Быжы (өзен)
Быжы, Біже – Қазақстандағы өзен, Қаратал алабындағы өзен.
| Быжы өзені | |
|---|---|
| Сипаттамасы | |
| Ұзындығы | 177 км |
| Су алабының ауданы |
5490 км² |
| Су алабы | Қаратал алабы |
| Өзендердің су алабы |
Балқаш көлі |
| Су ағысы | |
| Бастауы | Алтынемел жотасы |
| Сағасы | Қаратал өзенінің сол жағы |
| • Координаттары | 45°08′22″ с. е. 77°57′28″ ш. б. / 45.13944° с. е. 77.95778° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 45°08′22″ с. е. 77°57′28″ ш. б. / 45.13944° с. е. 77.95778° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Орналасуы | |
| Ел |  Қазақстан
|
| Аймақ | Жетісу облысының Кербұлақ, Көксу аудандары |
Географиялық орны өңдеу
Жетісу облысының Кербұлақ, Көксу аудандарымен ағады. Быжы өзені — Қаратал өзенінің екінші үлкен саласы, Қарымсақ ауылы маңында Қоғалы (оң жақ бөлігі) және Бәйтерек (сол жақ бөлігі) өзендерінің қосылуынан пайда болған.[1][2] Бұл өзендер өз кезегінде Алтынемел жотасының[2] солтүстік-батыс беткейінен шамамен 2000 м[5] биіктіктен бастау алады. Өзеннің барлық су қоймасы Жоңғар Алатауының батыс аласа таулы сілемдерінде орналасқан. Биже өзенінің таулы өзендерге қарағанда бастауында кең, анық емес аңғары мен ені 700 м-ге жететін жайылмасы бар.Басынан Биже өзені солтүстік-батысқа ағады, Қызылтоған ауылынан төмен солтүстікке қарай бұрылады. Орта ағысында өзен аласа таулар мен қыраттарды кесіп өткенде аңғар мен жайылма тар, бірақ жазыққа кірген кезде аңғар қайтадан кеңейіп, оның беткейлері айналамен түйіседі[3]. Қанабек ауылының солтүстігінде Қараталға құяды.
Бастауы өңдеу
Алтынемел жотасы тауының солтүстік баурайынан бастау алып, Қаратал өзеніне сол жағынан құяды.
Гидрологиясы өңдеу
Ұзындығы 177 км, су жиналатын алабы 5490 км2. Жылдық орташа су ағымы 2,49 м3/с (Айдар ауылы тұсында). Суы тұщы.[4][5]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Алматы облысы өзендері (орыс тілінде)
- ↑ a b Топографиялық карталардың макетінің және номенклатурасының кеңестік жүйесі
- ↑ Ресурсы поверхностных вод СССР. Т. 13. Центральный и Южный Казахстан. Вып. 2. Бассейн оз. Балхаш. — Л.: Гидрометеоиздат, 1970. — С. 38.
- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том
- ↑ Быжы // Қазақстан. Ұлттық энциклопедия. — Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2004. — Т. I. — ISBN 9965-9389-9-7.