Бертран Рассел

Бертран Рассел (18 мамыр 1872, Треллек, Монмутшир графтығы, Уэльс - 2 ақпан 1970, Пенриндайдрайт, Гуинет графтығы, Уэльс) — ағылшынның көрнекті философы, логигі, қоғам қайраткері.

Бертран Рассел
Жалпы мағлұмат
Туған күні18 мамыр 1872 (1872-05-18)
Туған жеріТреллек, Монмутшир графтығы, Уэльс
Қайтыс болған күні2 ақпан 1970 (1970-02-02) (97 жас)
Қайтыс болған жеріПенриндайдрайт, Гуинет графтығы, Уэльс
Азаматтығы Ұлыбритания
Шығармашылығы
Шығармалардың тіліағылшын тілі
Мектеп/дәстүрАналитикалық философия
БағытыБатыс философия
Негізгі қызығушылығыЭпистемология, Логика, Математика, Тіл философиясы, Ғылым философиясы, Этика, Дін
Негізгі пікіріЛогикалық позитивизм, дескрипций теориясы, Рассел парадоксі
Ықпал еткендерЛейбниц, Юм, Мур, Фреге, Уайтхед, Витгенштейн, Милл
Ықпалды жалғастырушыларДокинз, Витгенштейн, Айер, Карнап, Гедель, Поппер, Куайн, Чомски
СыйақыларыНобель сыйлығы Әдебиет саласында Нобель сыйлығы (1950)
Калинги сыйлығы (1957)
Халықаралық Бейбітшілік сыйлығы (1957)
Соннинг сыйлығы (1960)
Иерусалим сыйлығы (1963)
МарапаттарыДе Морган медалі (1932)
Сильвестр медалі (1934)
ҚолтаңбасыҚолтаңбасы

Расселдің матем. логика мен қатынастар логикасы жөніндегі еңбектері логик. ғылымға енген зор үлес болды. Рассел қазіргі заманғы логикалық символиканың тілін жасауда қыруар еңбек сіңірді, пікірді есептеу теориясы мен кластар теориясын бір ізге келтіріп, баянды етті. Ол А. Уайтхедпен бірге үш томдық үлкен еңбек жазып, математикалық логиканы пікірлерді есептеу және предикаттарды есептеу аксиоматикалау және формалдау тәсілімен дамытады. Ол жаратылыстанудың философиясы мәселелері жайында көптеген еңбектер жазды. Ол философия өзінің зерттейтін мәселелерін жаратылыстанудан табады, философияның міндеті — жаратылыстанудың принциптері мен ұғымдарын талдап түсіндіру деп санады. Рассел ағылшын неореализмі мен неопозитивизмінің негізін салушы. Ол “Герман социал-демократиясы” кітабында марксизмді ғылым емес, дін деп айыптап, саяси идеалдар жеке адам мүддесі тұрғысынан шешілуге тиіс деп санады. Саясат адамға қызмет жасауға тиісті. Саяси және әлеум. ин-ттар адамдардың игілігіне қызмет жасауымен ғана бағалы деп білді. Р-дің пікірінше, адам сезімдік мәліметтермен айналысады. Адамның сезетіні — “факт” немесе “фактілер” агрегаты. Фактіні ол физикалық та, психикалық та емес, бейтарап деп санады. Таным теориясында Рассел материалистік бейнелеу теориясын мойындамай, оның орнына скептицизм философиясын ұсынды. Ол — бейбітшілікті сақтау жөніндегі Нобель сыйл-ның лауреаты. Соғысқа қарсы болып, адамгершілік пен гуманизмді насихаттауға қызмет етті.[1]

Дереккөздер Өңдеу

  1. Қазақша энциклопедия 7 том.