Нзима (өз атауы — нзима, балама атаулары — аплони, зимба, гура, нзема, амрахиа, аполлониа, аманахиа, асоко, ава, амрехиа)[1] — Акан халқы, шамамен 328 700 адам, оның 262 000-ы Гананың оңтүстік-батысында және 66 700-і Кот-д’Ивуардың оңтүстік-шығысында тұрады.[2]

Нзима
аплони, зимба, гура, нзема, амрахиа, аполлониа, аманахиа, асоко, ава, амрехиа
Бүкіл халықтың саны

328 700

Ең көп таралған аймақтар
 Гана

262 000

 Кот-д’Ивуар

66 700

Тілдері

нзима тілі

Діні

христиандық, дәстүрлі нанымдар

Тілі

өңдеу

Ква Нигер-Кордофан отбасына жататын нзима тілінде сөйлейді.[3] Жазуы XIX ғасырдан бастап латын әліпбиіне негізделген.

Діні

өңдеу

Негізгі бөлігі христиандар, негізінен католиктер мен протестанттар, айтарлықтай бөлігі дәстүрлі нанымдарды ұстанады.[4]

Кәсібі

өңдеу

Негізгі кәсібі – қолмен атқарылатын егіншілік (банан, таро, ямс, жержаңғақ, жүгері, мақта, пальма, қазір олар негізінен какао өсірумен айналысады) және балық аулау. Дәстүрлі қолөнер түрлерінен тоқымашылық, керамика, ұсталық, алтын және басқа металдарды өңдеу, тоқу, ағаш ою, қайық және балық аулау құралдары жасау дамыған.[5]

Өмір салты

өңдеу

Негізгі дәстүрлі әлеуметтік институттар: ауылдық және көп отбасылық қауымдастықтар, матрилиндік рулар, асафо әскери ұйымының бөлімшелері. Неке қонысы вирилокалды, полигиния, әмеңгерлік, сорорат, сатып алынған неке қолданылады.

Олар ағаштан және саздан жасалған, төбесі пальма жапырақтарынан немесе шатырдан жасалған және сопақша келген террассалары бар төртбұрышты үйлерде тұрады.

Киімдері еуропалық үлгіде, мерекелік киім ретінде дәстүрлі киім кенте қолданылады.

Негізгі тағамдары - балық және өсімдік тектес тағамдар (әртүрлі жарма, бұқтырылған тағамдар, қайнатылған, қуырылған және пісірілген түйнектер және ащы дәмдеуіштер мен пальма майы қосылған көкөністер).

Халық ауыз әдебиетінің негізгі жанрларына ән, ертегі, мақал-мәтелдер жатады.[6]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Материал из Большого Справочника https://newstest.ru/%D0%9D%D0%B7%D0%B8%D0%BC%D0%B0_(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4)(қолжетпейтін сілтеме)
  2. Нзема https://wikipredia.net/ru/Nzema_people
  3. Значения слов нзима https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BD%D0%B7%D0%B8%D0%BC%D0%B0
  4. Нзима https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/1320926
  5. Народы и культуры Нзима https://travel-journal.ru/ethno/41/1086/(қолжетпейтін сілтеме)
  6. народы мира / Нзима http://www.etnolog.ru/people.php?id=NZIM