасы шетінде; шығысқа қарай 3,5 км. ауылдың оңтүстігінен-оңтүстік-шығысқа қарй 5 км; | |
| 23 | Ұрысай I; II; III қорымдары, ерте темір дәуірі | археология ескерткіші | Ұрысай ауылынан шығысқа қарай 1 км; оңтүстік-шығысқа қарай 3 км; 4 км. |
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Батыс Қазақстан облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімін бекіту туралы[1]
- ↑ Батыс Қазақстан облысы әкімдігінің 2020 жылғы 21 желтоқсандағы № 301 «Батыс Қазақстан облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімін бекіту туралы» қаулысына өзгерістер енгізу туралы[2]
- ↑ Батыс Қазақстан облысы әкімдігінің 2020 жылғы 21 желтоқсандағы № 301 «Батыс Қазақстан облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімін бекіту туралы» қаулысына өзгерістер енгізу туралы[3]
- ↑ Батыс Қазақстан облысы әкімдігінің 2020 жылғы 21 желтоқсандағы № 301 «Батыс Қазақстан облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімін бекіту туралы» қаулысына өзгерістер енгізу туралы[4]