Есен Ықласұлы Бидайбеков

Бидайбеков Есен Ықласұлы (орыс. Бидайбеков Есен Ыкласович; 1945 жылы 2 қазанда КСРО, ҚазКСР, Жамбыл облысы, Талас ауданы, Аққұм ауылында дүниеге келген ) - математика және информатика саласындағы кеңестік және қазақстандық ғалым, физика-математика ғылымдарының 1975 кандидаты, педагогика ғылымдарының докторы 1998, Ресей білім беруді ақпараттандыру академиясының академигі (1996), математика профессоры 2002, Қазақстан Республикасы халықаралық ақпараттандыру академиясының академигі 2011.

Есен Ықласұлы Бидайбеков
Туған күні	2 қазан 1945 (1945-10-02) (79 жас)
Туған жері	КСРО, ҚазКСР, Жамбыл облысы , Талас ауданы, Аққұм ауылы
Азаматтығы	КСРО →  Қазақстан
Ғылыми аясы	математика, информатика , білім беруді ақпараттандыру, педагогика
Жұмыс орны	Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті
Ғылыми дәрежесі	Педагогика ғылымдарының докторы
Ғылыми атағы	Профессор
Альма-матер	С.М.Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университеті.
Атақты шәкірттері	Абай атындағы ҚазҰПУ ректоры, профессор Балықбаев Тахир Оспанұлы. Ресей білім академиясының корреспондент мүшесі, профессор Гриншкун Вадим Валерьевич
Марапаттары	Құрмет ордені

Өмірбаяны

1945 жылы 2 қазанда КСРО, ҚазКСР, Жамбыл облысы, Талас ауданы, Аққұм ауылында дүниеге келген. Ысты руынан шыққан.

1961 жылы Қаратау мектеп-интернатын үздік медальмен бітірді ( Қаратау, Жамбыл облысы).

1967 жылы ҚазМУ-ді бітіріп, 1970 жылға дейін Есептеу математикасы кафедрасының зертханасында математик-бағдарламашы болып жұмыс істеді.

1970 жылы аспирантураға түсіп, КСРО ҒА корреспондент мүшесі, профессор М.М.Лаврентьев тің жетекшілігіне КСРО Ғылым академиясы Сібір филиалының компьютерлік орталығына жіберілді.

1975 жылы «Гиперболалық типтегі кейбір квазисызықты теңдеулер үшін кері есептер шешімінің бірегейлігі туралы» тақырыбында кандидаттық диссертациясын РҒА корреспондент мүшесі В.Г.Романовтың жетекшілігімен қорғады.

1973-1984 жылдары ҚазМУ-де аға ғылыми қызметкер, Механика және қолданбалы математика кафедрасында аға оқытушы, доцент болып жұмыс істеді.

1984-1987 жж. Абай атындағы ҚазПИ-дың Есептеу математикасы және дифференциалдық теңдеулер кафедрасының меңгерушісі қызметін атқарды. 1987-1993 жж. Абай атындағы ҚазМПУ, Информатика және есептеу техникасы кафедрасының меңгерушісі, 1993-2010 жж. Информатика және қолданбалы математика кафедрасының меңгерушісі.

1985-1987 жылдары Қазақстан Республикасындағы «Информатика және есептеу техникасы негіздері» мектеп курсының мазмұны мен оқыту әдістемесін қалыптастыруға қатысты.

1994 жылы оқытушы-профессорлар құрамының республикалық көрме-жәрмеңкесінде «Тілдік орта» атты электронды құралы(бірлескен авторы В.В.Гриншкун) 1 дәрежелі дипломмен марапатталды және Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінде қолдануға ұсынылды.

1994 жылы РБА профессоры М.П. Лапчиктің «Методика обучения информатике» («Информатиканы оқыту әдістемесі») оқулығының ғылыми редакторы.

1996 жылы Ресей білім беруді ақпараттандыру академиясының (РАИО) толық мүшесі болып сайланды.

1998 жылы «Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындарында информатика бейіндерімен біріктірілген мамандарға информатиканы оқытудың әдістемелік жүйесін жетілдіру» тақырыбында докторлық диссертациясын қорғады (2004 жылы Қазақстан Республикасы Жоғарғы Аттестаттау Комиссиясында қайта сертификатталды).

2010-2014 жылдары Абай атындағы ҚазҰПУ, PhD докторантура және магистратура институтының, Информатика, математика және білім беруді ақпараттандыру кафедрасының меңгерушісі, Ал 2014 жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін осы университеттің Информатика және білім беруді ақпараттандыру кафедрасының меңгерушісі.

2015 жылдан бастап оның жетекшілігімен ғалымдар тобы «Әл-Фарабидің математикалық мұралары замануи білім беру жағдайында» тақырыбында Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі қаржыландыратын ғылыми жоба аясында әл-Фарабидің мұрасын оқыту әдістемесін әзірлеп, енгізе бастады.

Ғылыми-педагогикалық қызметі академик Ө.М. Сұлтанғазин (ҚР ҰҒА), академик Ш.С. Смағұлов (әл-Фараби атындағы ҚазҰУ), академик М.О. Өтелбаев, РҒА корреспондент-мүшесі, профессор С.И. Кабанихин, АИО академигі, SOMASH Жоғары мектебінің корреспондент-мүшесі, профессор Н.И. Пак, профессорлар Н.Т. Темірғалиев, А.Ш. Шәріпбаев, т.б. белгілі ғалымдар және оқытушылармен тығыз байланыста жүзеге асырылуда.

Отбасы

Әйелі: Бидайбекова Татьяна Николаевна. Балалары: ұлы - Данияр, қыздары - Шолпан, Аникүл. Немерелері: Әлем, Өрен, Амина, Нина.

Марапаттары

Социалистік жарыстың жеңімпазы (1970-1980). «Қазақстан Республикасы білім беру ісінің үздігі» төсбелгісімен марапатталған (1995). ҚР Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігінің Құрмет грамотасымен марапатталған (1998). Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 11 жылдығына орай Абай атындағы АлМУ-дің Құрмет грамотасымен марапатталған(2002). Ол Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «Қазақстан Республикасының білім беру ісінің құрметті қызметкері (2004)» төсбелгісімен марапатталды. Қазақстан Республикасы «ЖОО-ның үздік оқытушысы» атағына ие болды (2007, 2012 жж.) «Қазақстан Республикасы ғылымын дамытуға сіңірген еңбегі үшін» медалімен марапатталды (2008). Абай атындағы ҚазҰПУ-дің 80 жылдығына орай Құрметті дипломмен марапатталды (2008). Заманауи білім беру стандарттарының талаптарына жауап беретін жаңа буын оқулықтарын жазудағы жемісті жұмысы үшін Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындары қауымдастығының А.Байтұрсынов медалімен марапатталды (2012). Еуропалық ғылыми-өндірістік палатасының Информатика мен білімге қосқан зор үлесі үшін медалімен марапатталды (2013 ж.). «Интеллектуалдық, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар - Қазақстан-2050 стратегиясы аясында үшінші өнеркәсіптік революцияны жүзеге асыру құралдары» атты І халықаралық ғылыми конференциясына белсенді қатысқаны үшін дипломмен марапатталды (2013). IX Дүниежүзілік Исаак конгресіне белсенді қатысқаны үшін төсбелгісімен марапатталды (Краков, Польша, 2013). Gold medal for exceptional «Achievements» (Brussels, Belgium, 2013 г.). Абай атындағы ҚазҰПУ-дің «Айрықша еңбегі үшін» медалімен марапатталды (2013). Жоғары оқу орындарына арналған оқулық жазудағы жемісті еңбегі үшін Қазақстан Республикасы ЖОО қауымдастығының А.Байтұрсынов медалімен марапатталды (2014).

Ғылыми еңбектері

600-ден астам ғылыми еңбектердің, оның ішінде 60-тан астам монографиялар, оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдардың авторы. Оның жетекшілігімен 12 докторлық диссертация, 4 PhD және 31 кандидаттық диссертация (оның ішінде 4-і математикалық мамандықтарда, ал қалғандары 13.00.02 «Оқыту мен тәрбиелеудің теориясы және әдістемесі (информатика)» мамандығы бойынша) қорғалды.

Дереккөздер

1. Бидайбеков Есен Ықласұлы. Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындарында информатика бейіндерімен біріктірілген мамандарға информатиканы оқытудың әдістемелік жүйесін жетілдіру. п.ғ.д. ... дисс. - М.: Н.К. Крупская атындағы МГПУ, 1998.- б. https://www.dissercat.com/content/razvitie-metodicheskoi-sistemy-obucheniya-informatike-spetsialistov-sovmeshchennykh-s-inform

2. РФ БАА мүшелерінің тізімі. «Білім беруді ақпараттандыру академиясы» аймақаралық қоғамдық ұйымының сайты. Қарым-қатынас күні 11 қыркүйек 2020 жыл. http://acinform.ru/DOWNLOAD/spisok.pdf

3. ҚР ХАА мүшелерінің құрамы. Қазақстанның Халықаралық ақпараттандыру академиясының сайты. Қарым-қатынас күні 11 қыркүйек 2020 жыл. Http://www.academy.kz/chleny-akademii-2/item/22 Мұрағатталған 1 шілденің 2020 жылы.

Сілтемелер

1.Бидайбеков Есен Ықласұлының жеке профилі https://www.kaznpu.kz/ru/1560/personal/

2.Бидайбеков Есен Ықласұлының жеке профилі http://academy.kz/chleny-main/blogger/listings/bidaibekov Мұрағатталған 20 қаңтардың 2020 жылы.

3.https://orcid.org/0000-0001-7746-9809

4.https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=57190864615

5.https://www.mendeley.com/authors/57190864615/