Интрузивті тау жыныстары

Интрузивті тау жыныстары - магмалардың Жер қыртысында суып, кристалдануынан түзілген тау жыныстары. Қалыптасу тереңдігіне қарай Интрузивті тау жыныстары абиссаль (терең), мезоабиссаль (орташа) жане гипабиссаль (саяз тереңдікте) болады. Интрузивті тау жыныстарының бітімі шомбал, бағдарлы, жолақты келеді. Құрылымы толық кристалды, қатаю жылдамдығына қарай ұсақтан ірі түйірге дейін. Магманың қатаю жағдайы өзгеріп отырса, онда құрылымы порфирлі болады. Кристалдану ретіне байланысты алдымен түзілген минералдар дұрыс пішінді, ал соңында кристалданғандар бұрыс пішінді болады. Интрузивті тау жыныстарының негізгі минералдары: плагиоклаз, калишпат, кварц, нефелин, оливин, пироксен, амфибол, биотит. Акцессор минерал ретінде апатит, сфен, циркон, шпинель, магнетит, т.б. кездеседі. Құрамындағы SіO2 мөлшері бойынша Интрузивті тау жыныстары ультранегізді (44%-дан аз), негізді (44 – 53%), орта (53 – 44%) және кышқыл (64%-дан көп) болып бөлінеді. Олардың ішінде кең тарағандары гранит, гранодиорит, диорит, габбро, сиенит, перидотит, дунит, пироксенит. Көпшілігі құрылыс материалы, ескерткіш жасау, қаптау, әшекейлеу үшін пайдаланылады. Интрузивті тау жыныстары массивтерінде түрлі металдар мен бейметалдардың кендері кездеседі.