Қайрат (футбол клубы)
Қайрат — Қазақстандық кәсіби футбол клубы, Алматы қаласынан. Қазақстан Чемпионатының 3-дүркін Чемпионы, 9-дүркін Қазақстан Кубогінің иегері, 2-дүркін Қазақстан Суперкубогінің иегері, КСРО футбол федерациясы кубогының иегері.
 Қайрат
| ||||
| ||||
| Толық атауы |
«Қайрат» футбол клубы | |||
| Құрылған жылы | 1954 жыл | |||
|---|---|---|---|---|
| Стадионы | Алматы Орталық стадионы | |||
| Сыйымдылығы | 23 804 | |||
| Президенті |  Боранбаев Қайрат Советайұлы
| |||
| Жаттықтырушы |  Алексей Шпилевский
| |||
| Капитаны | Ғафуржан Сүйімбаев
| |||
| Сайты | Ресми сайты | |||
| Жарыс | Қазақстан Премьер Лигасы | |||
| 2020 | 1-ші орын[1] | |||
| ||||
 Футболдан Қазақстан Чемпионаты 2020
| ||||
ТарихыӨңдеу
1954 жылы "Динамо" спорт қоғамының базасында "Локомотив" деген атаумен құрылды. 1955 жылы атауы "Урожай" боп өзгертілді. Бір жылдан соң тағы да атауын өзгерту мәселесі министрлікте қаралып, бірнеше атаудың ішінен "Қайрат" таңдалды.
1957 жылы тұңғыш халықаралық кездесуін "Ваасан Паллосеура" (Финляндия) клубымен өткізіп, 4:0 есебімен жеңіске жетті. 1956-59 жылдары КСРО В класында (Кейін бірінші лига боп өзгерді) ойнады.
1959 жылдың соңында КСРО футбол федерациясы жоғары лигадағы клубтар санын 12-ден 22-ге дейін көбейтуге шешім қабылдады. Бұл шешімнен соң "Қайраттың" да жоғары лигаға қатысуына мүмкіндік ашылды. Осылайша 1960 жылғы КСРО чемпионатында клубтың элитадағы тұсауы кесілді.
1960-91 жылдар аралығында "Қайрат" жоғары және бірінші лигаларда ойнады. 1986 жылы жоғары лигада жетінші орынға көтеріліп, ең жоғары жетістігіне қол жеткізді. Сондай-ақ 1963 жылы КСРО кубогының жартылай финалына дейін жетіп, клуб футболшылары КСРО спорт шебері ретінде марапатталды.
1971 жылы Бухарестің "Рапид" клубын ұтып, Халықаралық теміржолшылар кубогында жеңімпаз атанды. Кеңес дәуіріндегі тағы бір ірі жетістігіне 1988 жылы қол жеткізіп, КСРО Федерациялары кубогында топ жарды. Бұл маусымда "Қайрат" соңғы рет жоғары лигада ойнады да, 1989-91 жылғы маусымдарды бірінші лигада өткізді.
1992 жылы Қазақстандағы тұңғыш маусымды "Қайрат" сәтті бастады, чемпион атанды, кубокты иеленді. 1993 жылы Достастық елдері кубогына қатысып, топтық кезеңде "Экранасты" доп айырмашылығы бойынша ғана бірінші орынға жіберіп алды да, жартылай финалға шыға алмады.
Бірақ сол жылы-ақ клубтағы күшті ойыншылар әр жаққа тарап кетті де, 1993 жылғы чемпионатты он бірінші орында аяқтады. Келесі маусымда да дәл осы нәтиже қайталанды. Осы құлдырағаннан тек 1997 жылы ғана жүлделі орынға ілінді, үшінші орынға табан тіреді. Сондай-ақ осы жылы екінші рет Қазақстан кубогын иеленді.
1998 жылғы футбол маусымына дайындық жүріп жатқан кезде ЦСКА басшылары «Қайраттың» бүкіл базасын, стадионын өздеріне қаратып алмақшы болды. Сол кезде «Қайратқа» қаржылық жағынан қолдау көрсетіп отырған Болат Әбілев бұған шыдай алмай, жарты команданы бөліп әкетті. Сол кезде «Қайраттың» вице-президенті Сейілдә Байшақов та Болат Әбілев жағына шықты. «Қайрат» екіге жарылғаннан кейін бір жартысы «Қайрат-ЦСКА» болды да, екінші жартысы халықтық «Қайрат» болды. Асқар Қожабергенов бастаған бір топ ойыншылар да халықтық «Қайрат» жағына шықты. Халықтық «Қайрат» дегеніміз сол кезде қырық жылға жуық тарихы бар кәдімгі «Қайрат» клубы. Өкінішке қарай, халықтық «Қайрат» сол жылы Қазақстан біріншілігінің жоғары тобында емес, бірінші лигада ойнады. 1998 жылдың қорытындысы бойынша, бірінші лигада жеңімпаз атанып, 1999 жылы жоғарғы топқа қайта оралды. Сол жылы халықтық «Қайрат» ұлттық біріншілікте үшінші орынға қол жеткізді. Ал «Қайрат-ЦСКА» халықтық «Қайраттан» әлдеқайда төмен қалды.
Бірақ, 2000 жылы екі «Қайрат» қайтадан қосылды. Өйткені, ЦСКА басшыларының клубты ұстап тұруға мүмкіндіктері болмады.[2][3]
2002 жылдың жазында Қазақстан клубтары арасында алғашқылардың бірі боп еурокубоктерге қатысты. Бірақ УЕФА кубогының алғашқы іріктеуінде "Црвена Звезда" клубымен кездескен қайраттықтар екі ойында да оларға есе жіберді, 0:2, 0:3.
2004 жылғы біріншілікте араға 12 жыл салып Қазақстан чемпионы атанды. Осы жетістігінен соң 2005 жылы Достастық кубогына және Чемпиондар лигасына жолдама алды. Достастық кубогында топтық кезеңнен өтіп 1/4 финалға дейін жетті, ал Чемпиондар лигасында Словакияның "Артмедия" клубымен кездесіп, өз алаңында 2:0 есебімен жеңіске жетті. Ал сырт алаңда тек соңғы секундтарда төртінші голды жіберіп алды (1:3 есебін сақтап қалғанда, келесі кезеңге өтер еді).
2006 жылы УЕФА кубогында "Фехервар" клубынан ұтылды (0:1, 2:1).
2008 жылдың ортасында клубтың демеушілерінің бірі қаржыландырудан бас тартты да, клуб мүшелеріне тиісті жалақы берілмей қалды. Нәтижесінде клубтың лицензиясы жоққа шығарылып, команда 2009 жылғы маусымды бірінші лигада өткізді. 2009 жылы бірінші лигада жеңімпаз атанып, жоғары лигаға қайта жолдама алды. 2013 жылы бапкер Владимир Вайстың жетекшілігімен араға сегіз жыл салып жүлдеге қол жеткізді: қола жүлдегер атанды.
2015-19 жылғы маусымдарда қатарынан бес рет күміс жүлдені қанағат тұтты. 2015 жылы жазда өз тарихында тұңғыш рет еурокубоктердің топтық кезеңіне өте жақын келді, Еуропа лигасында "Црвена Звезда", "Алашкерт", "Абердин" секілді клубтарды қапы қалдырып, плей-офф сатысында "Бордоға" жол берді, сыртта 0:1 есебімен ұтылып келген қайраттықтар өз алаңында 2:0 есебімен алда тұрды. Тек соңғы минуттарда ғана гол жіберіп алды. Айта кетейік, маусымда "Қайрат" сапында 2013 жылғы УЕФА Чемпиондар лигасының жеңімпазы Анатолий Тимощук доп тепті. Ал жыл соңында Вайсс қызметтен кетіп, орнына Александр Бородюк келді. Сондай-ақ клубқа ресейлік танымал футболшы Андрей Аршавин келді. 2016 жылғы маусым басында клуб тұңғыш рет Қазақстан суперкубогын ұтып алды.
2016 жылғы маусым барысында сүреңсіз нәтижелерден соң Бородюктің орнына Кахабер Цхададзе келді. Бірақ "Қайрат" бұл жолы Еуропа лигасында екінші іріктеу кезеңінен аса алмады.
2017 жылдың жазынан 2018 жылдың күзіне дейін клубты Карлос Алос Феррер жаттықтырды. Жыл соңында Андрей Карпович азырақ бапкер міндетін атқарды. Бұл маусымды да "Қайрат" екінші орынмен аяқтады.
2019 жылдың басында клуб тізгінін беларусьтік 30 жасар Алексей Шпилевский ұстады. 2019 жылы жазда клуб УЕФА Еуропа лигасының екінші кезеңінен аса алмады, чемпионатты тағы да екінші орынмен қорытындылады.
2020 жылғы маусымда чемпионат бітуге бес тур қалғанда араға 16 жыл салып Қазақстан чемпионы атанды.
Орта Азия дербиіӨңдеу
Толық мақаласы: Орта Азия дербиі
Қазақ және өзбек футболының арасындағы ымырасыз бәсекелестік ертеден бар. КСРО чемпионаттарында Алматының "Қайраты" мен Ташкенттің "Пахтакоры" өзара кездескенде стадионда ине-шаншар орын болмайтын. Екі клубтың кездесуі "Орта Азия дербиі" деген сипатқа ие болды, ол кездесулерді қазақ және өзбек футбол жанкүйерлері ғана емес, бүкіл одақтың футбол көрермендері ерекше ықыласпен тамашалайтын еді.
Мұндай ойындарда екі жаққа да жеңіс ауадай қажет, тіпті жеңіске жете қалса маусым соңында төменгі лигаға түсіп кетсе де кешірілетін.
СтатистикасыӨңдеу
Ең үлкен жеңісіӨңдеу
Қазақстан чемпионаты
Ең үлкен жеңілістеріӨңдеу
Қазақстан чемпионаты
- 2007 — 0:5 («Астана-1964», Астана)
- 2011 — 1:6 («Астана», Астана)
Клуб атауларының тарихыӨңдеу
- «Локомотив» (1954)
- «Урожай» (1955)
- «Қайрат» (1956 жылдан бері)
МаусымдарыӨңдеу
| Маусым | Лига | Қазақстан кубогы | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Див | Поз | О | Ұ | Т | Ж | СД | ЖД | Ұп | ||
| 1992 | 1 | 1 | 26 | 16 | 5 | 5 | 48 | 22 | 53 | Жеңімпаз |
| 1993 | 11 | 22 | 5 | 3 | 14 | 23 | 41 | 18 | 2 раунд | |
| 1994 | 11 | 30 | 10 | 6 | 14 | 36 | 42 | 36 | 1 раунд | |
| 1995 | 9 | 30 | 13 | 2 | 15 | 37 | 35 | 41 | 1 раунд | |
| 1996 | 6 | 34 | 19 | 5 | 10 | 61 | 30 | 62 | ||
| 1997 | 3 | 26 | 16 | 5 | 5 | 52 | 14 | 53 | Жеңімпаз | |
| 1998 | 2 | 2 | 4 | 3 | 0 | 1 | 8 | 1 | 9 | |
| 1999 | 1 | 3 | 30 | 21 | 1 | 8 | 62 | 19 | 64 | Жеңімпаз |
| 2000 | 4 | 28 | 18 | 6 | 4 | 48 | 17 | 60 | ||
| 2001 | 5 | 32 | 15 | 7 | 10 | 42 | 33 | 52 | Жеңімпаз | |
| 2002 | 7 | 32 | 13 | 7 | 12 | 41 | 36 | 46 | ||
| 2003 | 7 | 32 | 14 | 7 | 11 | 51 | 42 | 49 | Жеңімпаз | |
| 2004 | 1 | 36 | 25 | 8 | 3 | 70 | 21 | 83 | Финал | |
| 2005 | 3 | 30 | 18 | 8 | 4 | 56 | 22 | 62 | Финал | |
| 2006 | 7 | 30 | 12 | 10 | 8 | 39 | 30 | 46 | ||
| 2007 | 13 | 30 | 9 | 3 | 18 | 23 | 43 | 30 | ||
| 2008 | 10 | 30 | 9 | 10 | 11 | 25 | 28 | 34 | 1/4 | |
| 2009 | 2 | 1 | 26 | 19 | 4 | 3 | 63 | 21 | 42 | 1 раунд |
| 2010 | 1 | 10 | 32 | 6 | 11 | 15 | 17 | 38 | 29 | 3 раунд |
| 2011 | 11 | 32 | 8 | 8 | 16 | 30 | 49 | 22 | 1/4 | |
| 2012 | 10 | 26 | 7 | 8 | 11 | 23 | 34 | 29 | 2 раунд | |
| 2013 | 3 | 32 | 12 | 12 | 8 | 44 | 38 | 33 | 2 раунд | |
| 2014 | 3 | 32 | 18 | 5 | 9 | 58 | 31 | 38 | Жеңімпаз | |
| 2015 | 2 | 32 | 20 | 7 | 5 | 60 | 19 | 45 | Жеңімпаз | |
| 2016 | 2 | 32 | 22 | 5 | 5 | 75 | 30 | 71 | Финалист | |
| 2017 | 2 | 32 | 23 | 9 | 1 | 75 | 28 | 78 | Жеңімпаз | |
ЕврокубоктарӨңдеу
| Маусым | Жарыс | Раунд | Клуб | Үйде | Сыртта | Жалпы |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2002/03 | УЕФА Кубогы | Бастапқы | Црвена Звезда (Сербия) | 0:2 | 0:3 | 0:5 |
| 2005/06 | Чемпиондар Лигасы | I КР | Артмедиа (Словакия) | 2:0 | 1:4 | 3:4 |
| 2006/07 | УЕФА кубогы | I КР | Фехервар (Мажарстан) | 2:1 | 0:1 | 2:2 |
| 2014/15 | Еуропа Лигасы | I КР | Кукеси (Албания) | 1:0 | 0:0 | 1:0 |
| II КР | Эсбьерг (Дания) | 1:1 | 0:1 | 1:2 | ||
| 2015/16 | Еуропа Лигасы | I КР | Црвена Звезда (Сербия) | 2:1 | 2:0 | 4:1 |
| II КР | Алашкерт (Армения) | 3:0 | 1:2 | 4:2 | ||
| III КР | Абердин (Шотландия) | 2:1 | 1:1 | 3:2 | ||
| Плей-офф | Бордо (Франция) | 2:1 | 0:1 | 2:2 | ||
| 2016/17 | Еуропа Лигасы | I КР | Теута (Албания) | 5:0 | 1:0 | 6:0 |
| II КР | Маккаби Тель-Авив (Израиль) | 1:1 | 1:2 | 2:3 | ||
| 2017/18 | Еуропа Лигасы | I КР | Атлантас (Литва) | 6:0 | 2:1 | 8:1 |
| II КР | Скендербеу (Албания) | 1:1 | 0:2 | 1:3 | ||
| 2018/19 | Еуропа Лигасы | I КР | Энгордань (Андорра) | 7:1 | 3:0 | 10:1 |
| II КР | АЗ Алкмаар (Нидерланд) | 2:0 | 1:2 | 3:2 | ||
| III КР | Сигма (Чехия) | 1:2 | 0:2 | 1:4 | ||
| 2019/20 | Еуропа Лигасы | I КР | Широки Бриег (Босния) | 2:1 | 2:1 | 4:2 |
| II КР | Хапоэль Беэр-Шева (Израиль) | 1:1 | 0:2 | 1:3 | ||
| 2020/21 | Еуропа Лигасы | І КР | Ноа (Армения) | 4:1 |
ҚұрамыӨңдеу
ЖетекшілеріӨңдеу
| Қызметі | Есімі |
|---|---|
| Президенті | Қайрат Советаевич Боранбаев
|
| Бақылау кеңесінің мүшесі | Малик Булатович Кушалиев
|
| Ген директор | Марат Баймуханов
|
| Бас бапкер | Алексей Шпилевский
|
| Бас бапкердің ассистенті |  Кирилл Кекер
|
| Ғылыми методтық жұмыс бойынша |  Томми Яниген
|
| ФБ бапкері | / Христос Пападопулос
|
| Қақпашылар бапкері |  Саша Март
|
| Физиотерапевт |  Диого Лейте
|
ОйыншыларыӨңдеу
2021 жыл, наурыз
| № | Қақпашылар | Туған күні | Азаматтығы |
|---|---|---|---|
| 1 | Стас Покатилов | 08.12.1992 | Қазақстан
|
| 30 | Данил Устименко | 08.08.2000 | Қазақстан
|
| 31 | Дінмұхаммед Жомарт | 06.12.2000 | Қазақстан
|
| 72 | Темірлан Анарбеков | 14.09.2003 | Қазақстан
|
| № | Қорғаушылар | Туған күні | Азаматтығы |
| 3 | Сергей Кейлер | 08.11.1994 | Қазақстан
|
| 4 | Нұралы Әліп | 22.12.1999 | Қазақстан
|
| 5 | Гафуржан Сүйімбаев | 19.08.1990 | Қазақстан
|
| 20 | Раде Дугалич | 05.11.1992 |  Сербия
|
| 24 | Дино Миканович | 07.05.1994 |  Хорватия
|
| 33 | Денис Поляков | 17.04.1991 |  Беларусь
|
| 37 | Айбар Нұрғалиев | 12.08.1999 | Қазақстан
|
| 57 | Равиль Ибрагимов | 25.12.2000 | Қазақстан
|
| 75 | Александр Широбоков | 02.01.2003 | Қазақстан
|
| № | Жартылай қорғаушылар | Туған күні | Азаматтығы |
| 6 | Яцек Гуральски | 21.09.1992 |  Польша
|
| 8 | Айбол Әбікен | 01.06.1996 | Қазақстан
|
| 13 | Камо Оганесян | 05.10.1992 |  Армения
|
| 22 | Небойша Косович | 24.02.1995 | Сербия
|
| 27 | Гүлжігіт Әліқұлов | 25.11.2000 |  Қырғызстан
|
| 28 | Әліби Тұзақбаев | 08.12.1999 | Қазақстан
|
| 29 | Данияр Үсенов | 18.02.2001 | Қазақстан
|
| 46 | Арсен Буранчаев | 12.09.2001 | Қазақстан
|
| 58 | Андрей Ульшин | 18.04.2000 | Қазақстан
|
| 74 | Ғалымжан Кенжебек | 12.02.2003 | Қазақстан
|
| № | Шабуылшылар | Туған күні | Азаматтығы |
| 9 | Вагнер Лав | 11.06.1984 |  Бразилия
|
| 10 | Штрели Мамба | 17.06.1994 |  Германия
|
| 11 | Адеринсола Эсеола | 28.06.1991 |  Украина
|
| 17 | Сұлтанбек Астанов | 23.03.1999 | Қазақстан
|
| 18 | Хосе Канте | 27.09.1990 |  Гвинея
|
| 19 | Артур Шушеначев | 07.04.1998 | Қазақстан
|
| 28 | Еркебұлан Сейдахмет | 04.02.2000 | Қазақстан
|
| 59 | Айбар Абдулла | 22.01.2002 | Қазақстан
|
ЖетістіктеріӨңдеу
ҚазақстанӨңдеу
- Чемпион (3): 1992, 2004, 2020
- 2-орын (4): 2015, 2016, 2017, 2018
- 3-орын (5): 1997, 1999, 2005, 2013, 2014
- Жеңімпаз (9 — рекорд): 1992, 1996/97, 1999/00, 2001, 2003, 2014, 2015, 2017, 2018
- Финалист (3): 2004, 2005, 2016
- Жеңімпаз (2): 2016, 2017
- Финалист (3): 2015, 2018, 2019
1-лига
- Жеңімпаз (1): 2009
КСРОӨңдеу
КСРО Футбол федерацияларының кубогы
- Жеңімпаз (1): 1988
1-лига
- Жеңімпаз (2): 1976, 1983
- 2-орын (2): 1965, 1970
- 3-орын (1): 1989
ХалықаралықӨңдеу
Халықаралық теміржолшылар кубогы
- Жеңімпаз: 1971
ДереккөздерӨңдеу
- ↑ http://kazfootball.kz/news/51703
- ↑ Асқар Қожабергенов, «Жетісу» футбол клубының директоры: «Бапкерлікті Бердыевтен үйрендім»
- ↑ Қазақстан - спортшылар елі. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: "Сөздік-Словарь". ISBN 9965-822-57-3