Құтлық хан
Құтлық хан (орыс. Кулук-Салтан, Кулук, Тулук, туған жылы белгісіз — 1510 жылдан кейін) — Шибан әулетінен шыққан Түмен хандығының билеушісі (1505-1510). Ибақ ханның ұлы.
| Құтлық хан | ||
| Лауазымы | ||
|---|---|---|
| ||
| 1505 — 1510 | ||
| Ізашары | Ағалақ хан | |
| Ізбасары | Қасым мырза | |
| Өмірбаяны | ||
| Діні | ислам | |
| Дүниеге келуі | белгісіз | |
| Қайтыс болуы | 1510 | |
| Әкесі | Ибақ хан | |
өңдеу  |
||
Өмірбаяны өңдеу
Құтлық хан туралы жазба деректер өте аз. Шығыс шежірелері оны Ибақтың екінші, ал «Бахр ал-Асрар» үлкен ұлы деп хабарлайды. Хан мәртебесінде Әбілғазы Баһадүр ханның шығармасында кездеседі. Құтлық Қадырғали Жалайырдың шығармасында Махмұтектің ұлы, Қажы-Мұхаммедтің немересі, Ибақтың әкесі болып көрсетілген. 1505-1506 жылдары Вычегод-Вым жылнамасында «түмен және сібір ханы» ретінде аталып өтті. Жылнамадағы ақпаратқа сәйкес Шыңғы-Тұрадан Ұлы Пермь жерін шабуылдаған. «Кіші мұз дәуірі» мен Шибан әулетінің сыртқы саясаттағы сәтсіздіктері 1510-1511 жылдары кейбір ұлыстардың Ноғай Ордасы мен Орталық Азияға қоныс аударуымен аяқталды.
Әдебиет өңдеу
- Тюменское и Сибирское ханства / под ред. Д. Н. Маслюженко, А. Г. Ситдикова, Р. Р. Хайрутдинова. — Казань: Издательство Казанского университета, 2018. — 560 с. — ISBN 978-5-00130-021-2.
- Парунин А. В. Политическая история Тюменского ханства в 1430-1508 гг.: монография / А. В. Парунин. — Челябинск: Фонд содействия сохранению культурного наследия «Общественный фонд „Южный Урал“», 2023. — 247 с.