Джибути
Джибути (араб.: جيبوتي), ресми атауы Джибути Республикасы (араб.: جمهورية جيبوتي) — Африканың солтүстік-шығысында, Африка мүйізінде орналасқан мемлекет. Эфиопиямен, Сомалимен және Эритреямен шектеседі.
| Джибути Республикасы араб.: جمهورية جيبوتي (Джумхурият Джибути) фр. République de Djibouti | |||||
| |||||
| Ұран: «Unité, Égalité, Paix» | |||||
| Әнұран: «Flag song» (тыңдау ) | |||||
| |||||
| Тарихы | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Тәуелсіздік күні | 27 маусым 1977 жыл (Франциядан) | ||||
| Мемлекеттік құрылымы | |||||
| Ресми тілдері | араб тілі, француз тілі | ||||
| Елорда | Джибути | ||||
| Ірі қаласы | Джибути | ||||
| Үкімет түрі | Президенттік республика | ||||
| Президенті Премьер-министрі Ассамблея төрағасы |
Исмаил Омар Гелле Абдулкадер Камил Мохамед Мохамед Али Хоумед | ||||
| Мемлекеттік діні |  Ислам
| ||||
| Географиясы | |||||
| Жер аумағы • Барлығы • % су беті |
Әлем бойынша 146-шы орын 23 200[1] км² 0,09 | ||||
| Жұрты • Сарап (2016) • Тығыздығы |
942 333 адам 37,2 адам/км² (168-ші) | ||||
| Экономикасы | |||||
| ЖІӨ (АҚТ) • Қорытынды (2018) • Жан басына шаққанда |
3,974 млрд.[2] $ 3,788[2] $ | ||||
| ЖІӨ (номинал) • Қорытынды (2018) • Жан басына шаққанда |
2,187 млрд.[2] $ 2,084[2] $ | ||||
| АДИ (2015) | ▲ 0,473[3] (төмен) (172-ші) | ||||
| Валютасы | Джибути франкы | ||||
| Қосымша мәліметтер | |||||
| Интернет үйшігі | .dj | ||||
| ISO коды | DJ | ||||
| ХОК коды | DJI | ||||
| Телефон коды | +253 | ||||
| Уақыт белдеулері | 3 | ||||
Тарихы өңдеу
Қазіргі Джибутидің аумағы VII ғ.-да араб сұлтандарының билігіне көшті. XIX ғ.-да аумақты Франция отарлап, мемлекетке ресми түрде Француз Сомали Жағасы атын берді (кейін - афарлар мен иссалардың француздық аумағы).
Саяси құрылымы өңдеу
Президенттік республика. Президент үкімет басшысы және Қарулы күштердің Жоғары Бас Қолбасшысы. Заң шығару функциясын 5 жылға сайланатын бір палаталы Ұлттық жиналыс атқарады. Атқарушы билікті президентке бағынышты министрлер Кеңесі атқарады.
Әкімшілік жіктеу өңдеу
Ел аумағы 5 аймақтан және 1 қаладан тұрады.
Экономика өңдеу
Ел экономикасы көбіне теңізшілікке негізделген. Астанасы Джибути негізі қаланғалы бері Эфиопиямен арадағы негізгі теңіз порты болып табылады. Экспорт: тері, үй жануары, кофе Импорт: тағамдар, сусындар, көлік, мұнай өнімдері, электроника. Саудадағы серіктестері - Франция, Эфиопия, Жапония.
Білімі өңдеу
15 жастан асқан халықтың сауаттылығы 68% (2003 жылғы есеп). Джибути халқы жас, шамамен 40% 15 жасқа дейінгілер. Тәуелсіздік алғанға дейін халықтың басым бөлігі сауатсыз болса, 1969 жылы республика бойынша 26 бастауыш, 3 орта және 2 техникум болды.
Мектептегі білім тегін. Білім беру шығындары ЖІӨ-нің 3,6% құрады (2018 ж.).
2006 жылы Джибути университеті құрылды, оған дейін студенттер шетелде оқуға мәжбүр болды. Электронды кампус 2014 жылы іске қосылды.
Халқы өңдеу
Негізгі этникалық топтары - исса, афар және солтүстік сомалилік тайпалар.