Ырыскелді (туған-өлген жылы белгісіз) — қазақ батыры, елші. 1733 жылы Ұлы жүз елшілігі құрамында (елшілік екі адамнан құралған – Аралбай батыр мен Ырыскелді) Кіші жүз ханы Әбілқайырға онан әрі Ресейге барып қайтты.

Ондағы мақсаттары – Ресей императоры Анна Иоанновнаға жолығып, сол кезде жоңғар хандығына тәуелді болып тұрған Ұлы жүзді сақтап қалу үшін Әбілқайыр арқылы орыстардан көмек алу еді. 1733 жылдың соңында Ұлы жүздің елшілігі мен Әбілқайыр өкілі Тәтімбет батыр Санкт-Петербургке барды. Олар Анна Иоанновнаның қабылдауында болып, Ұлы жүздің көрнекті ел билеушілері – Қодар би, Төле би, Сатай, Хангелді және Бөлек батырлардың қарауындағы ел-жұртымен Ресей азаматтығын қабылдайтындықтарын білдірген хатты табыс етті. 1734 жылы 10 маусымда Анна Иоанновна Ұлы жүздің старшындары мен батырларына және “барлық қырғыз-қазақ халқына” арналған және оларды Ресей құрамына алғандығын білдірген грамотаға қол қойды.

Ұлы жүз ханы Ор өз. бойына “ант қабылдауға” арнайы шақырылды. Ресми деректер бойынша Ырыскелді 1738 жылы қыркүйекте Кіші жүздің Ресей азаматтығын қабылдауына байланысты өткен салтанатқа қатысқан.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Әдеб.: Басин В. Я., Ресей и казахские ханства в 16 – 18 вв., А.-А., 1971; Қазақстан тарихы, 3-т., А., 2002. М. Сүгірбеков