Шаянот

Шаянот (лат. Arum) – шаяноттар тұқымдасының 113 тегінің бірі.

Шаянот
Arum palaestinum
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Дара жарнақтылар Сабы: Alismatales Тұқымдасы: Araceae Кіші тұқымдасы: Aroideae Тайпасы: Areae Тегі: Arum Карл Линней
түрлері
60 түрі белгілі

Биологиялық сипаттамасы

Улы, түйін тамырды, көпжылдық шөптес өсімдік.

Жапырағы жебе пішіндес, гүлі бір жынысты, гүлшоғыры - собық. Жемісі - ашық қызғыл-қызыл, жұмырт қатірізді жидек. Дәні көп болады.

Таралуы

Аронниктің жер шарында 30 түрі белгілі, Оңтүстік және Орталық Еуропада (Дания, Ұлыбритания, Ирландия, Швеция, Аустрия, Бельгия, Нидерланд, Чехия, Германия, Венгрия, Польша, Швейцария, Корсика, Франция, Португалия, Балеар аралдары, Сардиния, Испания, Албания, Болгария, Грекия, Италия, Крит, Румыния, Сицилия, Түркия, Югославия, Ресейдің Еуропалық бөлігі) , Азияда (Қазақстан, Қырғызстан, Түркіменстан, Тәжікстан, Өзбекстан, Ауғанстан, Кипр, Иран, Ирак, Палестина, Израиль, Қытай, Непал, Пәкістан) және Африкада ( Алжир, Ливия, Марокко, Тунис, Азор аралдары, Канар аралдары, Мадейра) орманды жерде өседі.

Қоныржай және субтропикалық климатта өседі.

Химиялық құрамы

Ароннктің барлық түрі улы болады, құрамында улы алколоидтар болады. Кептірген кезде улы қасиетін жоғалтады.

Тамырында 25 % крахмал болады.

Түрлері

Аронниктің жер шарында 30 түрі белгілі:

• Arum alpinariae (Alpinar & R.R.Mill) P.C.Boyce
• Arum apulum (Carano) P.C.Boyce
• Arum balansanum R.R.Mill
• Arum besserianum Schott
• Arum byzantinum Blume
• Arum concinnatum Schott
• Arum creticum Boiss. & Heldr.
• Arum cylindraceum Gasp. [syn. Arum alpinum Schott & Kotschy]
• Arum cyrenaicum Hruby
• Arum dioscoridis Sm.
• Arum elongatum Steven
• Arum euxinum R.R.Mill
• Arum gratum Schott
• Arum hainesii Riedl
• Arum hygrophilum Boiss.
• Arum idaeum Coustur. & Gand.
• Arum italicum Mill.
• Arum jacquemontii Blume
• Arum korolkowii Regel
• Arum lucanum Cavara & Grande
• Arum maculatum L. Үлгі:Тип
• Arum megobrebi Lobin
• Arum nigrum Schott
• Arum orientale M.Bieb.
• Arum palaestinum Boiss.
• Arum pictum L.f.
• Arum purpureospathum P.C.Boyce
• Arum rupicola Boiss.
• Arum sintenisii (Engl.) P.C.Boyce
• Arum × sooi Terpó

Галерея

• 
  Arum palaestinum
• 
  Arum purpureospathum
• 
  Arum pictum
• 
  Arum maculatum
• 
  Жемісі
• 
  Arum italicum
• 
  Arum dioscoridis
• 
  Arum hygrophilum

Дереккөздер

• Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 1 том

Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Arum

Сыртқы сілтемелер

• Arum(қолжетпейтін сілтеме)// www.cate-araceae.org  (ағыл.)  (Тексерілді 9 қарашаның 2010)
• Arum Мұрағатталған 25 ақпанның 2008 жылы.// www.agbina.com  (Тексерілді 10 қарашаның 2010)
• Arum// flower.onego.ru  (Тексерілді 10 қарашаның 2010)
• Arum species  (фран.). IPCS Poisons Information Monograph (PIM) G006. IPCS. Басты дереккөзінен мұрағатталған 14 наурыз 2014. Тексерілді, 14 наурыз 2014.