Муджмал-м Фасихи

Муджмал-м Фасихи [1](“Фасих жинағы”) – Гератта парсы тілінде 1442 ж. жарық көрген тарихи-әдеби анықтамалық.

Толығырақ

өңдеу

“Муджмал-м Фасихида” ислам дінінің бастапқы кезеңінен автор өмір сүрген уақытқа дейінгі ең көрнекті оқиғалардың хронологиялық тізбесі келтірілген. Анықтамалықтың авторы-гераттық тарихшы Фасих Ахмад ибн Жалал әд-Дин Мухаммад әл-Хауафи. Ол 1375 жылы 28 қыркүйекте Гератта дүниеге келіп, Әмір Темірдің ұлы Шахрухтың сарайында қызмет еткен. “Муджмал-м Фасихи” кіріспеден, екі тараудан және қорытындыдан тұрады. Бірінші тарауда Мұхаммед (ғ.с.) пайғамбардың Меккеден Мединеге дейінгі тарихи оқиғалар хронол. ретпен берілген. Екінші тарау 622 жылдан 1441/42 жылға дейінгі тарихи оқиғаларға арналған. Автор алдымен жылды көрсетіп, одан кейін сол жылы болған елеулі оқиғаларды тіркеп отырған. Еңбекте негізінен көрнекті саяси қайраткерлер, ақындар, жазушылар, ғалымдар мен белгілі адамдардың өмірбаяндық мәліметтері, билеуші әулеттердің саяси тарихы баяндалады. “Муджмал-м Фасихидың” ерекше маңызды бөлімі 1301/02 – 1441/42 жылдары арасындағы оқиғаларды баяндауға арналған. Онда Иран, Ауғанстан, Ирак, Әзірбайжан, Түркия, Мауераннахр мен Дешті Қыпшақтың тарихына байланысты құнды деректер келтірілген. “Муджмал-м Фасихидың” әр түрлі көшірмелері бар. Ең көне автор өмір сүрген уақыттағы нұсқасы Лондон университетінің кітапханасында сақтаулы.

Сілтемелер

өңдеу

Дереккөздер

өңдеу

<references>



  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том