Юкон (территория)
Юкон (ағылш. Yukon [ˈjuːkɒn], фр. Yukon [ju.kɔ̃]) — Канаданың солтүстік-батысында орналасқан территория. Юкон Канаданың үш территорияларының ішіндегі ең кішісі және ең батыста орналасқан территория болып табылады. Сондай-ақ, 2021 жылғы халық санағы бойынша 40,232 тұрғынмен Юкон Канаданың халқы ең аз екінші провинциясы немесе территориясы болып табылады. Юконның астанасы Уайтхорс үш территориялардың ішіндегі ең ірі елді мекен болып табылады.[2]
| Канада территориясы | |||||
| Юкон | |||||
| ағылш. Yukon | |||||
 Юкон | |||||
| |||||
| Әкімшілігі | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ел | |||||
| Кіреді |
Солтүстік-батыс Канада | ||||
| Әкімшілік орталығы | |||||
| Премьер-министр |
Сэнди Сильвер | ||||
| Комиссар |
Анжелика Бернар | ||||
| Тарихы мен географиясы | |||||
| Координаттары |
63°00′00″ с. е. 135°00′00″ б. б. / 63.00000° с. е. 135.00000° б. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 63°00′00″ с. е. 135°00′00″ б. б. / 63.00000° с. е. 135.00000° б. б. (G) (O) (Я) | ||||
| Құрылған уақыты |
13 маусым 1898 | ||||
| Жер аумағы |
482,443 км² (4,8 %, 9 орын) | ||||
| Биіктігі · Ең биік |
| ||||
| Уақыт белдеуі | |||||
| Ірі қаласы | |||||
| Экономикасы | |||||
| ЖІӨ · орын | |||||
| Тұрғындары | |||||
| Тұрғыны |
40,232 адам (2021)(0,1 %, 13 орын) | ||||
| Тығыздығы |
0.08 адам/км² | ||||
| Ресми тілі | |||||
| Сандық идентификаторлары | |||||
| ISO 3166-2 коды |
CA-YT | ||||
| Пошта индекстері |
YT | ||||
| Интернет-үйшігі |
.yt.ca | ||||
 Юкон Ортаққорда
Координаттар: 63°00′00″ с. е. 135°00′00″ б. б. / 63.00000° с. е. 135.00000° б. б. (G) (O) (Я) | |||||
Сөз төркіні
өңдеуТерритория Юкон өзенінің атымен аталған, бұл өзен Юкондағы ең ұзын өзен болып табылады. Атаудың өзі Гвичин тіліндегі chųų gąįį han сөз тіркесінің қысқаруынан шыққан және «ақ сулы өзен» деген мағынаны білдіреді.[3][4]
Демография
өңдеуХалық саны
өңдеу2016 жылғы халық санағы бойынша Юконның халық саны 35,874 құрады, бұл 2011 жылға қарағанда 5.8 пайызға көп.[5] 2011 жылы 474,712 км² жер аумағымен Юконның халық тығыздығы 0.1/km² құрады, бұл Канаданың үш территорияларының ішіндегі ең көп көрсеткіш.[6] Канада статистикалық басқаруы Юконның 2021 жылғы 3-тоқсандағы халқын 43,095 деп бағалады,[7] бұл 2016 жылғы санақпен салыстырғанда 17,5 пайызға көп. Бұл Канаданың кез келген провинциясы немесе территориясы үшін ең үлкен пайыздық өсім.
Ұлты
өңдеу| # | Ұлт | Саны | Пайыз |
|---|---|---|---|
| 1 | Ағылшындар | 9,680 | 27.57% |
| 2 | Канаданың жергілікті халқы (Үндістер) | 8,665 | 24.68% |
| 3 | Канадалықтар | 8,640 | 24.61% |
| 4 | Шотландтықтар | 8,295 | 23.63% |
| 5 | Ирландықтар | 6,930 | 19.74% |
| 6 | Немістер | 5,575 | 15.88% |
| 7 | Француздар | 5,040 | 14.35% |
| 8 | Украиндар | 2,200 | 6.27% |
| 9 | Нидерландтықтар | 1,760 | 5.01% |
| 10 | Норвегтер | 1,380 | 3.93% |
Тілі
өңдеу| # | Тіл | Халық саны | Пайыз |
|---|---|---|---|
| 1. | Ағылшын | 28,065 | 82.9% |
| 2. | Француз | 1,455 | 4.3% |
| 3. | Неміс | 805 | 2.4% |
| 4. | Тагаль | 425 | 1.3% |
| 5. | Каска | 265 | 0.8% |
| 6. | Солтүстік Тутчоне | 200 | 0.6% |
| 7. | Испан | 180 | 0.5% |
| 8. | Оңтүстік Тутчоне | 140 | 0.4% |
| 9. | Нидерланд | 130 | 0.4% |
| 10. | Қытай | 130 | 0.4% |
Діні
өңдеу| Юкондағы діни сенімдер (2011 жылғы санақ)[10] | ||
|---|---|---|
| Дін | Ұстанушылар саны | Жалпы халық санынан пайызы |
| Дінсіздер | 16,635 | 49.92% |
| Христиандар | 15,375 | 46.14% |
| Аборигендік діндер | 395 | 1.19% |
| Буддистер | 290 | 0.87% |
| Индустар | 165 | 0.5% |
| Сикхтар | 90 | 0.27% |
| Мұсылмандар | 40 | 0.12% |
| Иудейлер | 20 | 0.06% |
| Басқа діндер | 300 | 0.9% |
| Жалпы | 33,320 | 100% |
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Gross domestic product, expenditure-based, by province and territory (2017). Statistics Canada (September 22, 2019).
- ↑ Canada, Government of Canada, Statistics Population and Dwelling Count Highlight Tables, 2016 Census (ағыл.) (February 8, 2017).
- ↑ "Dear Sir, I have great pleasure in informing you that I have at length after much trouble and difficulties, succeed[ed] in reaching the 'Youcon', or white water River, so named by the (Gwich'in) natives from the pale colour of its water. ..., I have the honour to Remain Your obt Servt, John Bell" Hudson's Bay Company Correspondence to George Simpson from John Bell (August 1, 1845), HBC Archives, D.5/14, fos. 212-215d, also quoted in, Land of the Midnight Sun: A History of the Yukon — Hurtig Publishers, 1988. — P. 21. — ISBN 0-88830-331-9.
- ↑ In Gwich'in, adjectives, such as choo [big] and gąįį [white], follow the nouns that they modify. Thus, white water is chųų gąįį [water white]. White water river is chųų gąįį han [water white river]. Peter Katherine Dinjii Zhuh Ginjik Nagwan Tr'iłtsąįį: Gwich'in Junior Dictionary — Univ. of Alaska, 1979. — P. ii (ą, į, ų are nasalized a, i, u), xii (adjectives follow nouns), 19 (nitsii or choo [big]), 88 (ocean = chųų choo [water big]), 105 (han [river]), 142 (chųų [water]), 144 (gąįį [white]).
- ↑ Population and dwelling counts, for Canada, provinces and territories, 2016 and 2011 censuses. Statistics Canada (February 2, 2017).
- ↑ Population and dwelling counts, for Canada, provinces and territories, and census subdivisions (municipalities), 2011 and 2006 censuses (Yukon). Statistics Canada (January 13, 2014).
- ↑ Population estimates, quarterly. Statistics Canada.
- ↑ Statistics Canada Ethnic Origin, both sexes, age (total), Yukon, 2016 Census – 25% Sample data (October 25, 2017).
- ↑ Focus on Geography Series, 2011 Census, Yukon. Statistics Canada (February 8, 2012).
- ↑ StatCan NHS Profile, Yukon, 2011.