Жетісу облыстық қазақ съезі

Жетісу облыстық қазақ съезі, 1917 ж. 12 — 14 сәуір аралығында облыстық қазақ комитетінің ұйымдастыруымен Верный қаласында өтті.

Съезге Верный, Жаркент, Лепсі, Қапал, Пішпек, Пржевальск уездерінен 81 өкіл қатысты. Съездің төралқасы құрамына Ы.Жайнақов (төраға), Ғ.Ордабаев пен А.Құдайбергенов (төраға орынбасарлары), Қ.Шегіров пен Н.Жақыпбаев (хатшылары) сайланды. Съездің күн тәртібіне соғысқа көзқарас, Уақытша үкіметке көзқарас, азық-түлік, жер-су мәселесі, рухани-діни іс, сот, оқу-ағарту, мал шаруашылығы, орыстар мен қазақтардың ара қатынасын реттеу және 1916 ж. ұлт-азаттық қозғалыстан соң ауған босқындарды Қытайдан қайтару сияқты 17 мәселе қойылып, нақты шешімдер қабылданды. Соғыс мәселесінде — “оны жеңіске жеткенше жалғастыру”, Уақытша үкіметке бағынып, оған жан-жақты қолдау көрсету, дін ісінде — “далалық Орал, Торғай, Ақмола, Семей және Жетісу облыстарына ортақ” ерекше діни жиналыс құрып, оны “Қазақстан” деп атау, басқару жүйесінің барлық деңгейлерінде міндетті түрде екі комиссардан — бірі орыс, екіншісі мұсылман тағайындау, жер мәселесінде “облыс шеттен қоныс аударушылар үшін мүлде жабық деп саналсын” делініп, Қытайға ауған босқындарды мүмкіндігінше қауіпсіз жерлерге орналастыру, қарулы қақтығыстарды болдырмау үшін бұл мәселені Уақытша үкіметтің Түркістан комитетінің бақылауына беру болды. Съезд делегаттары назарынан жалпықазақ және бүкілресейлік мұсылмандар съезі мен Құрылтай жиналысына дайындық мәселелері сырт қалды. Жетісу облыстық қазақ съезіне мал шаруашылығы, отырықшылыққа көшу сияқты жекелеген, нақты экономикалық мәселелерге көбірек көңіл бөлінді. Большевиктер билік басына келгеннен кейін саяси ахуалдың күрт өзгеруіне орай Жетісу облысында 1918 жылдың қаңтар, мамыр және тамыз айларында тағы да бірқатар қазақ съездері шақырылып, онда облыста басқару органдарын құру, ұлттық әскер жасақтау, оларды қажетті заттармен қамтамасыз ету және т.б. кезек күттірмес мәселелер талқыланды. 1918 жылдың 10 — 31 тамыз аралығында өткен съезде облыстық қазақ комитетінің құрамы қайта сайланып, оған М.Тынышбаев енгізілді. Мүшелері: Ы.Жайнақов (төраға), С.Сабатаев, Түлембай Дүйсебаев, Н.Жақыпбаев, Б.Мәметов, Б.Сүлеев, И.Тергеусізов болды.