Қазығұрт (1993 ж. дейін – Ленинское[2]) — Түркістан облысы Қазығұрт ауданындағы ауыл, аудан және Қазығұрт ауылдық округі орталығы.

Ауыл
Қазығұрт
Әкімшілігі
Ел

 Қазақстан

Статусы

Аудан орталығы

Облысы

Түркістан

Ауданы

Қазығұрт

Ауылдық округі

Қазығұрт

Тарихы мен географиясы
Координаттары

41°45′19″ с. е. 69°23′15″ ш. б. / 41.75528° с. е. 69.38750° ш. б. / 41.75528; 69.38750 (G) (O) (Я)Координаттар: 41°45′19″ с. е. 69°23′15″ ш. б. / 41.75528° с. е. 69.38750° ш. б. / 41.75528; 69.38750 (G) (O) (Я)

Құрылған уақыты

1905

Бұрынғы атаулары

Шұқырбекет, Алексеевка, Ленин

Уақыт белдеуі

UTC+5:00

Тұрғындары
Тұрғыны

27 112[1] адам (2023)

Сандық идентификаторлары
Автомобиль коды

13

Қазығұрт картада
Қазығұрт
Қазығұрт
Қазығұрт картада
Қазығұрт
Қазығұрт

Географиялық орны

өңдеу

Облыс орталығы – Түркістан қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 232 км жерде, Қазығұрт тауының оңтүстік баурайында, Келес өзенінің оң жағалауында орналасқан. Ең жақын темір жол бекеті – Сарыағаш.

Халқы

өңдеу
Саны (1999, 2009, 2021)[3][4]
1999 2009 2021 2021 2009-ға пайызбен Ерлер 2009 Ерлер 2021 2021 2009-ға пайызбен Әйелдер 2009 Әйелдер 2021 2021 2009-ға пайызбен
13264 19210 26283 136,8 9564 13278 138,8 9646 13005 134,8

Тарихы

өңдеу

Іргесі 1905 жылы қаланды. Алғашында Шұқырбекет, 1916 жылы Алексеевка, 1924-1993 жылдары Ленин ауылы аталған. 1997 жылға дейін Қазығұртта ауыл шаруашылық техника бірлестігі, нан, май, кірпіш зауыттары, баспахана, автокөлік, құрылыс орындары, т.б. аудандық кәсіпорындар мен мекемелер болған. Олар 1997 жылдан кейін жекешелендіріліп, әр түрлі бағыттағы шаруа нысандарына айналды.

Инфрақұрылымы

өңдеу

Қазығұртта 4 орта білім беру ошағы ("Болашақ", "Сатпаев", "Рысқұлов", "Жандосов"), 1 орталық аурухана, кәсіптік-техникалық колледж, мәдениет үйі, 2 кітапхана, 4 мешіт, 1 стадион, емхана, электр қуаты жүйесі, байланыс бөлімшесі, почта т.б. бар.

Табиғаты

өңдеу

Ауданда Қазығұрт, Қаржантау, Өгем таулары бар. Жер қойнауынан минералды су, ақ құм, қиыршық тас тағы басқа құрылыс материалдары бар. Қазығұрт ауылының Солтүстік Шығысынан Тянь-Шань тауымен ұласқан Қаржантау тауы көрінеді. Келес және Өгем өзендері Қаржантау қыратында бөлініп, солтүстік шығыс жағындағы Сайрам тауларының етегіндегі Бадам өзеніне құйылады. Қыраттың орташа биіктігі теңіз деңгейін алғанда 2000-2500 м. Қазығұрт және Қаржантау таулары өзінің тік жартасты және тегістігімен ерекшеленеді. Климаты қолайлы, қысы жылы. Аудан жерінен Келес, Тастақсай, Өгем, Қаржансай өзендері ағып өтеді. Таулы өңірі мен өзен бойларында итмұрын, долана, тобылғы, жабайы алма, шырша т.б. өседі. Жануарлардан аю, қасқыр, түлкі, таутеке, қоян, саршұнақ тағы басқалар кездеседі.

Дереккөздер

өңдеу