Үлкен Тораңғыл

Үлкен Тораңғыл, Үлкен ТаранкөлЕсіл алабындағы көл.

Үлкен Тораңғыл
Морфометрия
Өлшемі10 × 4,9 км
Ауданы42,2 км²
Жағалау сызығының ұзындығы29,6 км
Тереңдігі6 м
Су алабы
Суды жинау ауданы2000 км²
Құятын өзендерҚамысақты, Есіл, Үлкен Тораңғыл
Шығатын өзенБасқарасу
Орналасуы
54°02′10″ с. е. 68°21′59″ ш. б. / 54.03611° с. е. 68.36639° ш. б. / 54.03611; 68.36639 (G) (O) (Я)Координаттар: 54°02′10″ с. е. 68°21′59″ ш. б. / 54.03611° с. е. 68.36639° ш. б. / 54.03611; 68.36639 (G) (O) (Я) (T)
Ел Қазақстан
АймақСолтүстік Қазақстан облысы
АуданЕсіл ауданы
Үлкен Тораңғыл (Қазақстан)
Үлкен Тораңғыл
Үлкен Тораңғыл (Солтүстік Қазақстан облысы)
Үлкен Тораңғыл

Географиялық орны өңдеу

Солтүстік Қазақстан облысы Есіл ауданындағы Корнеевка және Советское ауылдары жанында.

Гидрографикасы өңдеу

Аумағы 42,2 км2, ұзындығы 10 км, енді жері 4,9 км, жағалауының ұзындығы 29,6 км. Ең терең жері 5-6 м. Су жиналатын алабының аумағы 2000 км2-дей. Көл түбі құмайтты-саз балшықты. Суы тұщы (0,5-1,0 г/л), кермектілігі 4-6 мг/экв.

Сипаты өңдеу

Алабының 80%-ы жыртылған. Жағалау бойы құмдауытты, ені 70-00 м. Мұнда суда гүлдейтін гүлді өсімдіктің 25, балдырдың 5, мүктің бір түрі өседі. Көлде балықтың 21 түрі, олардың ішінде байырғылары мен жерсіндірілгендері (пелядь, рипус, сиг, тұқы, т.б.) бар. Көл ағынды. Батыстан Қамысақты өзен, солтүстіктен Есіл-Үлкен Тораңғыл каналы келіп құяды. Көлдің шығыс жағынан Басқарасу өзені ағып шығады. Көл суы мал, сонымен қатар егістік, шабындыққа, бау-бақшаны суғаруға пайдаланылады. Көл облыстың балық аулайтын маңызды кәсіпшілігінің бірі саналады. Аумағы жағынан Сергеев бөгенінен кейінгі 2-орында. Үлкен Тораңғыл (Иманбұрлық өзені–Питное көлі) суландыру жүйесіне кіреді.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. АТАМЕКЕН: Географиялық энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. – 648 бет. ISBN 9965-893-70-5