Бертран Рассел

Бертран Рассел (18 мамыр 1872, Треллек, Монмутшир графтығы, Уэльс - 2 ақпан 1970, Пенриндайдрайт, Гуинет графтығы, Уэльс) — ағылшынның көрнекті философы, логигі, қоғам қайраткері.

Бертран Рассел
ағылш. Bertrand Russell
Жалпы мағлұмат
Туған күні

18 мамыр 1872 (1872-05-18)

Туған жері

Треллек, Монмутшир графтығы, Уэльс

Қайтыс болған күні

2 ақпан 1970 (1970-02-02) (97 жас)

Қайтыс болған жері

Пенриндайдрайт, Гуинет графтығы, Уэльс

Азаматтығы

 Ұлыбритания

Шығармашылығы
Шығармалардың тілі

ағылшын тілі

Мектеп/дәстүр

Аналитикалық философия

Бағыты

Батыс философия

Негізгі қызығушылығы

Эпистемология, Логика, Математика, Тіл философиясы, Ғылым философиясы, Этика, Дін

Негізгі пікірі

Логикалық позитивизм, дескрипций теориясы, Рассел парадоксі

Ықпал еткендер

Лейбниц, Юм, Мур, Фреге, Уайтхед, Витгенштейн, Милл

Ықпалды жалғастырушылар

Докинз, Витгенштейн, Айер, Карнап, Гедель, Поппер, Куайн, Чомски

Сыйақылары

Нобель сыйлығы Әдебиет саласында Нобель сыйлығы (1950)
Калинги сыйлығы (1957)
Халықаралық Бейбітшілік сыйлығы (1957)
Соннинг сыйлығы (1960)
Иерусалим сыйлығы (1963)

Марапаттары

Де Морган медалі (1932)
Сильвестр медалі (1934)

Қолтаңбасы

Қолтаңбасы

Расселдің матем. логика мен қатынастар логикасы жөніндегі еңбектері логик. ғылымға енген зор үлес болды. Рассел қазіргі заманғы логикалық символиканың тілін жасауда қыруар еңбек сіңірді, пікірді есептеу теориясы мен кластар теориясын бір ізге келтіріп, баянды етті. Ол А. Уайтхедпен бірге үш томдық үлкен еңбек жазып, математикалық логиканы пікірлерді есептеу және предикаттарды есептеу аксиоматикалау және формалдау тәсілімен дамытады. Ол жаратылыстанудың философиясы мәселелері жайында көптеген еңбектер жазды. Ол философия өзінің зерттейтін мәселелерін жаратылыстанудан табады, философияның міндеті — жаратылыстанудың принциптері мен ұғымдарын талдап түсіндіру деп санады. Рассел ағылшын неореализмі мен неопозитивизмінің негізін салушы. Ол “Герман социал-демократиясы” кітабында марксизмді ғылым емес, дін деп айыптап, саяси идеалдар жеке адам мүддесі тұрғысынан шешілуге тиіс деп санады. Саясат адамға қызмет жасауға тиісті. Саяси және әлеум. ин-ттар адамдардың игілігіне қызмет жасауымен ғана бағалы деп білді. Р-дің пікірінше, адам сезімдік мәліметтермен айналысады. Адамның сезетіні — “факт” немесе “фактілер” агрегаты. Фактіні ол физикалық та, психикалық та емес, бейтарап деп санады. Таным теориясында Рассел материалистік бейнелеу теориясын мойындамай, оның орнына скептицизм философиясын ұсынды. Ол — бейбітшілікті сақтау жөніндегі Нобель сыйл-ның лауреаты. Соғысқа қарсы болып, адамгершілік пен гуманизмді насихаттауға қызмет етті.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақша энциклопедия 7 том.