Одисеас Элитис
Одисеас Элитис (гр. Οδυσσέας Ελύτης, шын тегі Алепуделис; 2 қараша 1911 – 18 наурыз 1996) — грек ақын. 1979 жылғы «грек дәстүріне сай сезімдік күш пен интеллектуалдық парасаттылықпен заманауи адамның бостандық пен тәуелсіздік үшін күресін бейнелейтін поэтикалық шығармашылығы үшін» әдебиет бойынша Нобель сыйлығының иегері.
| Одисеас Элитис | |
| гр. Οδυσσέας Ελύτης | |
 | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Мансабы | |
| Шығармалардың тілі | |
| Марапаттары | |
| Сыйлықтары | |
| Қолтаңбасы |
|
Ортаққордағы санаты: Одисеас Элитис | |
Өмірбаяны өңдеу
Ескі саудагерлер отбасынан. 6 баланың кенжесі. Әкесі Панайотис Алепуделис Криттегі шағын сабын қайнату зауытына ие болды. 1917 жылы Алепуделис отбасы Афинаға көшіп келіп, онда болашақ ақын орта мектепті бітірді. Алғашқы жарияланымы Сеферистің қолдауымен Жаңа ғылымдар (Νέα Γράμματα, 1935) журналына шықты. Радиода жұмыс істеді (1945-1946, 1953-1954). 1948—1952 және 1969—1972 жылдары Парижде тұрды, Андре Бретонға жақын болды; Реверди, Пикассо, Унгаретти, Джакометти, Шагал, Пикассо және Матисс Элиттің кітаптарын суреттеген. 1963 жылы КСРО-ға табан тіреді. Ұлттық сыйлықтардың лауреаты.
Библиография өңдеу
Поэзия өңдеу
- Бағдарлар (Προσανατολισμοί, 1940)
- Алғашқы күн (Ηλιος ο πρώτος, παραλλαγές πάνω σε μιαν αχτίδα, 1943)
- Албанияда қаза тапқан кіші лейтенант туралы ерлік пен зарлы ән (Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας, 1946)
- То Аксион эсти - Бұл жеуге тұрарлық (Το Άξιον Εστί, 1959)
- Алты және тағы бір аспан туралы уайым (Έξη και μια τύψεις για τον ουρανό, 1960)
- Жарық ағашы және он төртінші сұлулық (Το φωτόδεντρο και η δέκατη τέταρτη ομορφιά, 1972)
- Күн құдіретті (Ο ήλιος ο ηλιάτορας, 1971)
- ЭР Эроса (Τα Ρω του Έρωτα, 1973)
- Монограмма (Το Μονόγραμμα, 1972)
- Қандастар (Τα Ετεροθαλή, 1974)
- Сигнал кітабы (Σηματολόγιον, 1977)
- Мария Нефели (Μαρία Νεφέλη, 1978)
- Қолайлы жағдай туының астындағы үш поэма (Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας 1982)
- Көрінбейтін сәуір күнделігі (Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου, 1984)
- Кринагор (Κριναγόρας, 1987)
- Юнга (Ο Μικρός Ναυτίλος, 1988)
- Оксопетраның элегиялары (Τα Ελεγεία της Οξώπετρας, 1991)
- Қайғыдан батысқа қарай (Δυτικά της λύπης, 1995)
Проза өңдеу
- Андреас Калвостың шынайы келбеті мен лирикалық батылдығы (Η Αληθινή φυσιογνωμία και η λυρική τόλμη του Ανδρέα Κάλβου, 1942)
- 2x7 e (шағын эсселер жинағы) (2χ7 ε (шағын шығармалар жинағы))
- Карталарды ашу (Ανοιχτά χαρτιά (συλλογή κειμένων), 1973)
- Суретші Теофил (Ο ζωγράφος Θεόφιλος, 1973)
- Пападиаманттың сүйкімділігі (Η μαγεία του Παπαδιαμάντη, 1975)
- Андреас Эмбирикос туралы анықтама (Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο, 1977) туралы ақпарат
- Қоғамдық және жеке (Τα Δημόσια και τα Ιδιωτικά, 1990)
- Жеке жол (Ιδιωτική Οδός, 1990)
- Толтырылмаған қағаз (мәтіндер жинағы) ("Εν λευκώ" (мәтіндер жинағы), (1992)
- Иллюзиялар бағы (Ο κήπος με τις αυταπάτες, 1995)
Аудармалар өңдеу
Шығармалары өңдеу
1961 жылы композитор Микис Теодоракис Элитистің «Жеуге тұрарлық» поэмасын музыкаға қойып, аттас оратория жасады[1].
Естелік өңдеу
Ақынның туғанына 100 жыл толуына орай 2011 жылы Грецияда Одисеас Элит жылы деп жарияланды[2][3]. Ақынға арнау шараларын ұйымдастырған бірнеше қорлардың ішіндегі ең бастысы – Афиныдағы «Мегарон» концерттік залы [4].
Элиттің құрметіне Митилини қаласының халықаралық әуежайы аталды.
Дереккөздер өңдеу
- ↑ «Достойно есть» Микиса Теодоракиса и «Stabat Mater» митрополита Илариона (Алфеева) прозвучат на концерте в Афинах
- ↑ ATHENS NEWS AGENCY Мұрағатталған 12 наурыздың 2012 жылы.
- ↑ 2011 Dedicated to Nobel Laureate Odysseus Elytis | Greece.GreekReporter.com Latest News from Greece
- ↑ http://www.ana-mpa.gr/anaweb/user/showplain?maindoc=9663999&maindocimg=9665201&service=144&showLink=true