Түркиядағы президент сайлауы (2014)
Түркияда президентті сайлауы 10 тамыз 2014 жылы өтті.[1] Көпшілік дауыспен Түркияның қазіргі Премьер-министрі Рәжәп Тайип Эрдоған сайлауда жеңіске жетті.
Жағдайы
өңдеуПрезиденттік сайлау туралы заң 2012 ж. 20 қаңтарда қабылданып, іске аса бастады. Заңға сәйкес кезекті президент сайлауы 2012 жылдың орнына 2014 жылы өтеді деп шешілді. Сайлаудың уақыты Түркия президенті Абдулла Гюльдің 7 жылдық мерзімі бітуіне 60 күн қалған аралықта өтуі тиіс. Ең ыңғайлы кезең тамыздың 10 мен 17 аралығын қамтыды. Абдулла Гюль жанама сайлау арқылы сайланған Түркияның соңғы президенті болды.[2]
Жаңа сайлау туралы заңға премьер-министр өз қызметінде бола тұра сайлауға түсу құқығына ие болатыны еңгізілді. Сонымен қатар бұрынғы Түркияның президенттері Кенан Еврен, Сүлеймен Демирель, Ахмет Недждет Сезер және сол кездегі лауазымдағы Абдулла Гюль екінші рет президент болуына тыйым салынды. Бірақ Түркия конституциялық соты бұл шешімді заңға қайшы деп таныды.
Президентті сайлау науқаны "америкалық үлгіде" өтетіндігі жарияланды. Яғни, сайлау алды кампанияны қолдауға жеке тұлғалар ғана ақша беруге құқылы болды. Әрбір тұлға 8,259 TL (шамамен 695 мың KZT) артық қаржы бере алмайды.[3]
Үміткерлер
өңдеу- Рәжәп Тайип Эрдоған, Түркия премьер-министрі.[4][5][6]
- Экмеледдин Ихсаноғлы, Ислам ынтымақтастық ұйымы төрағасы. Түркия Республикалық Халықтық Партия мен Ұлтшылдар Қозғалысы Партиясы ұсынған үміткер.[7][8][9][10][11])
- Селахаттин Демирташ, Демократиялық Халықтық Партия басшысы.[12]
1 тамыз ақпараты бойынша үміткерлердің сайлау кампаниясына жинаған қаржы көлемі.
| Үміткер | Донорлар саны | Жалпы қаржы көлемі (TRY) |
|---|---|---|
| Рәжәп Тайип Ердоған | 90,382 | 24,337,697[13] |
| Экмеледдин Ихсаноғлы | 2,172 | 2,130,922[14] |
| Селахаттин Демирташ | 3,689 | 753,133[14] |
Алғашқы нәтижелері
өңдеу| Үміткер | Дауыстар | % |
|---|---|---|
| Рәжәп Тайип Эрдоған | 21,000,260 | 51.79 |
| Экмеледдин Ихсаноғлы | 15,587,132 | 38.44 |
| Селахаттин Демирташ | 3,958,510 | 9.76 |
| Жарамсыз бланктер | 737,871 | – |
| Жалпы | 41,283,773 | 100 |
| Тіркелген дауыс берушілер/қатысуы | 55,692,841 | 74.13 |
| Дереккөз: YSK(қолжетпейтін сілтеме) (ресми праймериз нәтижелері) | ||
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Turkey sets Aug 10 for presidential election: source. Тексерілді, 21 наурыз 2014.
- ↑ Cumhurbaşkanı seçimi ağustos başı yapılacak (Turkish). Тексерілді, 5 наурыз 2014.
- ↑ Çankaya yasası Meclis'ten geçti (Turkish). Тексерілді, 2 қыркүйек 2012.
- ↑ PM as candidate for president may receive half of overseas vote, Today's Zaman (14 маусым 2014). Тексерілді 21 маусым 2014.
- ↑ Turkey's Deputy PM backs Erdogan for president, Anadolu Agency (4 мамыр 2014). Тексерілді 21 маусым 2014.
- ↑ Çevik, İlnur. Can the opposition have any change against Erdogan?, Balmumcu, Istanbul: Sabah (10 мамыр 2014).
- ↑ Turkey's opposition choose joint presidential candidate, Financial Times (16 маусым 2014). Тексерілді 21 маусым 2014.
- ↑ Turkey's main opposition parties to nominate ex-head of Islamic body İhsanoğlu for presidency, Hürriyet Daily News (16 маусым 2014). Тексерілді 21 маусым 2014.
- ↑ 5 partiden 'çatı aday'a destek, NTV (2 шілде 2014). Тексерілді 2 шілде 2014.
- ↑ LDP, İhsanoğlu'na destek kararı aldı, Cihan News Agency (1 шілде 2014). Тексерілді 7 шілде 2014.
- ↑ BBP İhsanoğlu'nu destekleme kararı aldı, Anadolu News Agency (16 шілде 2014). Тексерілді 16 шілде 2014.
- ↑ Selahattin Demirtaş HDP'nin cumhurbaşkanı adayı mı?, CNN Turk (18 маусым 2014). Тексерілді 21 маусым 2014.
- ↑ Başbakan Erdoğan'a rekor bağış, Sabah. Тексерілді 2 тамыздың 2014.
- ↑ a b İşte Erdoğan'a yapılan bağış miktarı, Gerçek Gündem. Тексерілді 2 тамыздың 2014.