Қараматау
Қараматау (лат. Camphorosma) [1] - алабұталар тұқымдасына жататын көп жылдық жартылай бұта және бір жылдық шөптесін өсімдіктер туысы.
| Қараматау | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||
|
Өсетін жері мен таралу аймағы өңдеу
Жерорта теңізінің аймағынан бастап Орта Азияның шөлейтті жерлер мен тақырларда, тастақты шатқалдарда өсетін 10 түрі белгілі.
Қазақстанның өзен мен көл жағалауларында, сор мен сортаң жерлерде, қиыршықтасты тау беткейлерінде өсетін 3 түрі кездеседі:
- Марсель қараматауы (Camphorosma monspeliaca)
- Лессинг қараматауы (Camphorosma lessingii)
- Жоңғар қараматауы (Camphorosma songorica)
Ботаникалық сипаты өңдеу
- Биіктігі 15-50 см, сабағы жұмыр, көп бұтақты, түкті болып біткен.
- Үшкір біз тәрізді немесе жіп тәрізді жапырақтары кезектесіп орналасқан.
- Гүлдері қос жынысты, жапырақтың қолтығынан шығады. Гүлшоғыры - тығыз орналасқан масақ. Гүлсерігі аздап түкті, қысыңқы, 4 тісті. Шілде-қыркүйек айларында гүлдеп, жемістенеді.
- Тұқымдары таға тәрізді, белокқа бай.
Қолданысы өңдеу
Қараматау - мал азықтық шөптер, оны түйе, қой, ешкі жейді.
Марсель қараматауының құрамында 0,2%-ға жуық эфир майы бар, сондықтан оның несеп жүргізетін, тер шығаратын және жарақат жазатын қасиеті бар. Шөбінің тұнбасымен денедегі жараны жуып, ісіктерді булайды.
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5