Сирия оппозициясының шабуылы (2024)
| Бұл мақалада ағымдағы оқиға баяндалады. |
Сирия оппозициясының шабуылы (2024) — Сирия Араб Республикасында исламшыл топтар президент Башар әл-Асадтың бақылауындағы Сирия әскері мен олардың одақтастары Алеппо қаласының батысындағы ираншыл топтардың позицияларына жаппай шабуылы. Шабуылдаушылардың арасында түрікшіл террористік «Хайят Тахрир аш-Шам» қозғалысы мен басқалары бар.[1] Шабуыл 2024 жылғы 27 қарашада басталды, оны ХТШ Алеппо провинциясының батыс бөлігіндегі үкіметтік күштердің (САА) жиі шабуылдауына жауап ретінде «Агрессияны тежеу» деп атады.[2][3]
| Сирия оппозициясының шабуылы (2024) | |||
| Негізгі қақтығыс: Сирия азаматтық соғысы | |||
.jpg) Сирия араб армиясының бақылауында Оппозициялық күштердің бақылауында Сириялық демократиялық күштердің бақылауында | |||
| Дата |
27 қараша – 8 желтоқсан 2024 жылы | ||
|---|---|---|---|
| Орын |
Сирия Араб Республикасы: Алеппо, Идлиб, Хама, Дейр-эз-Зор, Дамаск | ||
| Нәтиже |
Сириялық оппозицияның жеңісі:
| ||
| Қарсыластар | |||
| |||
| Қолбасшылары | |||
| |||
2024 жылғы 29 қарашада оңтүстік сириялық оппозициялық топтар Иорданиямен шекаралас Сирияның оңтүстігіндегі Даръа және Эс-Сувейда провинцияларына шабуыл бастады.[4][5]
1 желтоқсанда Сирияның солтүстігінде әрекет ететін оппозициялық Сириялық ұлттық армия (СҰА) «Бостандық таңы» операциясының басталғанын жариялап, Телль-Рифъат қаласын ұстап тұрған жергілікті күрд күштерінің (YPG) позицияларына шабуыл жасады.[6]
Тарихы
өңдеу2011 жылы Башар әл-Асад өз режиміне қарсы басталған наразылықтарды аяусыз түрде басып тастағаннан кейін, Сирияда үкіметтік күштер мен түрлі оппозициялық топтар арасында азаматтық соғыс өршіп кетті. Асад күштері жарты миллионнан астам тұрғынды өлтіріп, шамамен 13 миллион адам босқынға айналды. Уақыт өте келе қақтығысқа Иран, Ресей, АҚШ және Түркия елдері араласа бастады. 2020 жылы қақтығыс тараптары атысты тоқтату туралы мәлімдеді. Сол уақытқа қарай елдің солтүстік-шығысын АҚШ қолдайтын күрд жасақтары — Сириялық демократиялық күштер бақылап отырды; солтүстік-батысын Түркия қолдайтын оппозициялық күштер басқарып, қалған аумақ Асад мемлекетінің қарамағында болды, оған Ресей мен Иран қолдау көрсетті. Бұл тұрақсыз тепе-теңдік Ресей мен Түркия арасындағы келісімге негізделді.[7]
Барысы
өңдеу2024 жылғы 27 қарашада Асад үкіметіне қарсы «Хайят Тахрир аш-Шам» тобы Алеппо провинциясының батыс бөлігінде үкіметшіл күштердің позицияларына шабуыл бастағанын жариялады.[8][9] Оппозиция бұл шабуылды үкіметтің артиллериялық атқылауына жауап ретінде бастағанын мәлімдеді.[3] Шабуылға сондай-ақ Түркия қолдайтын және Асад үкіметіне қарсы Сириялық ұлттық армия (СҰА) да қосылды.[7]
Шабуыл сәтінің таңдалуы кездейсоқ емес еді. 2016 жылы Асадқа Ресей мен Иран үлкен көмек көрсетті: Ресей авиация бөлсе, Иран Ливаннан «Хезболла» күштері мен басқа да топтарды жіберді. Алайда бұл жолы Иранның күші Израильмен соғыс салдарынан әлсіреді: «Хезболла» жетекшілігінің көп бөлігінен және 4000-нан астам сарбазынан айырылды.[7] Ресей Украинаға басып кіргеннен кейін Сириядан мыңдаған әскерін шығарды. Сонымен қатар, Ресей басшылығы Асадтың Түркия президенті Ердоғанмен келіссөздерге барудан бас тартқанына ашулы болды.[7]
Шабуылдың алғашқы 10 сағатында көтерілісшілер 20 қала мен ауылды, соның ішінде Урм әл-Кубра, Анджара, Урм әс-Сугра, Шейх Акиль, Бала, Аджил, Авиджил, әл-Хавта, Таль әд-Дабаа, Хайр Даркал, Кубтан әл-Джабаль, әс-Салум, әл-Касимия, Кафр Бисин, Хавр, Азназ және Басратун елді мекендерін бақылауға алды. Сонымен қатар, үкімет күштерінің 46-полк базасы қоршауға алынып, бірнеше сағаттан кейін көтерілісшілердің қолына өтті.[10][11][12] Бірқатар дереккөздер ресейлік әскери қызметшілердің көтерілісшілердің тұзағына түскенін хабарлады, бірақ шығындар туралы ақпарат жоқ.[13][14] Сирия әскері Ресейдің ӘӘК қолдауымен көтерілісшілердің Алеппоға қарай ілгерілеуін тоқтатуға тырысты.[15] Ресейдің жойғыш ұшақтары Атариб, Дарат-Изза және жақын маңдағы ауылдарға әуе соққыларын жасады, ал үкімет күштері көтерілісшілер бақылауындағы Идлиб, Ариха, Сармада және провинцияның оңтүстігіндегі басқа да аудандарға шабуыл жасады.[16][17][18]
28 қарашада Хайят Тахрир аш-Шам күштері Идлибтің шығыс бөлігіне шабуыл жасап, Дадих, Кафер-Батих және Шейх-Али ауылдарын, сондай-ақ Серакиб қаласының бір ауданын басып алды. Осылайша, көтерілісшілер стратегиялық маңызды М5 шоссесінен 2 км қашықтықта орналасты. Бұл маршрутты 2020 жылы үкіметті қолдайтын күштер қорғаған болатын. ХТШ сондай-ақ Алеппоның шығысында орналасқан Аль-Найраб әуежайына шабуыл жасады, онда про-ирандық топтар бар еді.[19] Түстен кейін ХТШ Алеппоның батыс бөлігіндегі Кафр-Басин, Арназ, Әл-Барфум, Әл-Эйс, Бирну және Әл-Зарба ауылдарын басып алып, М5 шоссесін жауып тастады.[20] Күннің соңына қарай сириялық көтерілісшілер 40-қа жуық қала мен ауылды өз бақылауына алды.[21] Сонымен қатар, көтерілісшілердің бірнеше тобы САА формасын киіп, Алеппоның батысындағы және М5 трассасындағы үкіметшіл әскерлердің тылына кіруге тырысты, бірақ бұл әрекеттер сәтсіз аяқталды.[22]
Шығындары
өңдеуСириялық адам құқықтарын бақылау орталығының хабарлауынша, «Хайят Тахрир аш-Шам» ұйымының 245 мүшесі және оларға одақтас топтардың 54 көтерілісшісі қаза тапқан. Үкімет күштері 199 адамынан айырылған.[19][20][23][24][25][26][27]
Иранның мемлекеттік БАҚ-тары Алеппода көтерілісшілер қолынан Сирияда әскери кеңесші болып қызмет атқарған Ислам революциясы сақшылары корпусының (ИРСК) бригадалық генералы Киумарс Пурхашемидің қаза тапқанын хабарлады.[21]
Анализ
өңдеуӘртүрлі сарапшылардың пікірінше, сириялық көтерілісшілер Израильмен соғыс салдарынан «Хезболланың» әлсіреуі, Иранға қысым және Ресейдің Украинаға қарсы соғыс жүргізуі нәтижесінде пайда болған вакуумды пайдаланып отыр. Дәл осы күштер азаматтық соғыс кезінде Асадтың билікте қалуына көмектесті.[21][28]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Сирияда исламшыл топтар Башар Асад армиясының позицияларына шабуылдады (қаз.).
- ↑ جلهم من الأطفال.. استشهاد وإصابة 16 مواطنا بقصف لقوات النظام على مدنية أريحا | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (26 қараша 2024).
- ↑ a b Edwards, Eyad Kourdi, Christian Syrian rebels launch major attack on regime forces in Aleppo province (ағыл.) (27 November 2024).
- ↑ Syrian army sends military reinforcements to Daraa.
- ↑ Houran Free Gathering: Most of the Air Force Intelligence checkpoint personnel stationed on the bridge of the town of Khirbet Ghazala, east of Daraa, were killed after an attack carried out by local groups Daraa Governorate (ағыл.).
- ↑ Сирийская нацармия начала операцию против террористов РКК/YPG.
- ↑ a b c d Syrian rebels sweep into Aleppo in an embarrassing rout for Bashar al-Assad , The Economist, Nov 30th 2024
- ↑ المعارضة السورية تطلق عملية "ردع العدوان" شمالي البلاد (ар.).
- ↑ Новости мира: боевики начали масштабное наступление в Сирии (орыс.).
- ↑ بعد أسابيع من نشر المرصد السوري للاستعدادات.. “الهيئة” تهاجم ريف حلب في عملية “رد العدوان” | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (27 қараша 2024).
- ↑ بالتوازي مع استمرار عملية “ردع العدوان”: أكثر من 30 غارة جوية ومقتل نحو 100 عنصر من قوات النظام والهيئة والفصائل في ريف حلب | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (27 қараша 2024).
- ↑ Syrian Rebel Groups Launch Largest Offensive in Years.
- ↑ Russian elite forces suffer losses in Syrian rebel attack (en-US) (27 қараша 2024).
- ↑ Про-турецкая армия наступает. Российский спецназ и армия Асада терпят потери.
- ↑ Syrian rebels launch major offensive (en-US) (27 қараша 2024).
- ↑ Staff, The Media Line Opposition Forces Capture Key Villages Near Aleppo, Assad’s Army Retaliates (en-US) (27 қараша 2024).
- ↑ Suleiman Al-Khalidi Syrian rebels launch attack against army in Aleppo province (ағыл.). Reuters (28 November 2024).
- ↑ Reuters Syrian rebels launch attack against army in Aleppo province (en-US).
- ↑ a b Dozens killed as armed groups attack Syrian military in northern Aleppo (ағыл.).
- ↑ a b “الهيئة” تقطع طريق “m5”.. وحصيلة القتلى في عملية “ردع العدوان” ترتفع إلى 182 عنصر | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (28 қараша 2024).
- ↑ a b c Salem, Mostafa Syria’s rebels exploit weaknesses in Iran’s proxies to launch surprise offensive (ағыл.) (28 November 2024).
- ↑ Под Алеппо уничтожили террористов, переодетых в форму сирийской армии (орыс.). МИА «Россия сегодня» (28 ноября 2024).
- ↑ تشكيلات قوات النظام المقاتلة تدفع بتعزيزات عسكرية لصد الهجوم على حلب.. وحصيلة القتلى في عملية “ردع العدوان” ترتفع إلى 186 عنصر | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (28 қараша 2024).
- ↑ وسط عجز قوات النظام عن إيقاف هجوم “الهيئة” والفصائل.. الاشتباكات تصل إلى تخوم مدينة حلب | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (29 қараша 2024).
- ↑ السوري, المرصد ارتفاع حصيلة القتلى والشهداء من المدنيين والعسكريين إلى 446 خلال 5 أيام من المعارك والقصف ضمن عملية “ردع العدوان” | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (2 желтоқсан 2024).
- ↑ user32 مع استمرار عملية “ردع العدوان” في اليوم الخامس.. مقتل واستشهاد 514 شخصا بينهم 92 مدني | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (2 желтоқсан 2024).
- ↑ user32 شهداء وجرحى بقصف للهيئة على مدينة حماة.. ومقتل مالا يقل عن 25 عنصرا من قوات النظام والهيئة في الاشتباكات قرب مدينة حماة | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (3 желтоқсан 2024).
- ↑ Удары Израиля разбудили сирийских боевиков (орыс.) (28 ноября 2024).