Уикипедия

Силикон алқабы

Координаттар: 37°22′ с. е. 122°02′ б. б. / 37.37° с. е. 122.04° б. б. / 37.37; -122.04 (G) (O) (Я)

Силикон алқабы (ағылш. Silicon Valley) — АҚШ Солтүстік Калифорниядағы Сан-Франциско шығанақ районының оңтүстік бөлігіне орналасқан, әлемдік жоғары технологиялар мен инновациялардың орталығы ретінде танымал аймақ. Географиялық тұрғыда бұл өңір шамамен Санта-Клара алқабына сәйкес келеді.[1][2][3] Сан-Хосе - Силикон алқабындағы ең үлкен қала, ол Калифорнияда үшінші, ал АҚШ-та оныншы қала есептеледі; Силикон алқабындағы басқа ірі қалалар: Саннивейл, Санта-Клара, Редвуд-Сити, Маунтин-Вью, Пало Альто, Менло-Парк және Купертино қатарлылар. Брукингс институтының мәліметі бойынша, Сан-Хосе Метрополитен районы жан басына шаққандағы ЖІӨ бойынша әлемде үшінші орында (Швейцарияның Цюрихі мен Норвегияның Ослосынан кейін) тұрады.[4]

Аймақ
Силикон алқабы
Silicon Valley
Әкімшілігі
Ел

 АҚШ

Статусы

центр

Сан-Франциско шығанақ районы

Калифорния

Тарихы мен географиясы
Координаттары
Стэнфорд университеті
Силикон алқабындағы ірі компаниялардың орыны
Алқап
Сан Хосе қала орталығы, "Силикон алқабының астанасы."
Сан Хосе қаласы орталығындағы базар.

Атауындағы "Силикон", яғни латын тілінен аударғанда "Кремний" сөзі кремний негізіндегі MOSFET транзисторлары мен интегралды микросхемаларға маманданған аймақтағы тапқырлаушылар мен өндірушілерге қатысты қалыптасты. Кезекте бұл өңірге әлемдегі ең ірі жоғары технологиялық компаниялары шоғырланған, олардың арасында Fortune 1000-дағы 30-дан астам ірі бизнестің штаб-пәтері және мыңдаған стартап компаниялар орналасқан. Силикон алқабы АҚШ-тағы барлық венчурлік капиталдың үштен бір бөлігін иелейді, бұл оның жоғары технологиялық инновация үшін жетекші хаб және стартап экожүйе болуын белгілеген. Силикон алқабында кремний негізіндегі интегралды микросхемалар, микропроцессорлар және микрокомпьютерлер, жаңа Бағдарламалаулар және смартфон, iPhone секілді ақпарат технологиялары жоғары деңгейде дамыған, зерттейтін және өңдіретін компаниялар тығыз орналасқан. 2013 жылғы жағдай бойынша облыста шамамен ширек миллион ақпараттық технологиялар жұмысшылары жұмыс істейді.[5]

Сан-Хосе мен Санта-Клара алқабы аралығында, одан әрі солтүстіктегі Шығанақ районындағы екі ірі қала - Сан-Франциско мен Оклендке қарай жоғары технологиялық компаниялар көптеп құрыла бастаған кезде, "Силикон алқабы" терминің екі анықтамасы болды: тар географиялық мағынада, ол Санта-Клара округін және Сан-Матео округінің оңтүстік-шығысын көрсетті; ал метонимиялық мағынада, ол бүкіл Шығанақ аймағындағы жоғары технологиялық бизнесті білдірді. Силикон алқабы термині американдық жоғары технологиялық экономикалық сектор үшін синекдоха ретінде жиі қолданылады. Бұл атау сондай-ақ жетекші жоғары технологиялық зерттеулер мен кәсіпорындардың, сондай-ақ әлем елдеріндегі осы секілді құрылымы бар зерттеу парктері мен технологиялық центрлердің әлемдік синониміне айналды.

Адам мен компьютер технологиялары арасындағы тұлғалық байланыстар себепті, көптеген компанияның штаб-пәтері Кремний алқабында туризмдік ыстық нүктеге айналды.[6][7][8]

Атаудың пайда болуы

өңдеу

Силикон алқабы атауының танымал болуына Дон Хефлердің еңбегі сіңген.[1] Ол алғаш рет 1971 жылы 11 қаңтарда бұл атауды «Электроника жаңалықтары» апталық сауда газетінде жарияланған "АҚШ Силикон алқабы" мақаласында қолданады.[9] Дегенмен, бұл терминнің жаппай қолданысқа енуіне содан кейін тағы он шақты жыл кетті.[1] 1980-ші жылдардың басында бұл термин кең қолданыс тапты, бұл дәл тұтыну нарығына енгізу үшін IBM PC және көптеген бағдарламалық өнімдерді таныстырылып жатқан кез болатын. Мұндағы алқап сөзі Санта Клара алқабын білдіреді.

 
Сан Хоседен батысқа қарағандағы көріністердің бірі (сол-жақ шетіндегісі қала орталығы), Силикон Алқабы
 
Пало-Альтодағы "Силикон алқабының туған жеріндегі" гараж. Мұнда Билл Хьюлетт пен Дэвид Паккард 1938 жылы аудио осциллятор жасай бастады (2016 ж. түсірілген фото).

Тарихы (1970ж дейін)

өңдеу
 
"Силикон алқабының туған жері" гаражын сипаттайтын белгі, 2016 ж.
 
Фредерик Терманге арналған мемориялды автомагистраль белгісі

Силикон алқабы бірнеше факторлардың тоғысуы арқылы дүниеге келді. Олардың арасындағы маңыздылары ретінде университеттік білікті ғылыми зерттеу базасын, мол венчурлік капиталды, сондай-ақ АҚШ қорғаныс министрлігінің тұрақты тапсырыстарын айтуға болады. Стэнфорд университетінің бастамашылығы алқаптың алғашқы дамуында аса маңызды рөл ойнады.[10] Бұл элементтер тоғыса келе өркендеу мен табыстың негізін қалады.[11]

Стэнфорд университеті

өңдеу

Стэнфорд университеті, оның филиалдары және түлектері өңірдің дамуына зор үлес қосты.[10] Соның бірі, мысалы Ли Де Форесттің "Audion" деп аталатын вакуумдық түтікшені және Hewlett-Packard (HP) осциллографтарын ойлап тапқан жұмыстарын айтуға болады.

Аса қуатты аймақтық ынтымақтастық сезімі Силикон алқабының көтерілуімен бірге жүрді. 1890-шы жылдардан бастап Стэнфорд университетінің басшылары өз миссиясын "американдық батысқа" қызмет ету деп санады және соған сай оқыту қалыптастырды. Сондай-ақ, американдық шығыстық мүдделердің қаржы құйып, техника енгізіп, американдық батысты ашуға талпынуы өз-өзін қамтамасыз ететін жергілікті өнеркәсіптер құруға жетеледі. Осылайша, Силикон алқабы дамуының алғашқы 50 жылында регионализм Стенфорд мүдделерін осы аймақтағы жоғары технологиялық фирмалармен сәйкестендіруге көмектесті.[12]

Дүниежүзілік екінші соғыстан кейін Стэнфорд университеті инженерия институтының деканы ретінде Фредерик Терман оқытушылар мен түлектерді өз компаниясын ашуға шақырды. 1951 жылы Терман Стэнфорд индустриалды паркін құруға бастамашы болыды, (Бұл парк қазіргі Стэнфорд зерттеу паркі болып, ол Эл Камино Реалының оңтүстік батысында, Пэйдж Милл Роудты қоршап тұр, әрі тау бөктерінен Арастрадеро жолына дейін созылып жатыр), сөйтіп университет өз жерінің бір бөлігін жоғары технологиялық компанияларға жалға берді.[13] Терман көптеген компаниялардың өсіп жетілуіне себеп болды, өңір Силикон алқабына айналғанға дейін Hewlett-Packard, Varian Associates, Eastman Kodak, General Electric, Lockheed Corporation және басқа да жоғары технологиялық фирмалар Стэнфорд университеті кампусы айналасында өсіп-өнді.

 
Уильям Шокли

1956ж Джон Бардин және Уолтер Хаузер Браттайнмен бірге тұңғыш транзисторды тапқырлаушылардың бірі болған Уильям Шокли Пало Альтодағы ауру анасына жақын тұру үшін Нью-Джерсиден Калифорниядағы Маунтин-Вьюге көшіп, "Shockley Semiconductor Laboratory" (Шокли жартылай өткізгіштер зертханасы) құрды. Шоклидің жұмысы кейінгі онжылдықтар бойы электрониканы дамытушылар үшін таған болды.[14][15] Фредрик Терман мен Уильям Шокли әдетте "Силикон алқабының атасы" деп аталады.[16][17]

1955–1985 жылдары Стэнфорд университетінде қатты дене технологиясын зерттеу мен дамыту Белл телефон лабараториясы, Shockley Semiconductor, Fairchild Semiconductor және Xerox PARC қатарлы жекеменшік корпорациялар қалыптастырған индустриалды инновацияның үш толқынына ілесіп іске асты. 1969 жылы Стэнфорд ғылыми-зерттеу институты (қазіргі SRI International) ARPANET-ті құрайтын төрт түйіннің бірін ұйымдастырды, бұл қазіргі интернеттің алғашқы нұсқасы еді.[18]

Ақпараттық технологиялар дамуының қоғамдық ықпалы

өңдеу

Радио және әскери технологиялар тамыры

өңдеу

Стэнфорд Индустрия Паркі

өңдеу

Кремний транзисторы және Кремний (силикон) алқабының пайда болуы

өңдеу

Заң мекемелері

өңдеу

Жаңа мекемелер

өңдеу

1970-жылдары, силикон алқабында көптеген жартылай өткізгіштік, компьютер технологияларымен және компьютерге қатысты бағдарламалық жасақтамалармен айналысатын көптеген мекеме жұмыс істейді. Нарық өте үлкен, арзан болды.

The growth was fueled by the emergence of the venture capital industry on Sand Hill Road, beginning with Kleiner Perkins in 1972; the availability of venture capital exploded after the successful $1.3 billion IPO of Apple Computer in желтоқсан 1980.

Бағдарламалық жасақтама жасау

өңдеу

Интернет көпіршігі

өңдеу

Экономикасы

өңдеу

Медиа

өңдеу

Ерекше мекемелер

өңдеу
Тағы қараңыз: Category:Companies based in Silicon Valley

Thousands of high technology companies are headquartered in Silicon Valley. Among those, the following are in the Fortune 1000:

 
Adobe Systems
 
Advanced Micro Devices (AMD)
 
Apple Inc.
 
Cisco Systems
 
eBay
 
Facebook
 
Google
 
Hewlett-Packard
 
Intel
 
Intuit
 
Nvidia
 
Oracle
 
Sun Microsystems
 
VMware
 
Yahoo!
 
YouTube

Additional notable companies headquartered (or with a significant presence) in Silicon Valley include (some defunct or subsumed):

Silicon Valley is also home to the high-tech superstore retail chain Fry's Electronics.

Саясаткерлері

өңдеу

Университеттер және колледждер

өңдеу

Қалалары

өңдеу

Силикон алқабында орналасқан қалалар тізімі:

Ауданға қатысы бар қалалар тізімі:

Тағы қараңыз

өңдеу
Портал «San Francisco Bay Area»

Сілттемелер

өңдеу
  1. ↑ a b c The Valley of Heart's Delight: A Silicon Valley Notebook 1963 - 2001 — New York: John S. Wiley & Sons. — P. xix. — ISBN 9780471201915.
  2. ↑ Silicon Valley, Women, and the California Dream: Gender, Class, and Opportunity in the Twentieth Century — Stanford: Stanford University Press. — P. 2. — ISBN 9780804741545.
  3. ↑ Silicon Valley — Charleston, SC: Arcadia Publishing. — P. 8. — ISBN 9780738570938.
  4. ↑ Silicon Valley Business Journal – San Jose Area has World's Third-Highest GDP Per Capita, Brookings Says.
  5. ↑ Monthly employment continues upward climb. Silicon Valley Index. Басты дереккөзінен мұрағатталған 24 қыркүйек 2013. Тексерілді, 24 қыркүйек 2013.
  6. ↑ Carson, Biz 16 Silicon Valley landmarks you must visit on your next trip.
  7. ↑ Tech Headquarters You Can Visit in Silicon Valley.
  8. ↑ Sheng, Ellen Why the headquarters of iconic tech companies are now among America's top tourist attractions (December 3, 2018).
  9. ↑ Who named Silicon Valley? (January 7, 2015).
  10. ↑ a b Markoff, John. Searching for Silicon Valley, New York Times, The New York Times Company (17 сәуір 2009). Тексерілді 17 сәуірдің 2009. Дереккөз қатесі: Invalid <ref> tag; name "Markoff" defined multiple times with different content
  11. ↑ Castells Manuel The Rise of the Network Society — John Wiley & Sons, 2011. — P. 52. — ISBN 978-1-4443-5631-1.
  12. ↑ Stephen B. Adams, "Regionalism in Stanford's Contribution to the Rise of Silicon Valley", Enterprise & Society 2003 4(3): 521–543
  13. ↑ Sandelin, John, The Story of the Stanford Industrial/Research Park, 2004 Мұрағатталған 9 маусымның 2007 жылы.
  14. ↑ Leonhardt, David. Holding On (April 6, 2008). «In 1955, the physicist William Shockley set up a semiconductor laboratory in Mountain View, partly to be near his mother in Palo Alto. …».
  15. ↑ Markoff, John. Two Views of Innovation, Colliding in Washington (January 13, 2008). «The co-inventor of the transistor and the founder of the valley's first chip company, William Shockley, moved to Palo Alto, Calif., because his mother lived there. ...».
  16. ↑ Tajnai, Carolyn Fred Terman, the Father of Silicon Valley. Carolyn Terman (May 1985).
  17. ↑ Silicon Valley's First Founder Was Its Worst | Backchannel  (ағыл.), Wired.
  18. ↑ Christophe Lécuyer, "What Do Universities Really Owe Industry? The Case of Solid State Electronics at Stanford," Minerva: a Review of Science, Learning & Policy 2005 43(1): 51–71
  19. ↑ [1] Мұрағатталған 7 шілденің 2012 жылы.

Арғы оқылымдар

өңдеу

Сыртқы сілттемелер

өңдеу
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Силикон_алқабы&oldid=3283509» бетінен алынған