Көсем сұлтан
Көсем сұлтан (осман. كوسم سلطان — Kösem Sultan) немесе Махпейкер сұлтан (осман. مه بيكر سلطان — Mâh Peyker Sultan) — I Ахметтің әйелі, II Османның өгей анасы, IV Мұрат пен Ибраһимнің анасы, IV Мехмет, II Сүлеймен және II Ахметтің әжесі. Ұлы Османлы Мемлекеті тарихындағы ең беделді әйел, "қатындар сұлтанаты" дәуірінің өкілі. Сарайдағы төңкеріс кезінде Тұрхан сұлтанның жақтастарымен өлтірілді.
| Көсем сұлтан كوسم سلطان Хасеки сұлтан Уәлиде сұлтан Ұлы Уәлиде сұлтан | |||
| Лауазымы | |||
|---|---|---|---|
| |||
| 8 тамыз 1648 — 2 қыркүйек 1651 | |||
| Ізбасары | Тұрхан Қадиша сұлтан | ||
| |||
| 9 ақпан 1640 — желтоқсан 1647 | |||
| |||
| 10 қыркүйек 1623 — 20 мамыр 1632 | |||
| Өмірбаяны | |||
| Діні | Христиандық, кейін Ислам | ||
| Дүниеге келуі | 1590 Кефалония, Венеция Республикасы | ||
| Қайтыс болуы | 3 қыркүйек 1651 Константиние, Ұлы Османлы Мемлекеті | ||
| Жерленді | I Ахмет мазары, Ыстамбұл | ||
| Жұбайы | I Ахмет | ||
| Балалары | Ұлдары: Мехмет шаһзада Орхан шаһзада Сәлім шаһзада IV Мұрат Қасым шаһзада Ибраһим Қыздары: Айша сұлтан Фатима сұлтан Гауһархан сұлтан Ханзада сұлтан Әтике сұлтан Жемре сұлтан | ||
өңдеу  |
|||
.svg)
Өмірбаяны өңдеу
Көсем сұлтанның туған есімі Анастасия болды. Кейбір деректерге сәйкес, ол Кефалония аралында дін қызметшісінің шаңырағында дүниеге келді. Он бес жасында Боснияның санжақбейі оны күң ретінде сатып алып, Константиниеге жіберді. Сұлтан гареміне түскен Анастасия "Махпейкер" деген есім алды. Кейін османлы сұлтаны I Ахмет өзінің ең сүйікті күңіне "Көсем" деген жаңа есім берді.
Көсем I Ахметтің бәйбішесі де, алғашқы баласының анасы да болған емес. Бірақ соған қарамастан Көсем сұлтан гаремінде үлкен беделге ие болды. Көсем сұлтан I Ахметтен 6 ұл мен 6 қыз туды: Мехмет шаһзада, Айша сұлтан, Фатима сұлтан, Гауһархан сұлтан, Орхан шаһзада, Ханзада сұлтан, Сәлім шаһзада, IV Мұрат, Қасым шаһзада, Әтике сұлтан, Ибраһим және Жемре сұлтан. Балаларының екеуі (IV Мұрат пен Ибраһим) өз заманында сұлтан болған. Олардың тұстарында Көсем валиде сұлтан атағына ие болды.
Өнерде өңдеу
«Жас Осман» фильмі (1962 жылы, Көсем сұлтан рөлінде — Мұхтерем Нұр)- «IV Мұрат» фильмі (1980 жылы, Көсем сұлтан рөлінде — Айтен Көкшер)
- «Ыстамбұл қанаттарымның астында» фильмі (1996 жылы, Көсем сұлтан рөлінде — Зұхал Олжай)
- «Махпейкер» фильмі (2010 жылы, Көсем сұлтан рөлінде — Далма Сөнмез бен Сельда Алькор)
- «Ғаламат ғасыр: Көсем дәуірі» телехикаясы (2015-қ.у., Көсем сұлтан рөлінде — Анастасия Тсилимпиу, Берен Саат және Нұргүл Есілшай)
