Жезқазған ауданының минералды ресурстары (мақала)

Жезқазған ауданының минералды ресурстары – Қаныш Сәтбаевтың мақаласы. Жезқазған аймағын барлаудың 1932 жылға дейінгі қорытындысы туралы Сәтбаевтың «Жезқазған мыс кенді аймағы және оның минералды ресурстары» атты монография еңбегі 1932 жылы Мәскеу қаласында «Цветметиздат» баспасында жеке кітап болып шықты. Осы еңбегінің қысқартылып алынған түрі 1932 жылы Мәскеу қаласында шығатын «Цветные металлы» журналының 9-санында (99-108-6.), сол жылы «Народное хозяйство Казахстана» журналының 6-7-сандарында (41-47-6) басылды.

Мақала Жезқазған жеріндегі минералдар коры жайлы жазылған. Сонымен қатар Жезқазған ауданындағы пайдалы қазбалары бар жерлер көрсетілген карта берілген. Сәтбаев осы еңбегінде 1929 жылға дейін бұл аудан тек қана өндірістік қатынаста мысты аумақ ретінде қаралып келгенін, геологиялық барлау нәтижесінде шикізат қорлары және мыстан басқа пайдалы казбалар түрі бары анықталып, өзіндік ірі өндіріс ортасын құруды қамтамасыз етіп отырғанын айтады. Жезқазған ауданындағы минералдық қорларды (мыс, темір,марганец, күкірт, саз, көмір, алтын, қорғасын, әктас және магнезиттер, барит және жабынды қабаттар) атай отырып, әрбір минералдық қор түрлеріне жеке-жеке талдау берген.

Ең ерекше орын алатыны - Мергелей аумағы, Қаракеңгір өзенінің бойы портланд-цементін өндіретін ірі шикізат базасы болып табылады. Автор мақаласының соңында 2 млн. тонна деп қарастырылған Жезқазған маңындағы қор кеніштің толық мүмкіндігін аша алмайды және мыс кенінен басқа Жезқазған алабы сан алуан минералды кендерге бай деген қорытынды жасайды. Мақаланың соңында журнал редакциясының атынан жазған Б.Некрасовтың пікірі берілген. Бұл мақала Алматы қаласындағы «Ғылым» баспасынан 1998 жылы жарық көрген ғалымның 8-томдық еңбектері жинағының 1-томына (44-55-6.) енгізілген.