Пайыздар

Пайыздар (лат. Carduelis) – торғайтәрізділер отрядының құнақ тұқымдасына жататын құс.

Пайыздар
Кәдімгі пайыз
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар Жамағаты: Хордалылар Табы: Құстар Сабы: Торғайтәрізділер Тұқымдасы: Fringillidae Тегі: Carduelis Матюрен Жак Бриссон, 1760

Қазақстанда 4 түрі бар:

• кәдімгі пайыз (C. carduelis) Көкшетау қыраты мен Алтайда;
• бозбас пайыз (C. caniceps) республиканың оңтүстігі мен шығысында кездеседі;
• жасылтауылжық (C. chloris);
• шымшық (C. spinus).

Осы 4 түрден басқа, соңғы ғылыми деректерге сай, Acanthis туысының Қазақстанда мекендейтін 4 түрі Carduelis туысына кіреді:

• шоңайнақ (C. cannabina);
• тау шоңайнағы (C. flavirostris);
• шекілдек (C. flammea);
• күл шекілдек (C. hornemanni).

Орманды, шабындықты жерлерді мекендейді. Қанатының ұзындығы 80 – 85 мм, салмағы 20 г-дай. Түсі әр түрлі. Маңдайы мен алқымы қызыл, төбесі қара, қанатында көлденең тартылған сары жолағы болады, жоны қоңыр. Өсімдік дәнімен, жәндіктермен қоректенеді. Ұясын ағаш басына салады. Көкшіл не жасыл түсті 4 – 6 жұмыртқа салып, оларды мекиені 12 – 13 күндей басады. Балапандары ұяда жарты айдай болады. Бір жазда 2 рет балапан өргізуі мүмкін. Пайызторғайлар арамшөптердің тұқымдарын, зиянкес жәндіктерді құртып, ауыл шаруашылығына пайда келтіреді.

• 
  Кәдімгі пайыз
• 
  Кәдімгі пайыз
• 
  Америка пайызы