Әдебиет саласында Нобель сыйлығы лауреаттарының тізімі

Әдебиет саласы бойынша Нобель сыйлығы (швед. Nobelpriset i litteratur) — жыл сайын әдебиет саласы бойынша Нобель қорынан берілетін сыйлық. 1895 жылдың  27 қарашасында Париж қаласында Альфред Нобельдің өзі 5 сала бойынша Нобель сыйлығы берілуі керектігін айтқан. Соның ішінде әдебиет саласы да болған.

Швед академиясының ғимараты, бұл ғимаратта жыл сайын Әдебиет саласындағы Нобель сыйлығы лауреаттары сайланады

Әдебиет саласы бойынша Нобель сыйлығы 1901 жылдан бастап беріледі. Осы күнге дейін жалпы 106 сыйлық берілген. Нобель сыйлығы тарихында бұл сала бойынша тек 7 рет қана берілмеген (олар 1914, 1918, 1935, 1940-1943 жылдары). Ең алғаш 1901-ші жылғы Нобель сыйлығының иегері француз поэты, әрі эссе жазушысы Сюлли-Прюдом болған. 2014 жылы Нобель сыйлығының иегері атағын француз жазушысы Патрик Модиано ұтып алды. Нобель сыйлығының берілу тарихында 4 рет сыйлық 2 иегерге ғана берілген, олар сыйлықты 1904, 1917, 1966 және 1974 жылдары жеңіп алған. Тұрақты Швед академиясының хатшысы Петер Энглундтың пікірі бойынша "сыйлықты жеңіп алу жазушының талантына тікелей байланысты".

1901 және 2014 жылғы сыйлық иегерлерінің орташа жасы 65 жасқа тең. Ең жас әдебиет саласы бойынша Нобель сыйлығының иегері Редьярд Киплинг саналады, ол 1907 жылы 42 жасында сыйлық иегері атанды, ең егдесі Дорис Лессинг, ол сыйлыққа 88 жасында ие болды.

Сыйлықты тапсыру барысында тек қана сыйлық иегерлерінің аттары жария етіледі. Ал қалған номинанттардың аттары мен Сыйлық беруші комитеінің сайлаған дауыстары 50 жылдан соң ғана мәлім болады. Қазіргі уақытта ресми сайтта тек 1950 жылға дейінгі қатысушылар туралы ғана толыққанды мәлімет берілген.

Үміткерлерді іріктеу

Нобель қорының жарғысы бойынша, нобель сыйлығына үміткерлерді мына адамдар ұсына алады:

1. Швед академиясының, немесе басқа академиялардың, институттардың және қоғам мүшелері. Олардың мақсаты мен мәселелері бірдей болуы шарт;
2. Жоғарғы оқу орындарындағы Әдебиет және лингвистика саласының профессорлары;
3. Әдебиет саласындағы Нобель сыйлығының иегерлері;
4. Жазушылар қоғамының мүшелері;

Ал ары-қарай үміткерлерді Нобель комитеті Швед академиясында іріктеп, жеңімпазға сыйлықты ұсынады.

1900-шы	1910-шы	1920-шы	1930-шы	1940-шы	1950-ші	1960-ші	1970-ші	1980-ші	1990-шы	2000-шы	2010-шы	2020-шы

Лауреаттар тізімі

1900-шы

Жыл	Суреті	Ел, лауреат	Марапаттау негіздемесі	Басқа номинанттар	Ақпарат қайнары
1901		Сюлли-Прюдом (1839—1907) Франция	Әдебиет саласына енгізген ізгі әңгімелері мен эсселері үшін, биік идеолизм мен көркем кемелділігі үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   In special recognition of his poetic composition, which gives evidence of lofty idealism, artistic perfection and a rare combination of the qualities of both heart and intellect	Оскар Ле-Пен Шарль Боржо Александр Баумгартнер Поль Дюпруа Юлиус Герсдорф Мальвида фон Мейзенбуг Гаспар Нуньес де Арсе Карл Эстландер Ференц Кемени Генрик Сенкевич Жуан Гонсалвес да Камара Александру Ксенопол Луи Дюкро Осип Лурье Шарль Ренувье Эдмон Ростан Эмиль Золя Гастон Парис Фредерик Мистраль Поль Сабатье Антонио Фогаццаро
1902		Теодор Моммзен (1817—1903) Германия	"Рим тарихы" секілді тарихи шығарманы өз қаламының ұшынан шығарғаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   The greatest living master of the art of historical writing, with special reference to his monumental work, A history of Rome	Александр Баумгартнер Хьюстон Чемберлен Густав Фальке Хартман Гризар Герхарт Гауптман Карл Вейтбрехт Теодор Цан Вентура Лопес Хосе Эчегарай-и-Эйсагирре Гаспар Нуньес де Арсе Марселино Менендес-и-Пелайо Юхани Ахо Ференц Кемени Уильям Йейтс Генрик Сенкевич Лев Толстой Анатолий Кони Марсель Барриер Эмиль Золя Гастон Парис Чарльз Вагнер Фредерик Мистраль Поль Сабатье Бернард Бозанкет Арчибальд Роберстон Герберт Спенсер Джордж Мередит Льюис Моррис Джон Морли Джакомо Стампа Антонио Фогаццаро Джозуэ Кардуччи Бьёрнстьерне Бьёрнсон Генрик Ибсен Арне Гарборг
1903		Бьёрнстьерне Бьёрнсон (1832—1910) Норвегия	Поэзия саласындағы жанжақты, әрі игі еңбектері үшін. Шығармалары, өзіндік тазалық пен сирек кездесетін жан мен тән тазалығына толы болғаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   As a tribute to his noble, magnificent and versatile poetry, which has always been distinguished by both the freshness of its inspiration and the rare purity of its spirit	Иван Жилькен Морис Метерлинк Александр Баумгартнер Карл Глазенап Георг Брандес Хосе Эчегарай-и-Эйсагирре Гаспар Нуньес де Арсе Марселино Менендес-и-Пелайо Генрик Сенкевич Лев Толстой Франсуа Коппе Гастон Парис Чарльз Вагнер Фредерик Мистраль Альбер Сорель Поль Сабатье Роберт Лэнгтон Дуглас Джордж Мередит Льюис Моррис Алджернон Суинбёрн Редьярд Киплинг Джозуэ Кардуччи
1904		Фредерик Мистраль (1830—1914) Франция	Ақындық көзқарасы мен өзінің шығармаларының түпнұсқалығы мен шыншылдығымен ерекшеленгені үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   In recognition of the fresh originality and true inspiration of his poetic production, which faithfully reflects the natural scenery and native spirit of his people, and, in addition, his significant work as a Provençal philologist	Морис Метерлинк Уильям Чепмен Ярослав Врхлицкий Теодор Цан Георг Брандес Димитриос Бернардакис Генрик Сенкевич Лев Толстой Эмилия Леруа Альбер Сорель Анатоль Франс Роберт Лэнгтон Дуглас Джордж Мередит Льюис Моррис Алджернон Суинбёрн Редьярд Киплинг Джон Морли Сельма Лагерлёф Генрик Ибсен
		Хосе Эчегарай-и-Эйсагирре (1832—1916) Испания	Испандық драманың жанаруына өз үлесін қосқаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   In recognition of the numerous and brilliant compositions which, in an individual and original manner, have revived the great traditions of the Spanish drama
1905		Генрик Сенкевич (1846—1916) Польша	Эпос саласында сіңірген еңбектері мен қызметі үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   Because of his outstanding merits as an epic writer	Ярослав Врхлицкий Георг Брандес Марселино Менендес-и-Пелайо Димитриос Бернардакис Годфри Суэвен Элиза Ожешко Лев Толстой Альбер Сорель Льюис Моррис Алджернон Суинбёрн Редьярд Киплинг Джон Морли Джозуэ Кардуччи Сельма Лагерлёф
1906		Джозуэ Кардуччи (1835—1907) Италия	Терең білімі мен сыни ойына ғана емес, ең алдымен, шығармашылық қуаты мен лирикалық күші мен жаңару стильі үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   Not only in consideration of his deep learning and critical research, but above all as a tribute to the creative energy, freshness of style, and lyrical force which characterize his poetic masterpieces	Луи Франк Йозеф Видман Педро Фигероа Ярослав Врхлицкий Макс Бевер Хьюстон Чемберлен Герхарт Гауптман Макс Хаусхофер Георг Брандес Лев Толстой Гастон Буассье Альбер Сорель Уильям Бут Джордж Мередит Льюис Моррис Алджернон Суинбёрн Джон Морли Антонио Фогаццаро Анджело де Губернатис Сельма Лагерлёф Борден Боун Джордж Реймонд Вильям Нейдинг
1907		Редьярд Киплинг (1865—1936) Ұлыбритания	Байқағыштығы, айқын фантазиясы, ойының салмақтылығы және дүр еткен таланты үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   In consideration of the power of observation, originality of imagination, virility of ideas and remarkable talent for narration which characterize the creations of this world-famous author	Ярослав Врхлицкий Хольгер Драхман Георг Брандес Андрес Маньон Эдуардо Бенот Марселино Менендес-и-Пелайо Анжел Гимера Георгиос Саурис Джон Бонанка Поль Бурже Ян Макларен Джордж Мередит Льюис Моррис Алджернон Суинбёрн Джон Морли Антонио Фогаццаро Анджело де Губернатис Сельма Лагерлёф Борден Боун Джордж Рэймонд
1908		Рудольф Эйкен (1846—1926) Германия	Шындықты табу жолындағы табандылығы үшін, ой күші мен жанжақтылығы, шыншылдықты философиясын шыңдау жолында пайдаланғаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   In recognition of his earnest search for truth, his penetrating power of thought, his wide range of vision, and the warmth and strength in presentation with which in his numerous works he has vindicated and developed an idealistic philosophy of life	Йозеф Виктор Видман Ярослав Врхлицкий Элизабет Фёрстер-Ницше Адольф фон Гарнак Теодор Цан Анжел Гимера Георгиос Саурис Хулио Калкано Джон Морли Антонио Фогаццаро Эдмондо де Амичис Сельма Лагерлёф Джордж Рэймонд Альфред Хатчинсон
1909		Сельма Лагерлёф (1858—1940) Швеция	Шығармаларында ерекшелінген, идеализмге құрметі үшін, ішкі жан дүниесінің қиялы үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   In appreciation of the lofty idealism, vivid imagination and spiritual perception that characterize her writings	Иван Жилькен Морис Метерлинк Эмиль Верхарн Ярослав Врхлицкий Мартин Гриф Сальвадор Руэда Анжел Гимера Георгиос Саурис Александру Ксенопол Эжен Вогюэ Чарльз Вагнер Эрнест Лависс Поль Бурже Анатоль Франс Алджернон Суинбёрн Джон Морли Анджело де Губернатис Франческо Д’Овидио Карл Хейденстам Борден Боун

1910-шы

Жыл	Суреті	Ел, лауреат	Марапаттау негіздемесі	Басқа номинанттар	Ақпарат қайнары
1910		Пауль Хейзе (1830—1914) Германия	Лирикалық поэт, драматург, романист, әлемге танымал новеллалардың авторы атануы жолындағы әсемдігі, идеализмі үшін берілген Түпнұсқасы  (ағыл.)   As a tribute to the consummate artistry, permeated with idealism, which he has demonstrated during his long productive career as a lyric poet, dramatist, novelist and writer of world-renowned short stories	Морис Метерлинк Уильям Чепмен Мария фон Эбнер-Эшенбах Мартин Гриф Густав Варнек Георг Брандес Марселино Менендес-и-Пелайо Сальвадор Руэда Анжел Гимера Юхани Ахо Альфред Фуллье Пьер Лоти Эрнест Лависс Анатоль Франс Эндрю Лэнг Роберт Бриджес Томас Харди Антонио Фогаццаро Франческо Д’Овидио Молии Сиуэлл
1911		Морис Метерлинк (1862—1949) Бельгия	Әдебиет саласындағы көпжақты қызметі үшін, әсіресе драмалық шығармаларында қолданған поэтикалық қиялы мен қиялының байлығына берілген Түпнұсқасы  (ағыл.)   In appreciation of his many-sided literary activities, and especially of his dramatic works, which are distinguished by a wealth of imagination and by a poetic fancy, which reveals, sometimes in the guise of a fairy tale, a deep inspiration, while in a mysterious way they appeal to the readers' own feelings and stimulate their imaginations	Мария фон Эбнер-Эшенбах Петер Розеггер Карл Шёнгерр Ярослав Врхлицкий Мартин Гриф Харальд Гёффдинг Карл Гьеллеруп Эрнст Реке Рафаэль Альтамира-и-Кревеа Сальвадор Руэда Анжел Гимера Юхани Ахо Георгиос Саурис Альбер де Мен Пьер Лоти Анатоль Франс Джон Морли Томас Харди Бернард Шоу Антонио Фогаццаро Франческо Д’Овидио Карл Хейденстам Густав Фрёдинг Молии Сиуэлл Генри Джеймс
1912		Герхарт Гауптман (1862—1946) Германия	Драмалық өнер саласындағы жемісті, әрқилы қызметі үшін берілген Түпнұсқасы  (ағыл.)   Primarily in recognition of his fruitful, varied and outstanding production in the realm of dramatic art	Эмиль Верхарн Пенчо Славейков Уильям Чепмен Карл Шпиттелер Адольф Фрей Ярослав Врхлицкий Харальд Гёффдинг Карл Гьеллеруп Эрнст Реке Рафаэль Альтамира-и-Кревеа Бенито Перес Гальдос Сальвадор Руэда Анжел Гимера Юхани Ахо Георгиос Саурис Жан Фабр Пьер Лоти Эрнест Лависс Анри Бергсон Анатоль Франс Томас Харди Бернард Шоу Джеймс Фрэзер Франческо Д’Овидио Сальваторе Фарина Карл Хейденстам Свен Гедин Ганс Кинк Генри Джеймс
1913		Рабиндранат Тагор (1861—1941) Үндістан	Батыс әдебиетінің бір бөлшегіне айналған өте сезімпаз, сонылық пен сіңірген еңбегі үшін берілген Түпнұсқасы  (ағыл.)   Because of his profoundly sensitive, fresh and beautiful verse, by which, with consummate skill, he has made his poetic thought, expressed in his own English words, a part of the literature of the West	Петер Розеггер Эдмонд Пикард Карл Шпиттелер Адольф Фрей Якоб Кнудсен Хенрик Понтоппидан Харальд Гёффдинг Карл Гьеллеруп Эрнст Реке Бенито Перес Гальдос Сальвадор Руэда Анжел Гимера Юхани Ахо Эдвард Дауден Эмиль Фаге Пьер Лоти Эрнест Лависс Анри Бергсон Анатоль Франс Джон Лаббок Джон Морли Томас Харди Фрэнсис Уэллс Сальваторе Фарина Грация Деледда Карл Хейденстам Свен Гедин
1914	Сыйлық берілмеді.			Эдмонд Пикард Карл Шпиттелер Адольф Фрей Ян Мачар Харальд Гёффдинг Карл Гьеллеруп Эрнст Реке Вильгельм Грёнбек Антонио Серра-и-Моранта Бенито Перес Гальдос Анжел Гимера Юхани Ахо Уильям Йейтс Виллем Клос Дмитрий Мережковский Рене Базен Жан Фабр Эмиль Фаге Поль Бурже Анри Бергсон Томас Харди Сальваторе Фарина Грация Деледда
1915		Ромен Роллан (1866—1944) Франция	Көркем шығармаларының биік идеализмі, шындыққа талпынысы мен жанашырлығын кейіпкерлерінде шебер суреттей білгені үшін берілген Түпнұсқасы  (ағыл.)   As a tribute to the lofty idealism of his literary production and to the sympathy and love of truth with which he has described different types of human beings	Эмиль Верхарн Карл Шпиттелер Ян Мачар Фердинанд Авенариус Карл Гьеллеруп Эрнст Реке Вильгельм Грёнбек Бенито Перес Гальдос Сальвадор Руэда Анжел Гимера Юхани Ахо Уильям Йейтс Виллем Клос Рене Базен Поль Бурже Анри Бергсон Анатоль Франс Чарльз Даути Грация Деледда Карл Хейденстам
1916		Карл Хейденстам (1859—1940) Швеция	Әлем әдебиетіне жаңа дәуір әкелгені үшін берілген Түпнұсқасы  (ағыл.)   In recognition of his significance as the leading representative of a new era in our literature	Эдмонд Пикард Карл Шпиттелер Адольф Фрей Отокар Бржезина Элизабет Фёрстер-Ницше Адольф фон Гарнак Троелс Лунд Якоб Кнудсен Хенрик Понтоппидан Харальд Гёффдинг Карл Гьеллеруп Эрнст Реке Георг Брандес Бенито Перес Гальдос Анжел Гимера Юхани Ахо Роби Датта Иван Франко Ромен Роллан Анатоль Франс орыс. Общество палийских текстов Хенрик Шукк Пер Халльстрем Эрик Карлфельдт Арне Гарборг Гуннар Хейберг Генри Джеймс
1917		Карл Гьеллеруп (1857—1919) Дания	Поэтикалық өнердегі қызметі үшін берілген Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his varied and rich poetry, which is inspired by lofty ideals	Эдмонд Пикард Иван Минчев Вазов Уильям Чепмен Карл Шпиттелер Адольф Фрей Отокар Бржезина Элизабет Фёрстер-Ницше Отто Эрнст Йеппе Окьер Карл Гьеллеруп Георг Брандес Анжел Гимера Бертеля Грипенберг Юхани Ахо Грация Деледда Эрик Карлфельдт Арне Гарборг Йохан Беэр Олаф Булль
		Хенрик Понтоппидан (1857—1943) Дания	Данияның жаңа өмірін шыншыл сипаттағаны үшін берлген Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his authentic descriptions of present-day life in Denmark
1918	Сыйлық берілмеді.			Петер Розеггер Карл Шпиттелер Адольф Фрей Отокар Бржезина Алоис Йирасек Густав Френсен Георг Брандес Анжел Гимера Бертеля Грипенберг Юхани Ахо Уильям Йейтс Гуннар Гуннарссон Максим Горький Анри Бергсон Грация Деледда Эрик Карлфельдт Кнут Гамсун
1919		Карл Шпиттелер (1845—1924) Швейцария	"Олимпиялық көктем" атты теңдессіз эпосы үшін берілген Түпнұсқасы  (ағыл.)   In special appreciation of his epic, Olympian Spring	Гуго фон Гофмансталь Карл Шпиттелер Алоис Йирасек Арно Хольц Юхани Ахо Владислав Реймонт Эбенизер Говард Джон Голсуорси Пер Халльстрем Эрик Карлфельдт Ганс Кинк

1920-шы

Жыл	Суреті	Ел, лауреат	Марапаттау негіздемесі	Басқа номинанттар	Ақпарат қайнары
1920		Кнут Гамсун (1859—1952) Норвегия	«Жер шырыны» атты монументті шығармасында норвегиялық шаруалардың, олардың Жермен ғасырлық байланысын және патриархарлық дәстүрлерге шыншылдығын айқын сипаттап бергені үшін берілген Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his monumental work, Growth of the Soil
1921		Анатоль Франс (1844—1924) Франция	Жауқыттай жарқыраған әдеби шығаршалық жолындағы жетістіктері айқын өзіндік стильімен, терең гуманизммен, гальдік темпераментпен ерекшеленгені үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   In recognition of his brilliant literary achievements, characterized as they are by a nobility of style, a profound human sympathy, grace, and a true Gallic temperament	Отокар Бржезина Алоис Йирасек Фердинанд Авенариус Арно Хольц Хасинто Бенавенте-и-Мартинес Анжел Гимера Уильям Батлер Йейтс Гуннар Гуннарссон Стефан Жеромский Этьен Эмиль Мари Бутру Жан Ревель Анри Бергсон Джордж Бернард Шоу Джон Голсуорси Герберт Уэллс Грация Деледда Арне Гарборг
1922		Хасинто Бенавенте-и-Мартинес (1866—1954) Испания	Испан драмасын жалғастырудағы шеберлігі үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For the happy manner in which he has continued the illustrious traditions of the Spanish drama	Георг фон Белов Поль Эрнст Арно Хольц Людвиг Пастор Георг Брандес Анжел Гимера Бертеля Грипенберг Уильям Йейтс Даррелл Фиггис Гуннар Гуннарссон Владислав Реймонт Стефан Жеромский Майкл Садлеир Израэл Зангвилл Томас Харди Джон Голсуорси Уильям Инге Грация Деледда Роберто Бракко Матильда Серао Сигрид Унсет
1923		Уильям Батлер Йейтс (1865—1939) Ирландия	Ұлттық рухты көтере алатын шығармалар жазғаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his always inspired poetry, which in a highly artistic form gives expression to the spirit of a whole nation	Поль Эрнст Элизабет Фёрстер-Ницше Арно Хольц Людвиг Пастор Герман Турк Анжел Гимера Бертеля Грипенберг Эйнар Кваран Стефан Жеромский Томас Харди Уильям Инге Грация Деледда Роберто Бракко Матильда Серао Гульельмо Ферреро (эмг.) Иван Алексеевич Бунин Константин Дмитриевич Бальмонт (эмг.) Максим Горький
1924		Владислав Реймонт (1867—1925) Польша	"Еркектер" атты эспосы үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his great national epic, The Peasants	Гуго фон Гофмансталь Макс Нойбургер Поль Эрнст Арно Хольц Томас Манн Людвиг Пастор Герман Турк Эйнар Кваран Стефан Жеромский Поль Сабатье(жазушы) Томас Харди Бернард Шоу Грация Деледда Роберто Бракко Матильда Серао Гульельмо Ферреро Улав Дуун
1925		Бернард Шоу (1856—1950) Ұлыбритания	Идеализм мен гуманизммен айқындалған шығармашылығында сатираны кеңінен қолданғаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his work which is marked by both idealism and humanity, its stimulating satire often being infused with a singular poetic beauty"	Отокар Бржезина Поль Эрнст Рудольф Гольцапфель Людвиг Пастор Георг Брандес Вильхельм Йенсен иллем Клос Поль Рейналь Поль Сабатье(жазушы) Томас Харди Грация Деледда Роберто Бракко Матильда Серао Гульельмо Ферреро Джованни Шембари Йохан Беэр Сигрид Унсет Улав Дуун Пол Мор
1926		Грация Деледда (1871—1936) Италия	Өзінің поэзиялық шығармасында өзінің туып өскен аралын пластикалық анықтықпен сипаттап, адамның мәселелеріне ден қоя білгені үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For her idealistically inspired writings which with plastic clarity picture the life on her native island and with depth and sympathy deal with human problems in general	Гуго фон Гофмансталь Карл Краус Висенте Уидобро еорг Бонн Поль Эрнст Рудольф Гольцапфель Йоханнес Йоргенсен Георг Брандес Йоханнес Йенсен София Казанова Конча Эспина де ла Серна Эдвард Вестермарк Костис Паламас Ференц Херцег Виллем Клос Хуан Соррилья де Сан-Мартин Йосип Косор Поль Рейналь Поль Клодель Арнольд Беннетт Томас Харди Бернард Шоу Джеймс Фрэзер Ада Негри Ганс Кинк Сигрид Унсет (эмг.) Аветис Агаронян (эмг.) Пётр Краснов
1927		Анри Бергсон (1859—1941) Франция	Оның жарқын және өмірге құштарлықты арттыратын ойларын, ассқан шеберлікпен жазғаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   In recognition of his rich and vitalizing ideas and the brillant skill with which they have been presented	Гуго фон Гофмансталь Поль Эрнст Арно Хольц Рудольф Гольцапфель Эрвин Кольбенхайер Эдуард Мейер Вильгельм Грёнбек Йоханнес Йенсен Конча Эспина де ла Серна Эдвард Вестермарк Костис Паламас Ференц Херцег Йосип Косор Эдуард Эстонье Томас Харди Грация Деледда Гульельмо Ферреро Ада Негри Чезаре Паскарелла Олаф Булль Улав Дуун Эдит Уортон Самуэль Скотт
1928		Сигрид Унсет (1882—1949) Норвегия	Ортағасырлық Скандинавияны ұмытпастай, анық сипаттағаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   Principally for her powerful descriptions of Northern life during the Middle Ages	Карл Краус Рудольф Барч Теодор Дойблер Феликс Тиммерманс Иван Грозев Отокар Бржезина Георг Бонн Ханс Дриш Поль Эрнст Арно Хольц Рудольф Гольцапфель Рикарда Хух Томас Манн Вильгельм Грёнбек Йоханнес Йенсен Бланка де лос Риос Армандо Вальдес Конча Эспина де ла Серна Костис Паламас Виллем Клос Фредерик Ван Эден Эдит Хоуз Хуан Соррилья де Сан-Мартин Поль Бурже Эдуард Эстонье Анри Бергсон Джеймс Фрэзер Олаф Булль Альф Ларсен Улав Дуун Эдит Уортон (эмг.) Максим Горький
1929		Томас Манн (1875—1955) Германия	Ең алдымен атаққа ие болған "Будденброктар" романы үшін. Қазіргі кезде әлем классикасының атағына ие болған. Түпнұсқасы  (ағыл.)   Principally for his great novel, Buddenbrooks, which has won steadily increased recognition as one of the classic works of contemporary literature	Рудольф Барч Иван Грозев Отокар Бржезина Георг Бонн Поль Эрнст Стефан Георге Арно Хольц Рудольф Гольцапфель Людвиг Пастор Кнуд Расмуссен Конча Эспина де ла Серна Бертеля Грипенберг Костис Паламас Руфино Бланко-Фомбона Эдуард Эстонье Уильям Инге Бенедетто Кроче Эрик Карлфельдт Йохан Беэр Эдвин Робинсон Кейл Райс Торнтон Уайлдер

1930-шы

Жыл	Суреті	Ел, лауреат	Марапаттау негіздемесі	Басқа номинанттар	Ақпарат қайнары
1930		Синклер Льюис (1885—1951) АҚШ	Жаңа кейіпкерлер мен әңгімелерін сирек кездесетін сатира мен әзілмен үйлестіре білгендігі үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his vigorous and graphic art of description and his ability to create, with wit and humour, new types of characters	Карл Краус Рудольф Барч Рудольф Касснер Антон Вилдганс Алоис Йирасек Георг Бонн Ханс Дриш Поль Эрнст Лион Фейхтвангер Джон Румп Эрнст Реке Конча Эспина де ла Серна Юрье Хирнр Арвид Ярнефельт Бертеля Грипенберг Франс Силланпяя Костис Паламас Клотильда де Арвело Руфино Бланко-Фомбона Эдуард Эстонье Поль Валери Улав Дуун Эдит Уортон Эдвин Робинсон Теодор Драйзер Синклер Льюис Эдгар Ли Мастерс (эмг.) Иван Алексеевич Бунин Дмитрий Сергеевич Мережковский
1931		Эрик Карлфельдт (1864—1931) Швеция	Поэзиясы үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   The poetry of Erik Axel Karlfeldt	Рудольф Касснер Антон Вилдганс Герман Гессе Лаура Местре Георг Бонн Ханс Дриш Поль Эрнст Стефан Георге Джон Румп Эрих Мария Ремарк Мартин Андерсен-Нексё Вильхельм Йенсен Рамон Перес де Айала Конча Эспина де ла Серна Рамон Менендес Пидаль Бертеля Грипенберг Франс Силланпяя Костис Паламас Ивана Брлич-Мажуранич Франсис Жамм Эдуард Эстонье Поль Валери Джон Голсуорси Олаф Булль Улав Дуун (эмг.) Иван Алексеевич Бунин Иван Сергеевич Шмелёв Дмитрий Сергеевич Мережковский
1932		Джон Голсуорси (1867—1933) Ұлыбритания	Форсайттар туралы дастаны» атты әңгімесін жазғаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his distinguished art of narration which takes its highest form in The Forsyte Saga	Мануэль Гальвес Рудольф Касснер Антон Вилдганс Карел Чапек Георг Бонн Поль Эрнст Йоханнес Йоргенсен Йоханнес Йенсен Конча Эспина де ла Серна Рамон Менендес Пидаль Бертеля Грипенберг Франс Силланпяя Костис Паламас Поль Валери Персиваль Элгуд Джон Голсуорси Фрэнсис Уэллс Франческо Орестано Йохан Беэр Олаф Булль Улав Дуун Эдвин Робинсон Эптон Билл Синклер (эмг.) Иван Алексеевич Бунин Иван Сергеевич Шмелёв Дмитрий Сергеевич Мережковский (эмг.) Григол Робакидзе
1933		Иван Алексеевич Бунин (1870—1953) Ресей империясы (эмиграция)	Орыс классикалық прозасын дамытудағы қосқан үлесі үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For the strict artistry with which he has carried on the classical Russian traditions in prose writing	Мануэль Гальвес Карлос Мария Окантос Рудольф Барч Энрике Нето Эрнест Роген Карел Чапек Поль Эрнст Герман Штер Вильхельм Йенсен Хосе Ортега-и-Гассет Бертеля Грипенберг Франс Силланпяя Костис Паламас Хаим Бялик Сарвепалли Радхакришнан Антонио Коррейа д’Оливейра Руфино Бланко-Фомбона Жозеф Бедье Поль Валери Макс Бирбом Гульельмо Ферреро Бенедетто Кроче Улав Дуун Эдвин Арлингтон Робинсон Эптон Билл Синклер Максим Горький (эмг.) Дмитрий Мережковский
1934		Луиджи Пиранделло (1867—1936) Италия	Драматургия мен сахна өнеріндегі ойлап тапқыштығы мен батылдығы үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his bold and ingenious revival of dramatic and scenic art	Мануэль Гальвес Эрнест Роген Карел Чапек Франц Гинцкий Эрвин Кольбенхайер Герман Штер Вильхельм Йенсен Рамон Перес де Айала Рамон Менендес Пидаль Ярл Хеммер Бертеля Грипенберг Франс Силланпяя Костис Паламас Хаим Бялик Сарвепалли Радхакришнан Франсиско Гарсия Кальдерон Вентура Гарсия Кальдерон Фаддей Зелинский Антонио Коррейа д’Оливейра Мария Магдалина де Мартел-Патриция Жозеф Бедье Жан Шлюмберже Роже Мартен дю Гар Оле Халлсби Ганс Гольм Эвальд Сандберг Улав Дуун Эптон Билл Синклер Юджин О’Нил (эмг.) Дмитрий Мережковский
1935	Сыйлық берілмеді.			Рудольф Касснер Рихтер Рихтер Карел Чапек Франц Гинцкий Рикарда Хух Эрвин Кольбенхайер Герман Штер Вильгельм Грёнбек Вильхельм Йенсен Мигель де Унамуно Ярл Хеммер Франс Силланпяя Виктор Мануэль Рендон Костис Паламас Дежо Сабо Сарвепалли Радхакришнан Гудмундур Камбан Эдвартс Вирза Фаддей Зелинский Антонио Коррейа д’Оливейра Мария Магдалина де Мартел-Патриция Ивана Брлич-Мажуранич Эмиль Мале Роже Мартен дю Гар Жюль Ромэн Поль Валери Гилберт Кит Честертон Вайлет Клифтон Джеймс Фрэзер Фрэнсис Уэллс Джон Мейсфилд Свен Лонборг Улав Дуун Юджин О’Нил (эмг.) Дмитрий Мережковский
1936		Юджин О’Нил (1888—1953) АҚШ	Трагедия жанрын тереңдетіп әрі жаңа жағынан көрсете білгені үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For the power, honesty and deep-felt emotions of his dramatic works, which embody an original concept of tragedy	нрика фон Хандель-Маццетти Зигмунд Фрейд Альфред Эвершед Карел Чапек Ганс Фаллада Людвиг Клагес Эрвин Кольбенхайер Герман Штер Вильхельм Йенсен Мигель де Унамуно Арвид Мёрнэ Ярл Хеммер Франс Силланпяя остис Паламас Сесиль Тормей Сарвепалли Радхакришнан Хари Банерджи Эдвартс Вирза Антонио Коррейа д’Оливейра Роже Мартен дю Гар Жорж Дюамель Поль Валери Бенедетто Кроче Улав Дуун (эмг.) Дмитрий Мережковский
1937		Роже Мартен дю Гар (1881—1958) Франция	Заманына сай әлеуметтік жағдай мен кейіпкерлерді шыншылдықпен, айқын сипаттағаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For the artistic power and truth with which he has depicted human conflict as well as some fundamental aspects of contemporary life in his novel-cycle Les Thibault	Стейн Стревелс Карел Чапек Рикарда Хух Людвиг Клагес Эрвин Кольбенхайер Арнольд Шеринг Вильгельм Грёнбек Йоханнес Йенсен Мария Джотуни Салли Салминен Майла Талвио Ярл Хеммер Бертеля Грипенберг Франс Силланпяя Костис Паламас Сесиль Тормей Сарвепалли Радхакришнан Бенсадхар Маджумдар Альберт Вервей Антонио Коррейа д’Оливейра Мария Магдалина де Мартел-Патриция Ивана Брлич-Мажуранич Жан Жионо Морис Магр Жюль Пажо Поль Клодель Рене Беэн Жорж Дюамель Поль Валери Вильям Пикард Джон Мейсфилд Юхан Фалькбергет Улав Дуун (эмг.) Дмитрий Сергеевич Мережковский Саул Черниховский
1938		Перл Бак (1892—1973) АҚШ	Қытай шаруаларының эпикалық өмірін жан-жақты етіп сипаттап, биографиялық жауһары үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For her rich and truly epic descriptions of peasant life in China and for her biographical masterpieces	Мухаммед Хан Карл Шёнгерр Рудольф Касснер Артур Шендель Стейн Стревелс Герман Тейрлинк Роберт Рейси Герман Гессе Карел Чапек Вальдемар Рордам Вильхельм Йенсен Рамон Менендес Пидаль Вейко Коскенниеми Салли Салминен Ярл Хеммер Франс Силланпяя Костис Паламас Саньиб Чоудхури Антонио Коррейа д’Оливейра Мария Магдалина де Мартел-Патриция Ивана Брлич-Мажуранич Генриетта Шарассон Олдос Хаксли Бенедетто Кроче Юхан Фалькбергет Улав Дуун Маргарет Митчелл (эмг.) Марк Алданов
1939		Франс Силланпяя (1888—1964) Финляндия	Фин шаруаларының тұрмыс-тіршілігін тереңдетіп түсіндіріп, олардың табиғатпен жақын байланысын сипаттағаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his deep understanding of his country's peasantry and the exquisite art with which he has portrayed their way of life and their relationship with Nature	Генри Ричардсон Стейн Стревелс Евгений Бе Флавио де Карвальо Герман Гессе Поблете Эгидия Эскудеро Үлгі:Country data Қытайской Республикасы Ху Ши Ганс Фаллада Вильгельм Грёнбек Вильхельм Йенсен Рамон Менендес Пидаль Салли Салминен Майла Талвио Ярл Хеммер Саньиб Чоудхури Бенсадхар Маджумдар Йохан Хёйзинга Генриетта Холст Мария Домбровская Антонио Коррейа д’Оливейра Мария Магдалина де Мартел-Патриция Йосип Косор Рене Беэн Генриетта Шарассон Поль Валери Герберт Луис Сэмюэл Хью Уолпол Олдос Хаксли Бенедетто Кроче Юхан Фалькбергет Улав Дуун (эмг.) Марк Алданов

1940-шы

Жыл	Суреті	Ел, лауреат	Марапаттау негіздемесі	Басқа номинанттар	Ақпарат қайнары
1940	Сыйлық берілмеді.			Феликс Тиммерманс Стейн Стревелс Альберт Байи Герман Гессе Габриела Мистраль Линь Юйтан Вильгельм Грёнбек Йоханнес Йенсен Костис Паламас Йохан Хёйзинга Антонио Коррейа д’Оливейра Мария Магдалина де Мартел-Патриция Генриетта Шарассон Жорж Дюамель Поль Валери Эдмунд Бланден Геста Карлберг Юхан Фалькбергет Карл Сэндберг Альфонсо Стрефил
1941	Сыйлық берілмеді.			Феликс Тиммерманс Мануэль Уондерли Габриела Мистраль Вильгельм Грёнбек Йоханнес Йенсен Йохан Хёйзинга Мария Магдалина де Мартел-Патриция Бранислав Петрониевич Поль Клодель Рене Беэн Генриетта Шарассон Эдмунд Бланден Вильгельм Эклунд Юхан Фалькбергет Рут Янг
1942	Сыйлық берілмеді.			Энрике Ларета Габриела Мистраль Ганс Каросса Йоханнес Йоргенсен Вильхельм Йенсен Йохан Хёйзинга Антонио Коррейа д’Оливейра Мария Магдалина де Мартел-Патриция Тейшейра де Паскоаес Жорж Дюамель Эдмунд Бланден Чарльз Морган Зигфрид Зиверц Юхан Фалькбергет (эмг.) Николай Бердяев
1943	Сыйлық берілмеді.			арлос Мария Окантос Энрике Ларета Франц Элленс [[ Елисавета Багряна]] Габриела Мистраль Вильгельм Грёнбек Йоханнес Йенсен Шри Ауробиндо Йохан Хёйзинга Мария Магдалина де Мартел-Патриция Тейшейра де Паскоаес Рене Беэн Генриетта Шарассон Жорж Дюамель Поль Валери Эдмунд Бланден Чарльз Морган Джон Стейнбек Франц Верфель (эмг.) Николай Бердяев
1944		Вильхельм Йенсен (1873—1950) Дания	Поэмалық сөз қорының байлығы мен ерекше күші үшін, қиялдау үйлесімі мен зияткер білімқұмарлылығы үшін және өзіндік шығармашылық стильі болғандығы үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For the rare strength and fertility of his poetic imagination with which is combined an intellectual curiosity of wide scope and a bold, freshly creative style	Энрике Ларета Елисавета Багряна Герман Гессе Шарль Фердинанд Рамю Габриела Мистраль Вильгельм Грёнбек Луис Нуэда-и-Сантьяго Аболь-Гассем Этессам Заде Йохан Хёйзинга Мария Магдалина де Мартел-Патриция Тейшейра де Паскоаес Рене Беэн Генриетта Шарассон Жорж Дюамель Поль Валери Эдмунд Бланден Чарльз Морган Арнульф Эверланн Джон Стейнбек (эмг.) Николай Александрович Бердяев
1945		Габриела Мистраль (1889—1957) Чили	Барлық Латын Америкасына адам мұратының символына айналып, шығармаларының шыншылдық сезімі үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For her lyric poetry which, inspired by powerful emotions, has made her name a symbol of the idealistic aspirations of the entire Latin American world	Елисавета Багряна Шарль Рамю Арвид Мёрнэ Мария Ундер Георгиос Теотокас Йохан Хёйзинга Мария Магдалина де Мартел-Патриция Жюль Ромэн Жорж Дюамель Поль Валери Эдмунд Бланден Эдвард Морган Форстер Юхан Фалькбергет Джон Стейнбек Франц Верфель Томас Стернз Элиот (эмг.) Николай Бердяев
1946		Герман Гессе (1877—1962) Швейцария	Гуманизмде байқалатын классикалық мұратқа ие шығармалары үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his inspired writings which, while growing in boldness and penetration, exemplify the classical humanitarian ideals and high qualities of style	Шарль Фердинанд Рамю Рикарда Хух Арвид Мёрнэ Мария Ундер Ангелос Сикелианос Шалом Аш Мария Магдалина де Мартел-Патриция Андре Жид Франсуа Мориак Жорж Дюамель Герберт Грирсон Герберт Джордж Уэллс Чарльз Морган Эдвард Морган Форстер Уинстон Черчилль Иньяцио Силоне Тарьей Весос Арнульф Эверланн Томас Стернз Элиот (эмг.) Николай Александрович Бердяев Борис Пастернак
1947		Андре Жид (1869—1951) Франция	Терең және көркем ойға толы шығармаларында, адам дауларын батыл махаббат мен терең психологиялық енуін айқын көрсете білгені үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his comprehensive and artistically significant writings, in which human problems and conditions have been presented with a fearless love of truth and keen psychological insight	Бернард О’Дауд Евгений Бе Шарль Фердинанд Рамю Рамон Перес де Айала Майла Талвио Мария Ундер Ангелос Сикелианос Никос Казандзакис Георгиос Дросинис Георгий Ксенопулос Шмуэль Йосеф Агнон Тойохико Кагава Шалом Аш Мария Магдалина де Мартел-Патриция Тейшейра де Паскоаес Бранислав Петрониевич Андре Мальро Жюль Ромэн Генриетта Шарассон Жорж Дюамель Чарльз Морган Бенедетто Кроче Иньяцио Силоне Пер Лагерквист Арнульф Эверланн Юхан Фалькбергет Карл Сэндберг Томас Стернз Элиот Хорас Каллен Эрнест Хемингуэй (эмг.) Марк Александрович Алданов Николай Александрович Бердяев Борис Пастернак
1948		Томас Элиот (1888—1965) Ұлыбритания	Заман талаптарына сай жаңашылдылықтарды жаза білгені үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his outstanding, pioneer contribution to present-day poetry	Рудольф Касснер Евгений Бе Франц Элленс Томас Манн Рамон Менендес Пидаль Мария Ундер Ангелос Сикелианос Георгиос Дросинис Шмуэль Йосеф Агнон Халлдор Кильян Лакснесс Тойохико Кагава Тейшейра де Паскоаес Сидони-Габриэль Колетт Андре Мальро Жюль Ромэн Рене Беэн Жорж Дюамель Джордж Маколей Тревельян Чарльз Морган Уинстон Черчилль Бенедетто Кроче Риккардо Баккелли Арнульф Эверланн Юхан Фалькбергет Дороти Фишер (эмг.) Марк Александрович Алданов Николай Александрович Бердяев Борис Леонидович Пастернак Михаил Шолохов
1949		Уильям Фолкнер (1897—1962) АҚШ	Заман талаптарына сай Америкалық романның дамуына қосқан үлесі үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his powerful and artistically unique contribution to the modern American novel	Евгений Бе Ганс Каросса Рейнальдо Аскона Хасинто Грау Дельгадо Рамон Менендес Пидаль Мария Ундер Таха Хусейн Ангелос Сикелианос Шон О’Кейси Шмуэль Йосеф Агнон Халлдор Кильян Лакснесс Энрике Гонсалес Мартинес Альфонсо Рейес Альбер Камю Андре Мальро Франсуа Мориак Генриетта Шарассон Жорж Дюамель Чарльз Морган Уинстон Черчилль Бенедетто Кроче Рикардо Бачелли Альберто Моравиа Пер Лагерквист Арнульф Эверланн Юхан Фалькбергет Торнтон Уайлдер Карл Сэндберг Джон Стейнбек Дороти Фишер (эмг.) Марк Александрович Алданов Борис Леонидович Пастернак Михаил Александрович Шолохов Леонид Леонов

1950-ші

Жыл	Суреті	Ел, лауреат	Марапаттау негіздемесі	Басқа номинанттар	Ақпарат қайнары
1950		Бертран Рассел (1872—1970) Ұлыбритания	Рационализм мен гуманизмнің кеіпкері бола алғаны үшін берілген премия. Түпнұсқасы  (ағыл.)   In recognition of his varied and significant writings in which he champions humanitarian ideals and freedom of thought	Энрике Ларета Герман Брох Стейн Стревелс Евгений Бе Томас Рэддел Альберт Штеффен Линь Юйтан Ганс Каросса Карл Теодор Ясперс Гертруда фон Ле Форт Карен Бликсен Мартин Андерсен-Нексё Йоханнес Йоргенсен Рамон Менендес Пидаль Мика Тойми Валтари Мария Ундер Таха Хусейн Ангелос Сикелианос Никос Казандзакис Шон О’Кейси Лорд Дансени Халлдор Кильян Лакснесс Генриетта Холст Якоб Блом Симон Вестдейк Леопольд Стафф Жулио Дантас Альбер Камю Жан Шлюмберже Франсуа Мориак Поль Клодель Жюль Ромэн Жорж Дюамель Роберт Грейвс Грэм Грин Альфред Нойес Джозеф Тойнби Эдвард Морган Форстер Уинстон Черчилль Бенедетто Кроче Пер Лагерквист Тарьей Весос Арнульф Эверлан Юхан Фалькбергет рнест Хемингуэй Джон Дьюи Уильям Фолкнер Роберт Фрост (эмг.) Марк Александрович Алданов Борис Леонидович Пастернак Михаил Александрович Шолохов Леонид Максимович Леонов
1951		Пер Лагерквист (1891—1974) Швеция	Көркем әдебиетте көрсеткен табандылығы мен сотталған ақынның тәуелсіздігі, әрдайым табылмайтын сұрақтарға жауап ізегені үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For the artistic vigour and true independence of mind with which he endeavours in his poetry to find answers to the eternal questions confronting mankind
1952		Франсуа Мориак (1885—1970) Франция	Өз романдарында адамның келбетін драмалық тәілдермен сипаттағаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For the deep spiritual insight and the artistic intensity with which he has in his novels penetrated the drama of human life
1953		Уинстон Черчилль (1874—1965) Ұлыбритания	Адам құндылықтарын бірінші орынға қоя отырып, ораторлық шеберлігінің шыңына шыға білгені үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his mastery of historical and biographical description as well as for brilliant oratory in defending exalted human values
1954		Эрнест Хемингуэй (1899—1961) АҚШ	"Теңіз және шал" секілді повестьттерді жазудағы өзіндік ерекшеліктері үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his mastery of the art of narrative, most recently demonstrated in The Old Man and the Sea, and for the influence that he has exerted on contemporary style
1955		Халлдор Лакснесс (1902—1998) Исландия	Шығармаларындағы эпостық күштің және Исландияның өнеріне қосқан үлесі үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his vivid epic power which has renewed the great narrative art of Iceland
1956		Хуан Хименес (1881—1958) Испания	Испан поэзиясындағы лирикалық поэзияны дамытқаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his lyrical poetry, which in Spanish language constitutes an example of high spirit and artistical purity
1957		Альбер Камю (1913—1960) Франция	Адамның ар-ожданын алдыға қоя отырып, әдебиет саласына енгізген үлкен үлесі үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his important literary production, which with clear-sighted earnestness illuminates the problems of the human conscience in our times
1958		Борис Пастернак (1890—1960) КСРО	Заманына сай лирикалық поэзияны дамытып, ұлы орыс мәдениет жалғастырғаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his important achievement both in contemporary lyrical poetry and in the field of the great Russian epic tradition
1959		Сальваторе Квазимодо (1901—1968) Италия	Қазіргі заманның трагедиялық жақтарын өз поэзиясында ашып көрсете алғаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his lyrical poetry, which with classical fire expresses the tragic experience of life in our own times

1960-ші

Жыл	Суреті	Ел, лауреат	Марапаттау негіздемесі	Ақпарат қайнары
1960		Сен-Жон Перс (1887—1975) Франция	Рухының көтеріңкілігі мен тілінің бейнелілігі, поэзиясында айқын келбетін көрсеткені үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For the soaring flight and the evocative imagery of his poetry which in a visionary fashion reflects the conditions of our time
1961		Иво Андрич (1892—1975) Югославия	Өз мемлекетінің тарихында болған қиыншылықтарды және адамдар арасындағы қарым-қатынасты толықтай ашып білудегі дастан жазу талантын пайдаланғаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For the epic force with which he has traced themes and depicted human destinies drawn from the history of his country
1962		Джон Стейнбек (1902—1968) АҚШ	Шыншылдық пен ақындық талабының әзіл мен әлеуметтік шыншылдықпен үйлесім тапқаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his realistic and imaginative writings, combining as they do sympathetic humour and keen social perception
1963		Йоргос Сеферис (1900—1971) Грекия	Ежелгі эллиндер әлеміне табынушылық етіп, үздік лирикалық шығармалары үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his eminent lyrical writing, inspired by a deep feeling for the Hellenic world of culture
1964		Жан-Поль Сартр (1905—1980) Франция	Заман талабына сай жан мен тән бостандығын пайдалана отырып, шығармашылықтың шындық тұстарын іздегені үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his work which, rich in ideas and filled with the spirit of freedom and the quest for truth, has exerted a far-reaching influence on our age
1965		Михаил Александрович Шолохов (1905—1984) КСРО	Көркемдік шеберлігі мен эпостың мүмкіндіктерін падалана отырып, Ресейдің қиын-қыстау кезеңдеріндегі дон қазандықтарының тұрмысын сипаттағаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For the artistic power and integrity with which, in his epic of the Don, he has given expression to a historic phase in the life of the Russian people
1966		Шмуэль Йосеф Агнон (1888—1970) Израиль	Баяндаудың терең өнері мен еврей халқын сипаттағаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his profoundly characteristic narrative art with motifs from the life of the Jewish people
		Нелли Закс (1891—1970) Швеция	Үздік лирикалық және драмалық шығармаларында еврей халқының тұрмысын сипаттағаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For her outstanding lyrical and dramatic writing, which interprets Israel's destiny with touching strength
1967		Мигель Анхель Астуриас (1899—1974) Гватемала	Латын Америкасының үндістерінің салт-дәстүрлеріне деген қызығушылығын шығармаларында ерекшелегені үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his vivid literary achievement, deep-rooted in the national traits and traditions of Indian peoples of Latin America
1968		Ясунари Кавабата (1899—1972) Жапония	Жапон сана-сезімін жазушылық шеберлігімен жеткіздіре білгені үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his narrative mastery, which with great sensibility expresses the essence of the Japanese mind
1969		Сэмюэл Беккет (1906—1989) Ирландия	Проза мен драматургиядағы жаңашылдықтары мен жаңа әлемнің трагизмін ерекше триумфпен сипаттағаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his writing, which - in new forms for the novel and drama - in the destitution of modern man acquires its elevation

1970-ші

Жыл	Суреті	Ел, лауреат	Марапаттау негіздемесі	Ақпарат қайнары
1970		Александр Солженицын (1918—2008) КСРО	Орыс әдебиетінің салт-дәстүрін ұстануда ұстанымын жоғалтпағаны үшін беріледі. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For the ethical force with which he has pursued the indispensable traditions of Russian literature
1971		Пабло Неруда (1904—1973) Чили	Толықтай бір континентті өзінің тылсым әдебиетімен баурап алғаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For a poetry that with the action of an elemental force brings alive a continent's destiny and dreams
1972		Генрих Бёлль (1917—1985) Германия	Орыс әдебиетін қалыптастыруда оны қайта жаңғыртып, шығармаларындағы кейіпкерлерін асқан шеберлікпен сипаттай білгені үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his writing which through its combination of a broad perspective on his time and a sensitive skill in characterization has contributed to a renewal of German literature
1973		Патрик Уайт (1912—1990) Аустралия	Психологиялық және әділділік қасиеттрін шыңдай түсіп, жаңа әдеби құрдық ашқаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For an epic and psychological narrative art which has introduced a new continent into literature
1974		Эйвинд Юнсон (1900—1976) Швеция	Бостандықты аңсай отырып жазған повестьттері үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For a narrative art, far-seeing in lands and ages, in the service of freedom
		Харри Мартинсон (1904—1978) Швеция	Барлығы қамтылған шығармашылығы үшін, шығармашылығында бір тамшы шықтан бастап күллі ғарыш қамтылған. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For writings that catch the dewdrop and reflect the cosmos
1975		Эудженио Монтале (1896—1981) Италия	Поэзия әлемінде өмірге деген көзқарасының ешбір қиялсыз әрі фантастикасыз болғаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his distinctive poetry which, with great artistic sensitivity, has interpreted human values under the sign of an outlook on life with no illusions
1976		Сол Беллоу (1915—2005) АҚШ	Өзінің шығармашылығында кездесетін жаңа мәдениеттің сараптамасы мен адамгершілгі үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For the human understanding and subtle analysis of contemporary culture that are combined in his work
1977		Висенте Алейсандре (1898—1984) Испания	Ақындық шығармашылығында екінші дүниежүзілік соғыстың Испан еліне әсерін, адамды кейіптеу кезеңіндегі оны ғарышпен салыстырғаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For a creative poetic writing which illuminates man's condition in the cosmos and in present-day society, at the same time representing the great renewal of the traditions of Spanish poetry between the wars
1978		Исаак Башевис-Зингер (1904—1991) АҚШ	Шығармаларында тамырымен бірге поль-еврей мәдениетіне толы дәстүрлерді қамти отырып, ұмытылып кеткен сұрақтарды қайта қозғағаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his impassioned narrative art which, with roots in a Polish-Jewish cultural tradition, brings universal human conditions to life
1979		Одисеас Элитис (1911—1996) Грекия	Ақындық шығармашылығында грек дәстүрлерін сақтай отырып, Грекия тұрғындарының тәуелсіздік пен бостандыққа барар жолындағы күресін сипаттағаны үшін берілген. Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his poetry, which, against the background of Greek tradition, depicts with sensuous strength and intellectual clear-sightedness modern man's struggle for freedom and creativeness

1980-ші

Жыл	Суреті	Ел, лауреат	Марапаттау негіздемесі	Ақпарат қайнары
1980		Чеслав Милош (1911—2004) Польша, АҚШ	Батыл көріпкелдік қақтығыстар арқылы алауыздық әлемінде адам осалдығын анықтап бергені үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   Who with uncompromising clear-sightedness voices man's exposed condition in a world of severe conflicts
1981		Элиас Канетти (1905—1994) Ұлыбритания	Адам ар-ожданының мәнін жарықтандырып, әдебиетке қосқан үлкен үлесі үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   For writings marked by a broad outlook, a wealth of ideas and artistic power
1982		Габриэль Гарсиа Маркес (1927—2014) Колумбия	Бүкіл құрлықтың жанжалға толы өмірін көрсеткен, қиял және шындық аралас келетін романдары мен әңгімелері үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his novels and short stories, in which the fantastic and the realistic are combined in a richly composed world of imagination, reflecting a continent's life and conflicts
1983		Уильям Голдинг (1911—1993) Ұлыбритания	Адам табиғаты мен зұлымдық мәселенің мәні жататын романдарында, барлық тіршілік үшін күрес идеясы біріктіргені үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his novels which, with the perspicuity of realistic narrative art and the diversity and universality of myth, illuminate the human condition in the world of today
1984		Ярослав Сейферт (1901—1986) Чехословакия	Балғындығымен, сезімталдығымен және бай қиялмен, адамның әмбебап тұстарын бейнелеумен және рух тәуелсіздігін ерекшелеп көрсететін поэзиясы үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his poetry which endowed with freshness, sensuality and rich inventiveness provides a liberating image of the indomitable spirit and versatility of man
1985		Клод Симон (1913—2005) Франция	Жұмыстарында көркем бастамалар мен ақындықты ұштастыра білгені үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   Who in his novel combines the poet's and the painter's creativeness with a deepened awareness of time in the depiction of the human condition
1986		Воле Шойинка (1934) Нигерия	Үлкен мәдени перспективалық театр құрғаны және поэзия үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   Who in a wide cultural perspective and with poetic overtones fashions the drama of existence
1987		Иосиф Бродский (1940—1996) АҚШ	Жан-жақты жұмыс, ой және пассифлора поэзиясын нығайтудағы ашықтығы үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   For an all-embracing authorship, imbued with clarity of thought and poetic intensity
1988		Нажиб Махфуз (1911—2006) Египет	Бүкіл адамзатқа маңызы бар араб тарихындағы реализм және бай реңкі үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   Who, through works rich in nuance - now clear-sightedly realistic, now evocatively ambiguous - has formed an Arabian narrative art that applies to all mankind
1989		Камило Села (1916—2002) Испания	Әсерлі симпатикалық және адам әлсіздігін мәнерлі және қуатты сипаттайтын проза үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   For a rich and intensive prose, which with restrained compassion forms a challenging vision of man's vulnerability

1990-шы

Жыл	Суреті	Ел, лауреат	Марапаттау негіздемесі	Ақпарат қайнары
1990		Октавио Пас (1914—1998) Мексика	Кешенді өнім үшін сезімтал барлау және гуманистік тұтастығын белгіленген ақ ниеттілікті жан-жақты шығармалары үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   For impassioned writing with wide horizons, characterized by sensuous intelligence and humanistic integrity
1991		Надин Гордимер (1923—2014) ОАР	Оның адамзатқа орасан зор пайдасын әкелген тамаша эпосы үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   Who through her magnificent epic writing has - in the words of Alfred Nobel - been of very great benefit to humanity
1992		Дерек Уолкотт (1930) Сент-Люсия	Оның мәдениетке берілгендіктен туындайтын әр алуандығы мен тарихылығы жарқын поэзиясы үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   For a poetic oeuvre of great luminosity, sustained by a historical vision, the outcome of a multicultural commitment
1993		Тони Моррисон (1931) АҚШ	Оның американдық шындықтың маңызды аспектісін жандандырған арманға толы поэзиясы мен романдары үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   Who in novels characterized by visionary force and poetic import, gives life to an essential aspect of American reality
1994		Кэндзабуро Оэ (1935) Жапония	Оның ақындық күш арқылы шындық және миф үйлестіретін елесті әлемді құрып, бүгін адамға дабыл ретінде суреттеп ұсынғаны үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   Who with poetic force creates an imagined world, where life and myth condense to form a disconcerting picture of the human predicament today
1995		Шеймас Хини (1939—2013) Ирландия	Бізге өткенді жандандыратын ғажайып аптаның беретін поэзиясындағы лирикалық сұлулыққа және этикалық тереңдігі үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   For works of lyrical beauty and ethical depth, which exalt everyday miracles and the living past
1996		Вислава Шымборска (1923—2012) Польша	Барынша дәлдікпен адам шынайылық тұрғысынан тарихи және биологиялық құбылыстарын сипаттайтын поэзиясы үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   For poetry that with ironic precision allows the historical and biological context to come to light in fragments of human reality
1997		Дарио Фо (1926) Италия	Ол ортағасырлық шуттердің мұрагерлікке ала отырып, күш пен билікті айыпталушы және езілгендердің абыройын қорғаушы болғаны үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   Who emulates the jesters of the Middle Ages in scourging authority and upholding the dignity of the downtrodden
1998		Жозе Сарамаго (1922—2010) Португалия	Қиял, жанашырлық пен ирония қолдау тапқан нақыл сөздерді пайдалана отырып, иллюзиялық шындықты түсінуге мүмкіндік беретін жұмыстары үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   Who with parables sustained by imagination, compassion and irony continually enables us once again to apprehend an elusory reality
1999		Гюнтер Грасс (1927—2015) Германия	Оның ойнақы және мұңды нақыл сөздері тарихтың ұмытылған образын жандардырғаны үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   Whose frolicsome black fables portray the forgotten face of history

2000-шы

Жыл	Суреті	Ел, лауреат	Марапаттау негіздемесі	Ақпарат қайнары
2000		Гао Синцзянь (1940) Франция	Қазіргі әлемдегі адам жай-ащы таңбаланған әмбебап маңызды жұмыстары үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   For an œuvre of universal validity, bitter insights and linguistic ingenuity, which has opened new paths for the Chinese novel and drama
2001		Видиадхар Найпол (1932) Ұлыбритания	Бізге талқылауға әдетте рұқсат етілмейтін фактілер туралы ойлауға мәжбүр етіп, адал беріктігі үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   For having united perceptive narrative and incorruptible scrutiny in works that compel us to see the presence of suppressed histories
2002		Имре Кертес (1929) Венгрия	Кертеш өзінің жұмысында, қоғам барған сайын жеке басты бағындыратын, мезгілде жеке адам қалай өмір сүруін жалғастыра алатынын және ойлай алатыны туралы сұраққа жауап беретіндігі үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   For writing that upholds the fragile experience of the individual against the barbaric arbitrariness of history
2003		Джон Кутзее (1940) Оңтүстік Африка	Композициялық құрылымының әдемілігімен, көпмағыналы диалогтарымен және тамаша талдауымен айрықшаланатын романдары үшін' Түпнұсқасы  (ағыл.)   Who in innumerable guises portrays the surprising involvement of the outsider
2004		Эльфрида Елинек (1946) Аустрия	Кезектен тыс лингвистикалық құлшыныспен әлеуметтік клишелерді және олардың кіріптарлық қуатын айқындайтын, музыкалық дауыстары мен жаңғырықтарындағы үйлесім тапқан романдары мен пьесалары үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   For her musical flow of voices and counter-voices in novels and plays that with extraordinary linguistic zeal reveal the absurdity of society's clichés and their subjugating power
2005		Гарольд Пинтер (1930—2008) Ұлыбритания	Оның күнделікті өмірдегі әбігерлік астында жататын және қапастың езгісіне басып кіретін шыңырауды ашатын пьесалары үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   Who in his plays uncovers the precipice under everyday prattle and forces entry into oppression's closed rooms
2006		Орхан Памук (1952) Түркия	Туған қаланың меланхолиялық жанын іздеу кезінде мәдениеттер қақтығысы мен соқтығысының жаңа белгілерін тапқаны үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   Who in the quest for the melancholic soul of his native city has discovered new symbols for the clash and interlacing of cultures
2007		Дорис Лессинг (1919—2013) Ұлыбритания	Әйелдердің құмарлық пен көрегендік тәжірибесін жинаудағы түсінудегі скептицизмі үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   That epicist of the female experience, who with scepticism, fire and visionary power has subjected a divided civilisation to scrutiny
2008		Гюстав Леклезио (1940) Франция, Маврикий	Леклезио, «жаңа бағыттар, поэтикалық шытырман, сезімтал өкініштер» туралы жазатын «билеуші адамзат өркениетінен тыс зерттеуші» болғаны үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   Author of new departures, poetic adventure and sensual ecstasy, explorer of a humanity beyond and below the reigning civilization
2009		Герта Мюллер (1953) Германия	Поэзиядағы шоғырланушылығы мен прозадағы бейберекет өмірді сипаттайтін шынайылығы үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   Who, with the concentration of poetry and the frankness of prose, depicts the landscape of the dispossessed

2010-шы

Жыл	Суреті	Ел, лауреат	Марапаттау негіздемесі	Ақпарат қайнары
2010		Марио Варгас Льоса (1936) Перу	Билік құрылымдарын және жеке тұлғаның қарсылық, көтеріліс және зақымдану кезіндегі жарқын бейнелерін салыстырғаны үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   For his cartography of structures of power and his trenchant images of the individual's resistance, revolt, and defeat
2011		Тумас Транстрёмер (1931—2015) Швеция	Оқырмандарға нақты әлемге жаңа көзқараспен қарауға мүмкіндік берген дәл және бай кескіндері үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   Because, through his condensed, translucent images, he gives us fresh access to reality
2012		Мо Янь (1955) Қытай	Халық ертегісін қазіргі заманмен үйлестіретін оның керемет реализмі үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   Who with hallucinatory realism merges folk tales, history and the contemporary
2013		Элис Манро (1931) Канада	Қазіргі заманғы қысқа әңгіме шеберіне Түпнұсқасы  (ағыл.)   Мaster of the contemporary short story
2014		Патрик Модиано (1945) Франция	Адамның жұмбақ тағдырларын және басқыншылық кезіндегі адамның өмірлік әлемін ашып берген есте сақтау өнері үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   for the art of memory with which he has evoked the most ungraspable human destinies and uncovered the life-world of the occupation
2016		Боб Дилан (1941) АҚШ	Үлкен американдық ән дәстүрінде жаңа поэтикалық өрнектерді құрғаны үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   for having created new poetic expressions within the great American song tradition
2017		Кадзуо Исигуро (1954) Ұлыбритания	Ұлы эмоционалдық күшті романдарында біздің әлеммен байланысы туралы жалған сезіміміздің астында түпсіздікті ашты Түпнұсқасы  (ағыл.)   who, in novels of great emotional force, has uncovered the abyss beneath our illusory sense of connection with the world
2018		Ольга Токарчук (1962) Польша	Энциклопедиялық құмарлықпен шекарадан өтуді өмір формасы ретінде бейнелейтін баяндау қиялы үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   for a narrative imagination that with encyclopedic passion represents the crossing of boundaries as a form of life
2019		Петер Хандке (1942) Аустрия	Лингвистикалық тапқырлықпен адам тәжірибесінің перифериясы мен ерекшелігін зерттеген ықпалды жұмыс үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   for an influential work that with linguistic ingenuity has explored the periphery and the specificity of human experience

2020-шы

Жыл	Суреті	Ел, лауреат	Марапаттау негіздемесі	Ақпарат қайнары
2020		Луиза Глюк (1943—2023) АҚШ	Оның қатал сұлулығымен жеке болмысты әмбебап ететін қатесіз поэтикалық дауысы үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   for her unmistakable poetic voice that with austere beauty makes individual existence universal.
2021		Абдулразак Гурна (1948) Танзания	Отаршылдықтың салдары мен босқынның тағдырын мәдениеттер мен континенттер арасындағы шығанаққа ымырасыз және жанашырлықпен енгізгені үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   for his uncompromising and compassionate penetration of the effects of colonialism and the fate of the refugee in the gulf between cultures and continents.
2022		Анни Эрно (1940) Франция	Өзінің жеке жадының тамырын, жатырқаушылық пен ұжымдық шектеулерін ашатын қорқынышсыз және еріксіз өткірлігі үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   for the courage and clinical acuity with which she uncovers the roots, estrangements and collective restraints of personal memory
2023		Юн Фоссе (1959) Норвегия	Айтылмайтындарға дауыс беретін жаңашыл пьесалары мен прозасы үшін Түпнұсқасы  (ағыл.)   for his innovative plays and prose which give voice to the unsayable

Автор тілі бойынша статистика

ағыл.

фр.

нем.

исп.

швед.

ит.

орыс.

пол.

нор.

дат.

гр.

жап.

қыт.

араб.

бенг.

чех.

фин.

ивр.

вен.

исл.

окс.

порт.

серб.

түр.

идиш

— осы тілде жазатын жеңімпаздарының саны

Сілтемелер

• Nobel Media AB Нобель сыйлығының ресми сайты  (ағыл.). Тексерілді, 13 қараша 2013.
• Nobel Media AB Әдебиет саласында барлық Нобель сыйлықтары  (ағыл.). Тексерілді, 13 қараша 2013.
• Svenska Akademien Әдебиет саласында Нобель сыйлығы - Лауреаттар  (швед.). Тексерілді, 13 қараша 2013.
• Ғылым және техника: Нобель лауреаттары: Әдебиеттен сыйлықтар