Маракайбо мұнайы мен Венесуэла халқы

Маракайбо мұнайы

Маракайбо шығанақ

Мұнайы мен Маракайбо көлі іс жүзінде Кариб теңізінің ең ірі аз сулы лагунасы. Ол Венесуэла шығанағынан оңтүстікке қарай шамамен 210 км-ге созылады. Бұл су қоймасына бірқатары маңызды кеме жүзетін жолдар болып табылатын көптеген өзендер құяды. Маракайбо көлінің солтүстік бөлігіндегі су тұрып қалған және тұзды, келіп қосылған су теңіз суын тұщы сумен араластырады.

Көл мен оның айналасынан мұнай қорларының ашылуы Венесуэла экономикасын қайта құрды. Ең алғашқы өнімді ұңғы 1914 жылы бұрғыланды. Мұнай кен орындарын игеруге 1975 жылы мұнай өндіру мемлекет қарамағына алынғанға дейін шетелдік компаниялар қатысты. Венссуэладағы мұнай қорлары орасан мол — ол тек Таяу Шығыс қорларына ғана жол береді. Елде күніне 3,2 млн баррельдей мұнай өндіріледі. Көлдің айналасында мұнай өңдеу зауыттары мен мұнай терминалдары бой көтерді.

Түсіп жатқан кіріс ақша табуға келген кедейлер тұратын ормандардағы қоркынышты кедейшілікті жоюға мүмкіндік бермеуде. Венесуэла жағалауына еуропалықтардан бірінші болып, 1498 жылы 1 тамызда өзінің Жаңа Дүниеге жасалған үшінші сапары кезінде Христофор Колумб түсті. Cy ішіндегі сырықтардың үстіне орналасқан түземдік кенттерді көрген жерді, саяхатшы Венесуэла — "Кішкентай Венеция" атады.

XIX ғасыр басталғанға дейін ел — Азия мен Африка, плантацияларда жұмыс істеу үшін құлдар тасыған Испанияның билігінде болды.

Генерал Симон Боливар, испандықтарды жеңуге көмектескен, Ұлы Колумбия н құрған адам

XVII ғасырдың соңы мен XVIII ғасырдың бас кезінде тәуелсіздік үшін қозғалыс басталды. Тек 1821 жылы ғана көтерілісшілер генерал Симон Боливардың басшылығымен испандықтарды жеңіп, Венесуэла, Эквадор және Колумбиямен бірге Ұлы Колумбия на айналды.

1830 жылы Венесуэла Ұлы Колумбиядан бөлініп, тәуелсіз мемелекет болды. Венесуэланың отарлық өткені оның халқынан көрініс тапты: шығу тектері еуропалықтар мен үидістердің араласуынан пайда болғандар (метистер) бүкіл тұрғындардың үштен екісін құрайды. Таза қанды жергілікті америкалықтардың үлесіне тек 2% ғана тиеді, ал үндістердің шағын тайпалары, бұрынғыша Венесуэла ормандарының түкпірлерінде дәстүрлі өмір күйін кешуде. Бірінші кезекте — бұл Оңтүстік Венесуэладағы Ориноко өзені алабындағы қалың ормандар мен Солтүстік Бразилияның жапсарлас аудандарында тұратын яномама үндістері. Яномамалардың саны 10-нан 17 мыңға дейінгі аралықта, бұл халықтың үштен біріне жуығы 1970 жылдары бразилиялык алтын іздеушілермен болған қақтығыстардан немесе осы келімсектер әкелген аурулардан қаза тапты.

Халық шаруашылығы мен қалалары

Венесуэланың негізгі экспорттық дақылының бірі — кофе

Венесуэлада пайдаланылмай жатқан жер өте көп. Елдің жартысын далалар, ал бестен екісін әр түрлі типтердегі ормандар алып жатыр. Жердің 5%-дан азы өңделсе де, одан банан, жүгері, күріш сияқты дақылдардан мол өнім жиналады. Венесуэланың негізгі экспорттық дақылдары — кофе мен какао болып табылады. Елде 15 млн ірі қара, 4,5 млн шошқа 4,5 млн ешкі бар. Венесуэлалықтардың көпшілігі қалаларда тұрады. Халықтың 87%-на жуығы қалалықтар болып есептеледі.Елдің ең үлкен қаласы мен астанасы — 400 жылдан астам өмір сүріп келе жатқан Каракас. Ол теңіз дейгейінен 90 метрдей биіктікте, көркем аңғарда орналасқан. Мұнай кен орны ашылғаннан кейін Каракас ең қазіргі заманғы қалаға айналды. Көлемі жағынан екінші үлкен қаласы — Маракайбода 1,25 млн адам тұрады.Бір кезде бұл сырықтарға орнатылған лашықтардың жиынтығы болса, қазір ол осы заманға лайық қала және мұнай өдірудің аса ірі орталығы.