Исмаил Ибн Ахмед Самани

Исмаил Ибн Ахмед Самани (849 жыл, Ферғана) – Бұхар ханы, Саманилер әулетінің өкілі.

Isma'il ibn Ahmad
Amir of Khorasan
Билеген	892-907
Titles	Amir Adil or the "Just Commander"
туған	849
Birthplace	Khorasan
Өмірден озды	қараша, 907
Buried	Bukhara
Ізашары	Ahmad ibn Asad
Ізбасары	Ahmad ibn Isma'il
Offspring	Ahmad ibn Isma'il
Royal House	Samanid
Father	Ahmad ibn Asad
Religious beliefs	Sunni Islam

874 жылы ағасы І Насрдың тапсыруымен Бұхара қаласын басып алып, осы аймақтың билеушісіне айналды. 892 жылы ағасынан кейін таққа отырып, Орта Азиядағы Саманилер әулетіне 907 жылға дейін билік етеді. 11 ғасырдың басына дейінгі Самани әулетінің соңғы билеушілері Исмаил ибн Ахмедтен тарайды.

Исмаил Ибн Ахмед Самани 893 жылдың көктемінде Аббасилық халиф Мутадидтен инвеститура алады. Осы жылы оның Таразға жорығы басталады. Бұл кезде Тараз өңірі қарлұқтардың билігінде болатын. Қарлұқ ханы Базыр Арслан ханның әкімшілігі Баласағұнда орналасты да, Таразда оның інісі Оғұлшақ Қадыр хан билік жүргізеді. Қарлұқ қағанаты мен Саманилер әулеті билеген мемлекеттің шекаралары сол тұста Исфиджаб өңірінде түйісті. 840 жылы Испиджабды Нұх ибн Аса жаулап алып, қала сыртында үлкен қорған салдырған. Исфиджаб Саманилер әулетінің солтүстіктегі бекінісі қызметін атқарды. Араб халифатының мойындауы мен қолдауы Исмаилды ислам дінін түркі тайпалары арасында таратуға мәжбүр еткен. Саманилер билеушісі 893 жылы Таразға аттанады. Деректерде Исмаилдың қанша әскері, Тараз билеушісінің қанша күшті болғаны, ұрыстың қалайша жүргізілгені жөнінде мәліметтер айтылмайды. Исмаил әскері Таразды жаулап алғаннан соң, қала билеушісі Оғұлшақ өзінің резиденциясын Қашғарға көшіреді.

В.В. Бартольд ортағасырлық авторлардың мәліметтеріне сүйеніп, Тараз үшін шайқаста 10000 адам қаза тауып, 15000 адам тұтқынға алынғанын айтады. Цифрлар әсіре айтылса да, қала үшін ауыр шайқастар болып, екі жақтан да көп санды әскерлер қатысқан деп болжам айтуға болады. Исмаил Тараз қаласындағы басты шіркеуді мешітке айналдырады. Тараз өңірі Испиджаб аймағының құрамына енгізіледі. Тараз қаласы 10 ғасырда мұсылман саудагерлерінің түріктермен сауда жасайтын және мұсылман әлемінің шекаралық пункті қызметін атқарады.

Маўзалель Саманідаў ў Бухары
Исмаил Самани мабарасы Бұхара	Исмаил Самани монументи Душанбе	Исмаил Самани монументи Худжанд

Сыртқы сілтемелер

• Исмаил Самани
• Государство Саманидов Мұрағатталған 19 қазанның 2011 жылы.
• Самани Мұрағатталған 12 наурыздың 2018 жылы.