Бишр ибн әл-Мутамир

Бишр ибн әл-Мутамир, Әбу Саһл әл-һилали (т.ж.б. - 825 ж.ө.) - араб ақыны және дінтанушысы. Бағдаттағы мутазилашылар оқитын мектептердің бірінің басшысы.

Оның ұстаздарының бірі - діни схоластика ілімін жақтаушы ғалым Муғаммар б. Аббад ас-Сулами (830 ж.ө.) Бағдатқа оралғаннан кейін ол өз мектебін құрды. Мутазилашылардың насихатына дұшпан көзбен қарайтын халифа Харун ар-Рашид Бишр б. әл-Мутамирдің қарсыластарының ғайбатына ілесіп оны түрмеге қамады. Қамауда отырып жазған өлеңдері арқылы Бишр ибн әл-Мутамир өзіне тағылған «шағымдағы рафидшілер мен құпия мурджиттер ілімін жақтайды» деген айыптауды жоққа шығарып, Құдайдың бірлігі және оның әділдігі туралы ілім болып табылатын мутазилашылар дін тануының негізгі ережелерін жазды. Бишр ибн әл-Мутамирдің прозалық шығармаларының едәуір бөлігі пікірталас сипатына ие болды. Ол хариджиттердің, жабариттердің ілімінің «Жалғандығын», мутазилашылардың дін танушы басқа да жетекші мектептерінің «адасушылығын» сынады. Жекелеген шығармаларын ол мутазилашылар догматиканың, экзегетиканың негіздерін, имаматтың теориясын баяндап, түсіндіруге арналады. Бишр ибн әл-Мутамирдің еңбектері сақталмаған.