Колледж

Колледж (ағылш. college) – жоғары немесе арнаулы орта білім беретін оқу орны.

Білім беру деңгейіне қарай дүние жүзінде колледждің 3 түрі бар:

1) жоғары білім беретін колледж (университеттердің бөлігі мен автономды жоолар);

2) орта және жоғары оқу орындарының аралығындағы колледж;

3) жоғары сыныпқа сәйкес келетін орта білім беретін колледж.

Колледждер көбінесе, музыка, бейнелеу, би өнерлерімен байланысты ашылады. Колледж факультет ретінде университет құрамына кіреді, немесе жоғары оқу орындары сияқты дербес болады. Бұл типтес колледждердің негізі алғаш рет 13 ғасырдағы Англияда (Оксфордта 1249 ж., Кембриджде 1284 ж.) қаланды. Колледж ғылыми оқу орны ретінде 1523 ж. Лондонда ашылды. Англиядағы ерекше пұрсатты орта мектептер де колледж деп аталады. Қазір Қазақстанда экономика, құқық, бизнес, музыкалық, педагогикалық колледждері бар. Олардың кейбіреулері арнаулы мамандық беретін дербес орта оқу орны болып есептелсе, ал кейбіреулері жоғары оқу орындарының (университеттер мен академиялардың) құрамдас бөлігі болып саналады. Оны үздік бітірген түлектер жоғары оқу орындарына сынақсыз алынады. Колледждерде оқу ақылы түрде жүргізіледі.

Қазақстандағы колледждер

Қазақстанда колледждер 1990 жылдардың басында Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы ыдырағаннан кейін пайда болды; колледждерде орта кәсіптік білім беру қарастырылған. Түлектер сондықтан білікті техник, менеджер, заңгер, банк қызметкері, бухгалтер және т.с.с. мамандық иесін алып шығады. Колледж дипломы (егер колледж бітіруші жалпы орта білімін аяқтамаған болса) жоғары оқу орнына түсу құқығын береді.

Қазақстан білім беру жүйесінде, колледж орта кәсіптік білім беру оқу орны болып табылады және іс жүзінде сөздер «техникум» сөзінің синонимі.

Колледжге қабылдау негізгі жалпы білім беру (9 сынып), орта (толық) жалпы білім беру туралы аттестат (11 сынып), бастауыш кәсіптік білім (әдетте кәсіби мектеп немесе кәсіптік -техникалық лицец) немесе орта кәсіптік білімі туралы диплом дипломының анықтамасы негізінде жүргізіледі.

Қазақстанда колледжде кәсіптік білім беру мамандықтарға байланысты, орта білім алынған кейін 2-3 жылда (үш жылдан артық емес), және орта мектептің 9 сыныбынан соң 4 жылдан артық емес оқытылады.

Қазақстан колледждері

• Абылай хан атындағы Қызылорда колледжі
• Алматы байланыс колледжі
• Алматы педагогикалық колледжі
• Алматы бизнес колледжі
• Алматы мемлекеттік энергетика және электронды технологиялар колледжі
• Алматы мемлекеттік қызмет көрсету және технологиялар колледжі
• Атырау медициналық колледжі
• Жанатас көпсалалы колледжі
• Жезқазған қаласы медициналық колледжі
• Көкшетау жоғары медициналық колледжі
• Қаратау гуманитарлық-техникалық колледжі
• Қызылорда көпсалалы гуманитарлық – техникалық колледжі
• Леңгір «Мейір-Бейс» медициналық колледжі
• М.Жұмабаев атындағы гуманитарлық колледж тарихы
• М.О. Әуезов атындағы педагогикалық колледжі
• Оңтүстік Қазақстан көпсалалы колледжі
• Солтүстік Қазақстан кәсіби педагогикалық колледжі
• Талдықорған медициналық колледжі
• Торғай аграрлық-техникалық колледжі
• Хромтау тау-техникалық колледжі

Дереккөздер

Қазақ Энциклопедиясы, 11 - том