Берилл
Берилл – сақиналы силикаттар тобына жататын минерал.
Beryl | |
---|---|
Three varieties of beryl: morganite, aquamarine and heliodor | |
Негізі | |
Санаты | Минерал |
Химиялық формуласы | Be3Al2(SiO3)6 |
Crystal symmetry | (6/m 2/m 2/m) – Dihexagonal Dipyramidal |
Unit cell | a = 9.21 Å, c = 9.19 Å; Z = 2 |
Ерекшеліктері | |
Молярлық массасы | 537.50 |
Түсі | Green, Blue, Yellow, Colorless, Pink & others. |
Кристал пішіні | Massive to well Crystalline |
Сингониясы | Hexagonal (6/m 2/m 2/m) Space Group: P 6/mсc |
Үгітіндісі | Imperfect on the [0001] |
Агреттары | Conchoidal |
Моль шкаласы бойынша минерал қаттылығы | 7.5–8 |
Streak | White |
Diaphaneity | Transparent to opaque |
Үлес салмағы | Average 2.76 |
Оптикалық сипаты | Uniaxial (-) |
Refractive index |
nω = 1.564–1.595, nε = 1.568–1.602 |
Birefringence | δ = 0.0040–0.0070 |
Ultraviolet fluorescence | None (some fracture filling materials used to improve emerald's clarity do fluoresce, but the stone itself does not) |
Дереккөздер | [1][2] |
Химиялық формуласы Вe3Аl2(Sі6O18). Берилл гексагондық сингонияда кристалданып, бағана тәрізді және 6 қырлы призма бейнелі болып түзіледі. Бериллдің жасыл түстісі изумруд, көк және көгілдірі аквамарин, ал қызыл, қызғылты воробьевит, сарысы гелиодор деп аталады. Берилл шыныдай жылтыр, қаттылығы 7,5 – 8,0, морт сынғыш келеді, меншікті салмағы 2,65 – 2,75 г/см3. Берилл интрузивті жыныстарындағы пегматит және кварц желілерінде пневматолитті, метасоматитті жыныстарда, грейзендерде, аздап граниттерде, топаз, турмалин, флюорит, кейде хризоберилл, вольфрамит, т.б. минералдармен бірге кездеседі. Бояуы қанық берилл түрлерінен (изумруд, аквамарин) зергерлік бұйымдар жасалады. Берилл – жеңіл минерал, алюминий және магниймен қоспасы өте берік болғандықтан авиация өндірісінде, тұздары медицинада, т.б. салаларда қолданылады. Соңғы уақытта жасанды берилл алу тәсілі игерілді.[3]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Beryl mineral information and data, Mindat
- ↑ Beryl Webmineral
- ↑ Қазақ Энциклопедиясы