Қапан Әубәкірұлы Мусин

Мусин Қапан Әубәкірұлы (1 қаңтар 1921, Батыс Қазақстан облысы Жәнібек ауданы Асуба ауылы – 21 сәуір 1970, Алматы) – композитор, Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері (1968).

Қапан Әубәкірұлы Мусин
Туған күні

1 қаңтар 1921 (1921-01-01)

Туған жері

Асуба ауылы, Жәнібек ауданы, Батыс Қазақстан облысы, Ресей империясы

Қайтыс болған күні

21 сәуір 1970 (1970-04-21) (49 жас)

Қайтыс болған жері

Алматы, Қазақ КСР

Мемлекет

 КСРО
Ресей Империясы (1921-1922)

Мамандықтары

композитор, дирижер, музыка педагогы

Өмірбаяны өңдеу

Мусиннің анасы – халық ақыны Халима Өтеғалиева баласын жастайынан өнерге баулыған.

1934 ж. Алматы музыкалық училищесін (И.Лесманның скрипка класы бойынша) бітірген.

1939 ж. Мәскеу консерваториясының қазақ студиясына қабылданды.

1940 ж. осы консерваторияның композиторлық бөліміне ауысты. 2-дүниежүзілік соғысқа қатысқан.

1943 – 1953 ж. Қазіргі Қазақтың мемлекеттік академиялық халық аспаптар оркестріне дирижерлік етті.

1954 ж. Алматы мемлекеттік консерваториясының композиция факултетін (профессор Е.Г. Брусиловскийдің композиция класы) бітірді.

1954 жылдан өмірінің соңына дейін Алматы мемлекеттік консерваториясында (композиция кафедрасында, 1961 – 1970 ж. фольклор кабинетінің меңгерушісі) ұстаздық қызмет атқарды.

Шығармашылығы өңдеу

Мусин қазақ композиторларының арасында алғашқылардың бірі болып симфониялық шығарма жазды. [1]

Композитор шығармашылығының дені симфониялық шығармалар, тақырыбының негізгі арқауы – Отан, еңбек адамдары. “Жайлауда” (1948), “Халықтар бақыты” (1953), “Колхоз тойы” (1953), “Мерекелік” (1965) симфониялық поэмалары, 3 симфониясы (І – “Гүлденген Қазақстан” – 1961, ІІ – 1963, ІІІ – 1970); “Тың туралы кантата”, “Сейфуллин туралы поэма-баллада” атты музыкалық хореграфикалық композиция, ұлт аспаптар оркестріне арналған поэмасы, шекті аспаптарға арналған 2 квартет, скрипка мен фортепьяно үшін И.В. Панфиловқа арналып жазылған сонатасы, т.б. камералық, драмалық қойылымдарға жазған музыкалары қазақ музыкасының озық үлгілері болып табылады. Сонымен қатар, Мусиннің камералық, вокалдық-хор, ән-романс жанрларында жазылған шығармалары ел ішіне, кәсіби музыканттар арасына кеңінен тарады. Оның “Әнші сыры”, “Егіншілер әні”, “Достар әні” атты туындыларын әнші Ж.Елебеков орындады. Сазгердің әр кездері шырқалып жүрген “Сайра, бұлбұл”, “Почтальон”, “Қыз әзілі”, “Жас түлек”, “Жеңеше”, “Сүйікті жарым”, “Қымбат дәурен”, “Бақытысың сен кімнің”, “Аналардың қолдары” сияқты ән мұралары бар. Олардың қатарына аяқталмай қалған “Таң шолпаны” (1967, клавир), “Жаяу Мұса” (1970, бір актісі біткен) операларын қосуға болады.

Абай өлеңіне хорға арнап «Күз» деген ән шығарған.[2]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақстан энциклопедиясы, VI-том
  2. Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9