Калифорний

98	Берклий ← Калифорний → Эйнштейний
Dy; ↑; Cf; ↓; (Upb)	Периодическая система элементов 98Cf
Жай заттың сыртқы бейнесі
	Калифорний күміс-ақшыл түсті радиоактивті металл
Атом қасиеті
Атауы, символ, нөмірі	Калифорний, 98
Топ типі	Актиноидтар
Топ, период, блок	III, 7, f
Атомдық масса ; (молярлық масса)	[251]251,0796 м. а. б. (г/моль)
Электрондық конфигурация	[Rn] 5f10 7s2
Қабықшалар бойынша электрондар	2, 8, 18, 32, 28, 8, 2
Атом радиусы	295 пм
Химиялық қасиеттері
Электртерістілігі	1,3 (Полинг шкаласы)
Тотығу дәрежелері	+2, +3, +4, +5
Иондалу энергиясы ; (бірінші электрон)	608 кДж/моль (эВ)
Жай заттың термодинамикалық қасиеттері
Термодинамикалық фаза	Қатты дене
Тығыздық (қ.ж.)	15,1 г/см³
Балқу температурасы	1173,15 К
Қайнау температурасы	1743 K (1470 °C, 2678 °F)
Молярлық жылусыйымдылық	29 Дж/(K·моль)
Жай заттың кристаллдық торы
Тор құрылымы	алтыбұрышты
Тор параметрлері	a = 3,38, c = 11,03 Å
c/a қатынас	3,26
Басқа да қасиеттері
Моос қаттылығы	3–4
CAS нөмірі	7440-71-3

Калифорний (лат. Californium; Cf) — Менделеевтің Периодтық кестесінің 7 периодына жататын химиялық элемент; актиноидтарға жататын қатты радиоактивті металл. Рет нөмірі - 98, атомдық массасы - 251,0796.

Калифорнийді 1950 америкалық химик Г. Сиборг тобы (С.Томпсон, А.Гиорсо, К.Стрит) Берклидағы Калифорния университетінде ядролық реакция арқылы алған. Калифорния штатының атымен аталған. Калифорнийдің бірінші қатты қосылыстары — ²⁴⁹Cf₂O₃ и ²⁴⁹CfOCl 1958 жылы алынды.

Калифорнийдің изотоптарының бәрі де радиоактивті. Маңыздылары

²⁵¹Cf (жартылай ыдырау мерзімі T_1/2=900 жыл), ²⁴⁹Cf (T_1/2=351 жыл), ²⁵⁰Cf (T_1/2=13,08 жыл) және ²⁵²Cf (T_1/2=2,645 жыл), сондықтан Калифорнийдің химиялық қасиеттері жоғарыдағы изотоптар көмегімен зерттелген.

Қосылыстарында үш валентті Калифорний тотығы Cf₂О₃, хлоридтері CfСІ₃, CfОСІ алынып зерттелген.

Калифорний және оның қосылыстарының қасиеттері диспрозийге ұқсас.

Тағы қараңыз

Сыртқы сілтемелер

Дереккөздер

“Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998