Түрік лирасы
Лира (түр. Türk Lirası) — Осман империясының, кейінен Түркияның ақша бірлігі. 1844 жылы Абдұл-Межіт реформасы бойынша қағыған. 2005 жылға дейін 1 лира = 100 куруш = 4000 пара.
Түрік лирасы (қаз.) | |||||
---|---|---|---|---|---|
Türk Lirası (түрік.) | |||||
| |||||
Кодтар және таңбалар | |||||
Кодтар ISO 4217 | TRY (949) | ||||
Аббревиатуралар | ₺ • £ • TL • LT • YTL | ||||
Айналым шекарасы | |||||
Эмитент | Түркия | ||||
Ресми түрде | Үлгі:Байрақ/Northern Cyprus | ||||
Туынды және параллельді бірліктер | |||||
Бөлшекті | Куруш (1⁄100) | ||||
Пара[a 1] (1⁄4000) | |||||
Тарих | |||||
Валюта-ізашар | Осман лирасы | ||||
Хроника | (Ескі) түрік лира (TRL • —) (жаңа) түрік лира (TRY • →) | ||||
Бонкноталар және монеталар өңдірісі | |||||
Эмиссиялық орталық | Түркия Республикасының Орталық банкі | ||||
www.tcmb.gov.tr | |||||
Ақша сарайы | Түркия мемлекеттік ақша сарайы | ||||
www.darphane.gov.tr | |||||
Бағамдар ХВҚ, ЕОБ және ҚРҰБ мәліметтері бойынша аутоматты түрде жаңартылып отырады. | |||||
2014 жылдық инфляция | |||||
Инфляция | 7,48% (қаңтар) дереккөз | ||||
| |||||
Түрік лирасы Ортаққорда |
XX ғасырдың аяғы — XXI ғасырдың басында болған инфляция нәтижесінде құңсызданды. 2005 жылдың 1 қаңтар айынан бастап Түркия Республикасының Орталық банкі қолданған антиинфляциялық іс-шаралардың нәтижесінде айналымға «жаңа түрік лирасы» (түр. Yeni Türk Lirası) еңгізілді.
1 түрік лирасы = 100 куруш.
Жаңа түрік лирасы (2005—2008)
өңдеуТүркия валютасы 2005 жылдың 1 қаңтары мен 2008 жылдың 31 желтоқсан айлары арасындағы кезеңде ресми түрде «жаңа лира» деп аталды. Барлық мәнеттерде Мұстафа Кемал Ататүріктің түрлі портреттері бейнеленді.
Банкноталар: 5, 10, 20, 50, 100, 200 лира
Түрік лирасы (2009 жылдың 1 қаңтарынан бастап)
өңдеу2009 жылдың 1 қаңтарынан бастап Түркия валютасы қайтадан «түрік лирасы» деп аталатын болды.
Мәнеттер
өңдеуЖаңа мәнеттердің алдыңғы мәнеттерден басты айырмашылығы Мұстафа Кемал Ататүріктің бір ғана суретінің болуында.
2009 жылдан бастап Түркия мәнеттері | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Сурет | Номинал | Техникалық сипаттамалар | Сурет | Соғалған күні | ||||||||
Аверс | Реверс | Диаметр | Қалыңдығы | Масса | Құрамы | Табын | Аверс | Реверс | Соғылуы | Айналымға еңуі | ||
1 куруш | 16,5 мм | 1,35 мм | 2,2 г | 70 % мыс 30 % мырыш |
Тегіс | Номинал, ою, соғылған жыл | «TÜRKİYE CUMHURİYETİ», Мұстафа Кемал Ататүрік |
2008 | 1 қаңтар 2009 | |||
5 куруш | 17,5 мм | 1,65 мм | 2,9 г | 65 % мыс 18 % никель 17 % мырыш |
Тегіс | Номинал, ою, соғылған жыл | «TÜRKİYE CUMHURİYETİ», Мұстафа Кемал Ататүрік |
2008 | 1 қаңтар 2009 | |||
10 куруш | 18,5 мм | 1,65 мм | 3,15 г | 65 % мыс 18 % никель 17 % мырыш |
Тегіс | Номинал, ою, соғылған жыл | «TÜRKİYE CUMHURİYETİ», Мұстафа Кемал Ататүрік |
2008 | 1 қаңтар 2009 | |||
25 куруш | 20,5 мм | 1,65 мм | 4 г | 65 % мыс 18 % никель 17 % мырыш |
Ойлы-қырлы | Номинал, ою, соғылған жыл | «TÜRKİYE CUMHURİYETİ», Мұстафа Кемал Ататүрік |
2008 | 1 қаңтар 2009 | |||
50 куруш | 23,85 мм | 1,9 мм | 6,8 г | Сыртқы сақина: 65 % мыс 18 % никель 17 % мырыш Ішкі бөлім: 79 % мыс 4 % никель 17 % мырыш |
Ойлы-қырлы | Номинал, Стамбұл, аспалы көпір, соғылған жыл | «TÜRKİYE CUMHURİYETİ», Мұстафа Кемал Ататүрік |
2008 | 1 қаңтар 2009 | |||
1 лира | 26,15 мм | 1,9 мм | 8,2 г | Сыртқы сақина: 79 % мыс 4 % никель 17 % мырыш Ішкі бөлім: 65 % мыс 18 % никель 17 % мырыш |
«T.C.» әріптері және қызғалдақ | Номинал, ою, соғылған жыл | «TÜRKİYE CUMHURİYETİ», Мұстафа Кемал Ататүрік |
2008 | 1 қаңтар 2009 | |||
Үлгі:Standard coin table notice |
Банкноталар
өңдеуБанкноталар | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Сурет | Номинал | Өлшем мм |
Түс | Не бейнеленген | |||
аверс | реверс | на аверсе | реверсінде | ||||
5 лир | 64×130 | коричневый | Ататүрік портреті | Профессор Айдын Сайылы портреті, Күн жүйесінің фрагменті, атом құрылымы және ДНҚ жіпшесінің фрагменті | |||
10 лир | 64×136 | красный | Профессора Джахит Арф портреті, математикалық формулалар (Хассе-Арф теоремасы) | ||||
20 лир | 68×142 | зелёный | Мимар Кәмәләддиннің портреті, Гази Университетінің ғимараты, акведук, геометриялық фигуралар: куб, шар, цилиндр | ||||
50 лир | 68×148 | оранжевый | Жазушы Фатма Алийе Топуз портреті, қағаз бумасы, қауырсын мен сиясауыт, кітаптар | ||||
100 лир | 72×154 | синий | Музыкант Бухуризаде Итри портреті, отырған Руми фигурасы, музыка аспаптары, нота белгілері | ||||
200 лир | 72×160 | лиловый | қын Жүніс Емре портреті, Жүніс кесенесі, ұшып бара жатқан көгершін, раушандар | ||||
Қайнары: TCMB — Banknotes in Circulation and their Security Features |
Дереккөздер
өңдеу
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Money of Turkey |
Сыртқы сілтемелер
өңдеу- Турецкие лиры старого образца 1999—2005 жж. Банкноталар галереясы Мұрағатталған 3 қаңтардың 2010 жылы.
- Түркия Орталық банкі Мұрағатталған 18 желтоқсанның 2008 жылы.
- Банкноталар мен мәнеттер буклеті Мұрағатталған 18 желтоқсанның 2011 жылы.
- Әлем банкноталары
Бұл — Түркия туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |