Қасым (тайбұғалық мырза)
Қасым мырза (жазбы деректерде Казым, Касим, Касым, туған жылы белгісіз - 1530) - Тайбұға әулетінен шыққан Ескер (Сібір) жұртының 1516-1530 жылдардағы билеушісі.
| Қасым мырза | ||
| Лауазымы | ||
|---|---|---|
| ||
| 1516 — 1530 | ||
| Ізашары | Әңғіш, Құтлық хан | |
| Ізбасары | Едігер | |
| Өмірбаяны | ||
| Діні | ислам | |
| Қайтыс болуы | 1530 | |
| Әкесі | Мұхаммед (Махмет) Тайбұға | |
өңдеу  |
||
Өмірбаяны өңдеу
Тайбұға әулетінен тараған. Мұхаммед ханның ұлы. Ол таққа немере ағасы Аңғыш қайтыс болғаннан кейін отырды. Ол туралы мәліметтер өте аз. Бәлкім, бір жағынан Сібір хандығының оңтүстік-батысындағы жерлерді иемденген Шибанидтер әулетінен шыққан Мұртаза сұлтанға қарсы күресіп, сонымен бірге жергілікті мурзаларды тежеп, тәуелді княздықтардың билігін күшейтуге әрекеттенсе керек.
Түрлі нұсқалар бойынша ноғайлармен одақты нығайту үшін ол Исмаил бейдің қарындасына үйленеді. Түмен ханы Құлықты жеңгеннен кейін Түмен хандығы Сібір хандығына қосылды.
1530 жылы Қасым өлтірілді, бірақ нақты жағдайлары белгісіз. Оның ұлдары Едігер мен Бек-Болат әкесі қайтыс болғаннан кейін Сібір хандығының тең билеушілері болды.
Әдебиет өңдеу
- Тюменское и Сибирское ханства / под ред. Д. Н. Маслюженко, А. Г. Ситдикова, Р. Р. Хайрутдинова. — Казань: Издательство Казанского университета, 2018. — 560 с. — ISBN 978-5-00130-021-2.