Пьемонт
Пьемо́нт (итал. Piemonte, Үлгі:Lang-pms) — Италияның административті ауданы.
| Пьемонт | |||
| Piemonte | |||
| |||
| Әкімшілігі | |||
|---|---|---|---|
| Ел | |||
| Кіреді |
Алессандрия, Асти, Бьелла, Кунео, Новара, Турин, Вербано-Кузьо-Оссола, Верчелли | ||
| Әкімшілік орталығы |
Турин | ||
| Басшысы |
Роберто Кота | ||
| Тарихы мен географиясы | |||
| Жер аумағы |
25 400 км² | ||
| Тұрғындары | |||
| Тұрғыны |
4 289 000 адам | ||
| Тығыздығы |
166 адам/км² | ||
|
| |||
Физико-географиялық сипаттамасы
өңдеуПьемонт үш жағынан Альпі тауларының жоталарымен қоршалған. Бұған По және Монте Роса өзендері басталатын Монвизо ауданы да осыған кіреді. Ол Франция мен Швейцария және Ломбардия, Лигурия және Валле-д’Аоста Италия провинцияларымен шектеседі. Ауданның территориясының 7,6 % ерекше қорғалатын табиғи территориялары Гранд-Парадисо сияқты 56 ұлттық паркі.
Пьемонт 8 провинцияға бөлінген:
Тарихы
өңдеу«Пьемонт» атауы алғаш рет XIII ғасырда аталады. XV ғасырға дейін Пьемонт территория көптеген феодалдық иеліктерге бөлінген болатын. XV ғасырда Пьемонт Савой герцогтігіне кірді (олардың териториялары бөлінбейтіндігі айтылды). 1720 жылы астанасы Турин қаласы Сардиния корольдігіне енді. 1802-1814 жылдары Францияның құрамына кірді.
1820-1840 жылдары Италияның экономикалық тұрғыда жақсы дамыған облыстарының бірі. Пьемонттың буржуазия және буржуазияланған дворяндіктері XIX ғасырдың италияндық ұлттық-бостандық қозғалысының маңызды рөл атқарып, 1821 жылғы Пьемонттық буржуаздық революциясында жетекші күші болып, Италиядағы 1848 жылғы революцияда белсене қатысқан.
Сардиндиния корольдігн айнала (бүкіл Пьемонтта) 1859 - 1860 жылдары Италияның қосылуы өтті.
Екінші дүниежүзілік соғыс соғыс кезінде 1943 жылдың қыркүйегінде Пьемонт неміс әскерлерімен басып алынды. Ол Қарсы Күштердің маңызды орталықтарының бірі болды. 1945 жылы Қарсы Күштердің әрекеттерімен босатылды. Кәсіп орынның және жұмысшылардың шоғырлануының жоғары дәрежесіне байланысты Пьемонт Италияның демократиялық қозғалысының басты орталығы болды.
Экономикасы
өңдеуЖІӨ Пьемонта 8,1 % құрайды. Бұл — 118.753,5 млн еуро. Адам басына шаққанда ЖІӨ көрсеткіші — 27.316,6 еуро.
Экономиканың маңызды салалары — ауыл шаруашылығы (дәнді дақылдар, картоп, көк-өніс, жемі-жидек, жем), автокөлік өнеркәсібі (FIAT), химиялық, тоқыма, тамақ (Италияда шоколад өндірісі бойынша 1-ші орында), электрикалық, туризм. ФИАТ кәсіпорындарының көбісі Туринде және оның аймақтарында орналасқан. Италия кеңсе жабдықтарын шығарудан әлем бойынша алғашқы орныдарда. Бұл өндіріс негізінде Пемонттың Иврея қаласында орналасқан «Оливетти» компаниясында шоғырланған.
Халқы және тілі
өңдеуПьемонт тұрғындары өзін италияндықтардан (Францияға жақын орналасқан жерледе француздық топтардан да ерекше) бөлек этникалық топ немесе топ бөлігі (субэтнос) ретінде қарастырады. Пьемонттықтардың тілі италиян тілінің диалекті емес, дербес тіл ретінде қарастырылады. Осы тілде көлемі жөнінен кішігірім әдебиет бар және негізінен поэзия. Соның өзінде де Пьемонттегі негізгі тіл италияндық, ал, франциямен шекараға жақын жерлерде француз тілі. Пьемонттегі сепаратисттік күштер үлкен емес, бірақ, дегенімен, бар және кейбір мәліметтер бойынша олардың ықпалы XX ғасырдың соңғы он жылдықтарында күшейді.
Сілтемелер
өңдеу| Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Piedmont |
- Турин және Пьемонт туралы орыс тіліндегі сайты
- Италия тау шаңғылық курорттары Мұрағатталған 22 желтоқсанның 2011 жылы.
Координаттар: 45°15′ с. е. 7°55′ ш. б. / 45.250° с. е. 7.917° ш. б. (G) (O) (Я)
|
Бұл — Италия географиясы бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |