Калифорний
Калифорний (лат. Californium; Cf) — Менделеевтің Периодтық кестесінің 7 периодына жататын химиялық элемент; актиноидтарға жататын қатты радиоактивті металл. Рет нөмірі - 98, атомдық массасы - 251,0796.
| |||||
| Жай заттың сыртқы бейнесі | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|
Калифорний күміс-ақшыл түсті радиоактивті металл 
| |||||
| Атом қасиеті | |||||
| Атауы, символ, нөмірі |
Калифорний, 98 | ||||
| Топ типі | |||||
| Топ, период, блок |
III, 7, f | ||||
| Атомдық масса (молярлық масса) | |||||
| Электрондық конфигурация |
[Rn] 5f10 7s2 | ||||
| Қабықшалар бойынша электрондар |
2, 8, 18, 32, 28, 8, 2 | ||||
| Атом радиусы |
295 пм | ||||
| Химиялық қасиеттері | |||||
| Электртерістілігі |
1,3 (Полинг шкаласы) | ||||
| Тотығу дәрежелері |
+2, +3, +4, +5 | ||||
| Иондалу энергиясы (бірінші электрон) | |||||
| Жай заттың термодинамикалық қасиеттері | |||||
| Термодинамикалық фаза | |||||
| Тығыздық (қ.ж.) |
15,1 г/см³ | ||||
| Балқу температурасы |
1173,15 К | ||||
| Қайнау температурасы |
1743 K (1470 °C, 2678 °F) | ||||
| Молярлық жылусыйымдылық |
29 Дж/(K·моль) | ||||
| Жай заттың кристаллдық торы | |||||
| Тор құрылымы |
алтыбұрышты | ||||
| Тор параметрлері |
a = 3,38, c = 11,03 Å | ||||
| c/a қатынас |
3,26 | ||||
| Басқа да қасиеттері | |||||
| Моос қаттылығы |
3–4 | ||||
| CAS нөмірі |
7440-71-3 | ||||
Калифорнийді 1950 америкалық химик Г. Сиборг тобы (С.Томпсон, А.Гиорсо, К.Стрит) Берклидағы Калифорния университетінде ядролық реакция арқылы алған. Калифорния штатының атымен аталған. Калифорнийдің бірінші қатты қосылыстары — 249Cf2O3 и 249CfOCl 1958 жылы алынды.
Калифорнийдің изотоптарының бәрі де радиоактивті. Маңыздылары
251Cf (жартылай ыдырау мерзімі T1/2=900 жыл), 249Cf (T1/2=351 жыл), 250Cf (T1/2=13,08 жыл) және 252Cf (T1/2=2,645 жыл), сондықтан Калифорнийдің химиялық қасиеттері жоғарыдағы изотоптар көмегімен зерттелген.
Қосылыстарында үш валентті Калифорний тотығы Cf2О3, хлоридтері CfСІ3, CfОСІ алынып зерттелген.
Калифорний және оның қосылыстарының қасиеттері диспрозийге ұқсас.
Тағы қараңызӨңдеу
Сыртқы сілтемелерӨңдеу
ДереккөздерӨңдеу
- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Californium