Гадолиний
Гадолиний (лат. Gadolinium; Gd) — химиялық элемент, рет нөмірі 64, массалық сандары 143—162 аралығында 20 изотопы белгілі, тотығу дәрежесі +3. Гадолиний жай зат түріңде күмістей ақ түсті металл, болат, титан, магнийді летирлеуде, атомдық реакторлардың реттеуші өзектері үшін аса маңызды материал ретінде қолданылады.[1]
| |||||||||||||||
| Жай заттың сыртқы бейнесі | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
күміс ақ металл 
| |||||||||||||||
| Атом қасиеті | |||||||||||||||
| Атауы, символ, нөмірі |
Гадолиний, 64 | ||||||||||||||
| Топ типі | |||||||||||||||
| Топ, период, блок |
ІІІ, 6, f | ||||||||||||||
| Атомдық масса (молярлық масса) | |||||||||||||||
| Электрондық конфигурация |
[Xe] 6s24f75d1 | ||||||||||||||
| Қабықшалар бойынша электрондар |
2, 8, 18, 25, 9, 2 | ||||||||||||||
| Атом радиусы |
180 пм | ||||||||||||||
| Химиялық қасиеттері | |||||||||||||||
| Ковалентті радиус |
196±6 пм | ||||||||||||||
| Ион радиусы |
(+3e) 93,8 пм | ||||||||||||||
| Электртерістілігі |
1,20 (Полинг шкаласы) | ||||||||||||||
| Электродты потенциал |
Gd←Gd3+ -2,28В | ||||||||||||||
| Тотығу дәрежелері |
0, +1, +2, +3 | ||||||||||||||
| Иондалу энергиясы |
1-ші: 593.4 кДж/моль (эВ)
| ||||||||||||||
| Жай заттың термодинамикалық қасиеттері | |||||||||||||||
| Термодинамикалық фаза | |||||||||||||||
| Тығыздық (қ.ж.) |
7,900 г/см³ | ||||||||||||||
| Балқу температурасы |
1586 K | ||||||||||||||
| Қайнау температурасы |
3539 K | ||||||||||||||
| Балқу жылуы |
10,0 кДж/моль | ||||||||||||||
| Булану жылуы |
398 кДж/моль | ||||||||||||||
| Молярлық жылусыйымдылық |
37,1 Дж/(K·моль) | ||||||||||||||
| Молярлық көлем | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Жай заттың кристаллдық торы | |||||||||||||||
| Тор құрылымы |
Алтыбұрышты | ||||||||||||||
| Тор параметрлері |
a=3,636 c=5,783 Å | ||||||||||||||
| c/a қатынас |
1,590 | ||||||||||||||
| Басқа да қасиеттері | |||||||||||||||
| Жылуөткізгіштік |
(300 K) (10,5) Вт/(м·К) | ||||||||||||||
| Юнг модульі |
α формасы: 54.8. ГПа | ||||||||||||||
| Жылжу модульі |
α формасы: 21.8 ГПа | ||||||||||||||
| Пуассон коэффициенті |
α формасы: 0.259 | ||||||||||||||
| Виккерс қаттылығы |
510–950 МПа | ||||||||||||||
| CAS нөмірі |
7440-54-2 | ||||||||||||||
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Химия. Н.Нұрахметов, А.Ниязбаева, Р.Рысқалиева, Н.Далабаева. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 336 бет. ISBN 9965-36-416-8
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |