Венера (ғарыштық бағдарлама)

“Венера”Шолпан планетасына 1961 жылдан бастап ұшырылған кеңестік планетааралық ғарыштық аппараттардың (стансалардың) атауы.


1961 — 83 ж. “Венера ” ғарыштық бағдарламасы бойынша Байқоңыр ғарыш алаңынан барлығы 16 ғарыштық станциялары ұшырылды. Олардың құрамында ғылыми аспаптар, сондай-ақ, борттық аппаратуралар жиынтығы (бағдарлау жүйесі, Күн энергиясымен қоректендіру жүйесі, тежегіш қондырғы, алыс байланыс пен орбита өлшеудің радио жүйесі, т.б.) болды. Массасы 643,5 кг алғашқы “Венера-1” ғарыштық аппараты 12.2.1961 ж. ұшырылды. Ол сол жылдың 19 — 20 мамыры аралығында Шолпаннан шамамен 100 мың км қашықтықта өтіп, жасанды Күн серігіне айналды. “Венера -2” ғарыштық аппараты (массасы 963 кг) 12.11. 1965 ж. ұшырылып, 27.2. 1966 ж. Шолпаннан шамамен 24 мың км қашықтықта өтті. Бұдан кейінгі “Венера” ғарыштық аппараттары Шолпан бетіне қонды (“Венера-3”, “Венера-14”) немесе планетаның жасанды серігіне айналды (“Венера-15”, “Венера-16”). 1975 жылдан кейін ұшырылған жаңа типтегі “Венера” станцияларының (“Венера-9” — “Венера-16”) массасы 4,9 — 5,3 т болды.

“Венера” ғарыштық аппараттарының көмегімен Шолпан атмосферасының химиялық құрамы, қысымы, температурасы, планета бетіндегі желдің жылдамдығы, планета топырағындағы табиғи радиоактивтік элементтің құрамы, планета грунтының тығыздығы, т.б. жөнінде көптеген құнды мәліметтер алынды.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том