Килкенни (графтық)

Килкенни (ағылш. Kilkenny; ирландша:Contae Cill Chainnigh) — Ирландия шығысындағы Ленстер провинциясының құрамындағы аумақ (графтық). Бас қаласы және ең ірі қаласы — Килкенни. Жұрты 103 мың 2022 жылдың мағлұматтары бойынша.[1]

Графтық
Килкенни графтығы
ирл. Cill Chainnigh; ағылш. Kilkenny
Ту Елтаңбасы
Ту Елтаңбасы
Әкімшілігі
Ел

 Ирландия

Тарихы мен географиясы
Координаттары

52°35′00″ с. е. 7°15′00″ б. б. / 52.58333° с. е. 7.25000° б. б. / 52.58333; -7.25000 (G) (O) (Я)Координаттар: 52°35′00″ с. е. 7°15′00″ б. б. / 52.58333° с. е. 7.25000° б. б. / 52.58333; -7.25000 (G) (O) (Я)

Жер аумағы

2073 км²

Уақыт белдеуі

UTC+0, жазда UTC+1

Тұрғындары
Тұрғыны

103,685 адам (2022)

Тығыздығы

50 адам/км²

Сандық идентификаторлары
Телефон коды

+ 353 56 & 353 51

Килкенни — ресми сайты  (ағыл.)

Килкенни графтығы картада
Килкенни графтығы
Килкенни графтығы

Жағрапиясы

өңдеу

Жағрапиялық орналасуы

өңдеу

Килкенни графтығы Ирландияның оңтүстік-шығысында, Нор өзенінің аңғарында орналасқан. Батыс жағында оны Оңтүстік және Солтүстік Типперри, солтүстігіндеЛииш, шығысындаКарлоу, оңтүстік-шығысы мен оңтүстігінде — Уотерфорд және Уэксфорд графтықтарымен шекаралас.

 
Листерлиндегі жайылым, Килкенни аумағы.

Килкенни графтысының ең биік нүктесі — Брендон Хилл (515 м). Жалпы аумағы 2073 км² құрайды, бұл Ирландиядағы 16-ші орынды алады.

 
Брендон Хилл (515 м)

Климаты

өңдеу

Голфстримнің жалғасы болып табылатын жылы Солтүстік Атлантикалық ағыс графтығының климатына жұмсартушы әсерін тигізеді. Дегенмен, өзінің орналасуына байланысты Килкенни графтығында температураның үлкен ауытқулары байқалмайды..

Аумақта ең жоғары ауа температурасы 1887 жылы 26 маусымда тіркеліп, 33,3 °C болды. Ең көп жауын-шашын мөлшері 66,4 мм 1983 жылы 17 шілдеде түсті. Жалпы алғанда, 1995 жылдың тамызы ең жылы ай болып саналады, сол кезде күннің сәулесі 274,9 сағатқа созылып, температура шамамен 30 °C болған. Ал ең төменгі температура -18,1 °C 1982 жылы 12 қаңтарда тіркелді.

Орташа алғанда, Килкенниде жылына 4 күн қар, 9 күн бұршақ және 5 күн найзағайлы болады.[2]

Су ресурстары

өңдеу

Килкенни графтығындағы негізгі өзендер, "Үш әпке" деп аталады: Нор, Барроу және Суир. Аумақтың негізгі су артериясы — Нор өзені, ол солтүстіктен оңтүстікке қарай бүкіл аумақты кесіп өтеді. Өзен құнарлы жазықтар арқылы ағып, жақсы дамыған салалар жүйесіне ие. Суир өзені Уотерфорд аумағы мен Килкенни аумағының шекарасын құрайды. Барроу өзені аумақтың шығыс шекасының бір бөлігі болып табылады. Барроу өзенінің Килкенни аумағындағы салаларына Говран өзені мен Балливальден өзені (оның саласы Монефелим өзенімен бірге) жатады.[3]

 
Нор өзені
 
Грайгенаманадағы Барроу өзені

Килкеннидің су ресурстары жергілікті тұрғындармен ауыл шаруашылығы жерлерін және жайылымдарды суару үшін пайдаланылады. XIX ғасырдың ортасына дейін, Ирландиядағы Ұлы ашаршылық болғанға дейін, өзендердің жағалауларында көптеген сыра қайнату зауыттары, ағаш өңдеу орындары, мәрмәр және жүн фабрикалары, диірмендер және басқа да өндірістік кәсіпорындар орналасқан болатын.

Флора мен фауна

өңдеу

Аумақ флорасы қазаншұнқыр гүлдері, батпақты орхидея, кіші ақ орхидея, килларний папоротнигі, кіші арыстан тілдері, шалғынды арпа, тимьян, қалақай, қарасора және басқа да көптеген өсімдіктер түрлерінен тұрады.

Сонымен қатар, мұнда әртүрлі фауна өкілдері мекендейді: кірпі, қарақұйрық, борсық, жарқанат, түлкі, бұғы, елік, орман құлақ, қызыл тиін, топырақшы.

Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: County Kilkenny

Ерекше қорғалатын аумақтар

өңдеу

Аумақта бірнеше белсенді қорықтар орналасқан. Олардың ең танымалдарының бірі — Фиддаун аралы, ол Суир өзенінің сағасында орналасқан. Бұл жердің ерекшелігі — Ирландияда кездесетін ерекше батпақты ландшафттар мен геожүйелер. Кастлкомер және Смитстаун қалаларына жақын орналасқан Коан батпақтары да табиғи мұра болып саналады. Екі қорықтың табиғаты да гляциалдық (мұздық) шығу тегімен байланысты.

Басқа ерекше қорғалатын аумақтар: Наггинстоун ФенБаллихоулдың оңтүстік-шығысында; Логанс - Аглинфордтың жанында; Каллахилл тауы - Каслкомердің жанында; Гэлмой Фен - Джонстаунның солтүстігінде. Бұл тізімге Суир өзенінің төменгі ағысындағы аймақта да кіреді.

Мемлекет тарапынан қорғалатынған көптеген бақтар бар: Килфэйн Глен (Томастаун), Вудсток (Инистьюж), Дискавер Парк (Каслкомер), Дарвер Хаус (Дженкинсонтаун), Сулкашин Гарден (Джонстаун), Эмоклю Гарден (Горсбридж), Шанкилл Гарден (Полстоун), Рот Фэмили Гарден (Килкенни) және тағы басқалар.

  1. Census of Population 2022 - Preliminary Results Орталық статистика басқармасы (Ирландия). Retrieved 23 May 2023.
  2. Ресми сайттан алынған ақпараттар
  3. Hughes, William, 1818-1876. The geography of British history; a geographical description of the British Islands at successive periods from the earliest times to the present day: with a sketch of the commencement of colonisation on the part of the English nation