ЛСС

ЛСС (нем. hss lsch — бос, борпылдақ) — борпылдақ тау жынысы. Ашық сары түсті, біртекті кеуекті, әдетте қабатсыз, кварцтық, дала шпатының, сазды минералдардың және кейбір силикаттардың өте майда шаң-тозаңды бөлшектерінен тұрады. Құрамында 6% және одан да жоғары кальций бар. ЛСС-тің қалыңдығы әр түрлі, мысалы, Қытай жерінде оның қалыңдығы 200 м-ге жетеді. ЛСС-тің негізгі қасиеттері: кеуектігі жоғары дәрежеде (40 — 55%), қабаттарында құм, қиыршықтас, малтатас линзаларының жоқтығы. ЛCC тәрізді жыныстар Азияда (Қытайдағы Ләсс үстірті), Еуропада, Солтстік Америкада, Аргентинаның (Оңтүстік Америка) қоңыржай белдемдерінде, Орталық Азияда, Кавказда, Карпат сыртында ұшырасады. Қазақстанда Іле, Талас Алатауларында, сонымен қатар Қаратау және Шу-Іле таулары беткейлерінде, Сарыарқа мен Торғай далаларында кездеседі. ЛCC-тің пайда болуы жөнінде эолдық, аллювийлік, топырақтық, т.б. ғылыми теориялар жасалған.

Дереккөздер

Қазақ Ұлттық Энциклопедиясы