Ислам ынтымақтастық ұйымы

Ислам ынтымақтастық ұйымы (араб.منظمة التعاون الإسلامي; ағылш. Organisation of Islamic Cooperation; француз. Organisation de la coopération islamique) (2011 жылдың 28 маусымына дейін – Ислам конференциясы ұйымы (ИКҰ)) — 1969 жылы 25 қыркүйекте мұсылман мемлекеттерінің бастамасымен құрылған. Бүгінгі таңда 57 ел мүше, жалпы халық саны 1,8 миллиардқа жетіп отыр.

Ислам ынтымақтастық ұйымы
араб.: منظمة التعاون الإسلامي‎‎< ағылш. Organisation of Islamic Cooperation фр. Organisation de la coopération islamique
Мүшелері     Бақылаушылары     Бұрынғы мүшелер (Сирия)
Мүшелік:	57 мүше мемлекет
Штаб-пәтер:	Сауд Арабиясы, Жидда
Ұйым түрі:	Халықаралық ұйым
Ресми тілдері:	Араб тілі Ағылшын тілі Француз тілі
Құрылуы
Құрылуының ресми датасы	1969 жыл 25 қыркүйек
Ислам ынтымақтастық ұйымы Ортаққорда

Ұйымға Ресей, Босния және Герцеговина, Тайланд бақылаушы ретінде қатысады. Ұйымның штаб-пәтері Сауд Арабиясының Жидда қаласында орналасқан.

ИҚҰ-ның басшысы – Бас хатшы, ал атқарушы органы – Бас хатшылық деп аталады. Бас хатшыны мүше елдер Сыртқы министрлер конференциясында бір мәрте 4 жылға сайлайды. Ұйым жанынан ашылып, дербес жұмыс істейтін төмендегідей органдар мен құрылымдар бар.

Олар Ислам даму банкі, Ислам жаңалықтары агенттігі, Экономика және мәдени мәселелер жөнінде ислам комиссиясы, Иерусалим қоры, Ислам астаналары ұйымы, Ислам ғылыми-техникалық даму қоры және тағы басқалар.

Тарихи шолу

ИЫҰ-ның пайда болуының негізінде діни оқиға жатқанын естен шығармағанымыз абзал. Израильдің сионистік топтары Ислам әліміндегі ең қасиетті саналатын Әл-Акса мешітін өртеп жібергеннен кейін, осындай шектен шыққан оқиғалардың алдын алу үшін Ислам конференциясы ұйымы құрылғаны белгілі. Қазіргі таңда ұйымның құрамында Ислам даму банкі мен Ислам білім беру ұйымдарының жұмысы жемісті болып тұр. Ал саяси мәселелердің түйінін тарқатуға ұйымның мүмкіндігі болмауда. Ислам елдері конференциясы ұйымының қанат жаюына Батыс елдері мүдделі емес. Мәселен, Мысыр кезінде Араб әлемін айрандай ұйытатын мүмкіндікке ие болды. Өкінішке орай, олар Израильмен соғыста жеңіліп, Израиль мен АҚШ-тың құпия келісімін қабылдауға мәжбүр болғанын бәріміз білеміз. Осыдан кейін Мысыр мен өзге Араб елдері арасында салқындық пайда болғаны белгілі. Бүгінде Араб елдері арасында Израильдің тек Мысырмен ғана дипломатиялық байланысы орнаған

Мүше елдер

Ұйымға мүшелерінің Эйлер диаграммасы

ИЫҰ-ға 57 мемлекет мүше, 5 мемлекет бақылаушы дәрежесіне ие

Мүше мемлекет	Қосылды	Деректер
Ауғанстан	1969	Тоқтатылған 1980 - Наурыз 1989
Алжир	1969
Чад	1969
Мысыр	1969	Тоқтатылған мамыр 1979 - Наурыз 1984
Гвинея	1969
Индонезия	1969
Иран	1969
Иордания	1969
Кувейт	1969
Ливан	1969
Ливия	1969
Малайзия	1969
Мали	1969
Мавритания	1969
Марокко	1969
Нигер	1969
Пәкістан	1969
Палестина	1969
Сауд Арабиясы	1969
Сенегал	1969
Судан	1969
Сомали	1969
Тунис	1969
Түркия	1969
Йемен	1969	1990 жылдан бері Йемен Республикасы Йемен Халықтық Демократиялық Республикасымен бірікті
Бахрейн	1970	2003 жылдан бері Бахрейн Патшалығы ретінде
Оман	1970
Катар	1970
Сирия	1970
БАӘ	1970
Сьерра-Леоне	1972
Бангладеш	1974
Габон	1974
Гамбия	1974
Гвинея-Бисау	1974
Уганда	1974
Буркина-Фасо	1975
Камерун	1975
Коморлар	1976
Ирак	1976
Мальдив Республикасы	1976
Джибути	1978
Бенин	1982
Бахрейн	1984
Нигерия	1986
Әзербайжан	1991
Албания	1992
Қырғызстан	1992
Тәжікстан	1992
Түрікменстан	1992
Мозамбик	1994
Қазақстан	1995
Өзбекстан	1995
Суринам	1996
Того	1997
Гайана	1998
Кот-д’Ивуар	2001
Тоқтатылды немесе шықты
Zanzibar	1993	Шықты тамыз 1993
Бақылаушы елдер
Босния және Герцеговина	1994
Орталық Африка Республикасы	1997
Солтүстік Кипр Солтүстік Кипр Түрік Республикасы	1979	Ресми 2004
Тайланд, патшалығы	1998
Ресей Федерациясы	2005
Бақылаушы Ислам мекемесі немесе Коммуналары
Moro National Liberation Front	1977
Бақылаушы Ислами Институттар
Parliamentary Union of the OIC Member States	2000
Islamic Conference Youth Forum for Dialogue and Cooperation	2005
Бақылаушы Халықаралық Мекемелер
League of Arab States	1975
United Nations	1976
Non-Aligned Movement	1977
Organisation of African Unity	1977
Economic Cooperation Organisation	1995

Мүшелікке талпыныс

---

• Үндістан - Ислам ынтымақтастық ұйымына бақылаушы ел ретінде кіруге ниет білдірген. . While India's candidacy is supported by some OIC members including Saudi Arabia, some OIC members like Pakistan have blocked India's inclusion into the OIC, arguing India's inclusion in OIC is against the rules of OIC, which state that an aspirant should not have an ongoing conflict with a member state.
• Филиппиндер - The Philippine government has made attempts to join the OIC, but this was opposed by the OIC observer in the country, the Moro National Liberation Front, which finds it unnecessary. In 2009, the country's bid has received stronger support and has been advocated by countries such as Indonesia, Malaysia, Iran, and the United Arab Emirates, among others.

Қазақстанның ИҚҰ шеңберіндегі ынтымақтастығы

Қазақстан 1995 жылы Ислам Конференциясы Ұйымының мүшелігіне қабылданды. Ислам әлемімен белсенді ықпалдастық - Қазақстанның сыртқы саясатының басым бағыттарының бірі. Өз жағынан Ислам әлемі Қазақстанды мұсұлман қоғамдастығының ажырамас мүшесі ретінде қарастырады.

ИҚҰ-ның қатарына енгеннен кейін Қазақстан Бас хатшылықпен, субсидиялық мүшелермен және Ұйым институттарымен қарым-қатынасын тұрақты дамытуға тырысуда. Қазақстан делегациялары ИҚҰ-ның барлық ірі шараларына қатысты, олар: (1997 ж. желтоқсанда Тегеранда (Иран) өткен ИҚҰ-ның 8-ші Саммиті, 2000ж қарашада Доха (Катар) қаласында ИҚҰ-ның 9-ші Саммиті және 2003 ж.қазанда Путраджайяда (Малайзия) 10-ші Саммит), Сыртқы Істер министірледің мәслихаттары (24-ші СІММ-нен Джакартада (Индонезия) 1996 ж. желтоқсанда өткен 33-ші СІММ-ге Бакуда (Әзірбайжан) 2006 ж. маусымға дейін), осыған қоса әржылдық үйлестіру СІММ БҰҰ-ның Бас ассамблеяның жұмыс барасында.

Қазақстанның мұсылман елдерімен қарым катынастарын арттыру еліміздің ұзақ мерзімді мүдделерімен қатар, ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың 2006 жылғы 1 мамырдағы жолдауына сәйкес келеді.

Қазақстан полиэтникалық және көпконфессионалдық ел бола отырып, өркениеттер мен діндер арасындағы диалогті дамытуға бағытталған глобалдық процесті толығымен жақтайды. Сондықтан, Қазақстанның ИКҰ жұмысына басқа да ірі аймақтық және глобалдық ұйымдармен қатар, белсенді қатысуы, қазіргі таңда үлкен маңызға ие.

ИКҰ шеңберінде мәдениеттердің жақындасуы және өркениет диалогы дамуы мәселелерінің артуына байланысты Қазақстанның әлемдік және дәстүрлі діндердің жиналысын шақыру туралы бастамасына қолдау көрсету жөніндегі 2005 ж. маусымда ИКҰ-ның СІМ 32-кеңесінің резолюциясын қабылдау жұмыстары атқарылды.

Сыртқы сілтемелер

• ИҚҰ ресми торабы Мұрағатталған 4 шілденің 2012 жылы. (ағылш.)