Революциялық комитеттер
Революциялық комитеттер (ревком) — большевиктер құрған және Ресейдегі Азамат соғысы кезінде жұмыс істеген төтенше өкілеттіке ие уақытша билік органдары. Азаматтық және әскери күштің барлық толықтығы шоғырланған. Олардың ұйымдастырылуы мен қызметінде 1917 жылғы Қазан төңкерісі кезеңіндегі әскери-революциялық комитеттердің тәжірибесі пайдаланылды.
Ірі аумақтық революциялық комитеттер: Бүкіл Украин, Әзірбайжан, Армян, Сібір, Дағыстан революциялық комитеттері, БКСР, Башқұрт АКСР, Грузия революциялық комитеттері және Қырғыз өлкесін басқару жөніндегі революциялық комитет болды. Губерниялық, уездік, болыстық және ауылдық ревкомдар да енгізілді.
1920 жылы 2 қаңтарда Жұмысшылар мен шаруалардың қорғаныс кеңесі губерниялық және уездік революциялық комитеттерді тарату туралы шешім қабылдады. Егер бұл қажеттілікке байланысты болса, оларды ерекше жағдай ретінде ғана сақтауға болатын. Кеңес өкіметі 1920 жылдың аяғында - 1921 жылдың басында ғана жеңіске жеткен Армения мен Грузияда революциялық комитеттер 1921 жылы да құрылды. Сібір революциялық комитеті 1925 жылдың желтоқсанына дейін жұмыс істеді. Шешенстанның кейбір аймақтарында революциялық комитеттер кейінірек, атап айтқанда, 1926 ж. енгізілді[1].
| Ревком | Әрекеттің басталуы | Әрекеттің аяқталуы |
|---|---|---|
| Бүкіл Украин | 1919 желтоқсанында | 1920 ақпанында |
| БКСР | 1918 қарашасында | 1920 желтоқсанында |
| Әзірбайжан | 1920 сәуірінде | 1921 мамырында |
| Армян | 1920 қарашасында | 1921 мамырында |
| Башревком | 1919 наурызында | 1920 шілдесінде |
| Қырғыз өлкесін басқару жөніндегі | 1919 шілдесінде | 1920 қазанында |
| Сібір | 1919 тамызында | 1925 желтоқсанында |
| Грузия | 1921 ақпанында | 1922 наурызында |
| Дағыстан | 1920 сәуірінде | 1921 желтоқсанында |