Нағайбектер

Нағайбек - татардың аз санды этникалық тобы (шоқынған татарлар).

Негізінен Ресей Федерациясының Челябинск облысы мен Башқұртстан Республикасы аумағында өмір сүреді. Нағайбектер Ноғай ордасының негізгі бөлігінен қалып қойған ноғайлардың ұрпақтары. Башқұрт тілінің элементтері араласқан татар тілінде сөйлейді. Діни сенімі жағынан христиан дінінің православие дінін ұстанады (16 - 18 ғасырларда мәжбүрлеп шоқындырылған). IV Иван патшаның кезінде Қазақ хандығы мен Сібір хандығы жаулап алынған кезде Ик өз. жағасын мекендеген ноғайлар Ресейдің отарына айналды. 17-18 ғасырларда орталық езгінің күшеюі бірнеше халық көтерілістеріне (қ. Башқұрт көтерілістері) әкеп соқты. Көтерілістерді болдырмау үшін 1735 ж. Санкт-Петербургте Сенат жанынан Еділ бойы халықтарын шоқындыру кеңесі құрылды. Түркі тектес халықтардың бір-бірімен қатынасын қиындату мақсатында қамалар тұрғызылды, ондай қамалдардың бірі Нагайбакта (қазіргі Башқорстандағы кент) салынды. Нағайбектерден арнайы қазақ әскері жасақталды. 19 ғасырдығдың 40-жылдары нағайбектердің бір бөлігі қазіргі Челябинск облысының аумағына қарай көшірілді. 20 ғасырда нағайбектердің саны үнемі азайып отырды. 1897 жылғы санақта олар 47 мың адам болса, 1926 жылғы санақта 10 мың-ақ қалған. 1939 жылғы санақтан бастап жеке этнос ретінде аталмады. Қазіргі уақытта нағайбектер өздерін татарлардың өкіліміз деп есептейді. Дәстүрлі тұрмыстарында татар, башқұрт халықтарына тән элементтер кездеседі.