Уикипедия

Бес ғасыр жырлайды

қазақ жырау–ақындарының (XV ғасырдан XX ғасырға дейін) бірнеше өлеңдері жинақталған, 2 һәм 3 томнан тұрған антология (жинақ)

«Бес ғасыр жырлайды» - «Жазушы» баспасынан 1984 жылы жарық көрген үш томдық өлеңдер жинағы. Құрастырғандар: М. Байділдаев пен Мұхтар Мағауин.


Жинақта 15 ғ-дан 20 ғ. бас кезінде өмір сүрген қазақ ақын-жырауларының шығармалары топтастырылған. Кітап «Үш ғасыр жырлайды», «Алдаспан», «Ақберен» жинақтары негізінде құрастырылған. Бірінші томға Асан Қайғыдан Махамбетке, екінші томға Қобылан Бөрібайұлынан Ақан серіге, үшінші томға Абай Құнанбаевтан Сұлтанмахмұт Торайғыровқа дейінгі белгілі ақын-жыраулардың таңдамалы шығармалары енгізілген.

Үшінші том Абай Құнанбаевтың «Қансонарда бүркітші шығады аңға», «Жаз», «Күз», «Қыс», «Жазғытұрым», «Жастықтың оты жалындап...», «Бір сұлу қыз тұрыпты хан қолында», «Көңіл құсы құйқылжыр шартарапқа...», «Адамның кейбір кездері...», «Құлақтан кіріп бойды алар...», «Өлсем орным қара жер сыз болмай ма?..» өлеңдерімен ашылған.


Көлемі 97 баспа табақ, 25 мың дана болып басылған. 1989 ж. «Бес ғасыр жырлайды» осы баспадан 2 том болып қайта шығарылды. Көлемі 22 баспа табақ, 100 мың данамен басылған.[1]

Мазмұны, 1989ж.

өңдеу
1 том
  1. Асан қайғы (XV ғасыр)
  2. Қазтуған жырау (XV ғасыр)
  3. Доспамбет жырау (XVI ғасыр)
  4. Шалкиіз жырау (1465-1560)
  5. Жиембет жырау (XVII ғасыр)
  6. Марғасқа жырау (XVII ғасыр)
  7. Ақтамберді жырау (1675-1768)
  8. Тәтіқара ақын (XVIII ғасыр)
  9. Үмбетей жырау (1706-1778)
  10. Бұқар жырау (1668-1781)
  11. Көтеш ақын (1745-1818)
  12. Шал ақын (1748-1819)
  13. Жанақ ақын (1770-1856)
  14. Есет би (XIX ғасыр)
  15. Абыл ақын (1777-1864)
  16. Жанкісі би (XIX ғасыр)
  17. Махамбет Өтемісұлы (1804—1846)
  18. Дулат Бабатайұлы (1802—1871)
  19. Қобылан Бәрібайұлы (1760—1840)
  20. Түбек Байқошқарұлы (1780—1870)
  21. Өске Торқаұлы (1788-1857)
  22. Шернияз Жарылғасұлы (1807—1867)
  23. Шөже Қаржаубайұлы (1808—1895)
  24. Арыстанбай (Арыстан) Тобылбайұлы (1811—1880)
  25. Орынбай Бертағыұлы (1813-1891)
  26. Мәделі Жүсіпқожаұлы (1816—1888)
  27. Шортанбай Қанайұлы (1818—1881)
  28. Күдеріқожа Көшекұлы (1820—1858)
  29. Алмажан Азаматқызы (1823-?)
2 том
  1. Ыбырай Алтынсарин (1841—1889)
  2. Кемпірбай Бөгембайұлы (1834—1895)
  3. Майлықожа Сұлтанқожаұлы (1835—1898)
  4. Бақтыбай Жолбарысұлы (1835—1916)
  5. Серәлі Еруәліұлы (1835—1876)
  6. Жаяу Мұса Байжанұлы (1838—1929)
  7. Құлыншақ Кемелұлы (1840—1911)
  8. Құлтума Сармұратұлы (1840—1915)
  9. Марабай Құлжабайұлы (1841—1898)
  10. Қашаған Күржіманұлы (1841—1929)
  11. Базар жырау Оңдасұлы Өтемісов (1842—1911)
  12. Мұрат Мөңкеұлы (1843—1906)
  13. Ақан Сері Қорамсаұлы (1843—1913)
  14. Абай (Ибраһим) Құнанбаев (1845—1904)
  15. Шәңгерей Бөкеев (1847—1920)
  16. Мұсабек Байзақов (1849—1932)
  17. Ақтан Керейұлы (1850—1912)
  18. Шәді Жәңгірұлы (1855—1933)
  19. Әріп Тәңірбергенов (1856-1924)
  20. Шәкәрім Құдайбердіұлы (1858—1931)
  21. Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы (1858-1931)
  22. Нұржан Наушабаев (1859—1919)
  23. Әбубәкір Кердері Шоқанұлы (1861 — 1905)
  24. Ақылбай Абайұлы Құнанбаев (1861—1904)
  25. Сары Батақұлы (1863—1895)
  26. Көкбай Жанатайұлы (1863- 1927)
  27. Құлан Алдабергенұлы (1863—1934)
  28. Иманжүсіп Құтпанов (1863—1931)
  29. Балуан Шолақ Баймырзаұлы (1864—1919)
  30. Ергөбек Құттыбайұлы (1865—1917)
  31. Әсет Найманбаев (1867-1923)
  32. Мақыш Қалтайұлы (1869—1916)
  33. Мағауия Абайұлы Құнанбаев (1870—1904)
  34. Кете Жүсіп Ешниязов (1871 — 1927)
  35. Мұхаметжан Серәлин (1872—1929)
  36. Мәнсүр Бекежанов (1875—1933)
  37. Мәди Бәпиұлы (1880—1921)
  38. Омар Шораяқов (1878—1924)
  39. Сара Тастанбекқызы (1878—1916)
  40. Мәди Бәпиұлы (1880—1921)
  41. Тұрмағамбет Ізтілеуов (1882—1939)
  42. Әкірам Ғалымов (1892—1913)
  43. Сұлтанмахмұт Торайғыров (1893—1920)

Жеті ғасыр жырлайды

өңдеу
1 том

Бес ғасыр жырлайды кітабында жоқ ақындар.

  1. Сыпыра жырау (13—15 ғасыр)
  2. Шынияз Шанайұлы (1819-1875)
  3. Нысанбай жырау (1822—1883)
  4. Алаша Байтоқ жырау (19 ғасыр)
2 том
  1. Әкімәлі Қаржауұлы (1885–1932)
  2. Міржақып Дулатұлы (1885–1935)
  3. Мағжан Жұмабай (1893–1938)
  4. Бернияз Күлей (1897–1923)

Тағы қара

өңдеу

Дереккөздер

өңдеу
  1. ↑ Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Бес_ғасыр_жырлайды&oldid=3277219» бетінен алынған