Ұлыбритания парламенті

Британдық Парламенттік дебат форматы (БПФ) - XX ғасырдың басында Ұлыбританияда Американдық Линкольн-Дуглас және Полиси дебаттарынан бөлек пайда болған дебат форматы. Қазіргі кезде басқа дебат форматтарына база болып табылады.

Форматтың шыққан елі аты атап тұрғандай Ұлыбритания
Парламент ғимараты (Вестминстер сарайы)

Оксфорд, Кембридж, Дархем, Бристоль, Глазго, Эдинбург университеттерінде бастапқыдан пайда болған. Ирландияда және Ұлыбританияда, Европаның басқа да елдерінде көп қолданылады. Халықаралық чемпионаттардың негізгі форматы ретінде қарастырылады. Британдық форматта 2 жақтаушы және 2 даттаушы команда қатысады. Әр командада 2 спикер ойнайды, олардың әрқайсысының міндеті әділқазыны өз сөздеріне көндіру. Ойын соңына қарай әр команда бірінші, екінші, үшінші және соңғы төртінші орындарға ие болады.

Жалпы ақпаратӨңдеу

Әр спикер 7 минуттан сөйлейді. Бірақ 5 минуттық қысқартылған күйде де ойнауға да болады. Спикердің сөйлеу уақыттарында сұрақ қоюға болады, бірақ спикер рұқсатынан соң ғана. Сұрақтарға жауап бермеу спикерлік балдарға кесірін тигізуі мүмкін. Бірінші және соңғы минуттар сұрақтардан бос; сұрақ жабық болса (йә немесе жоқ деген жауаптарға бағытталса) оған жауап беру міндетті емес.

Ойын тәртібіӨңдеу

Бірінші үстел
1 спикердің (Премьер-министрі) міндеттері: Ойынға дефинициаларды енгізу, тақырыпты қалай түсінетіні жөнінде айту, тақырып көлемін белгілеу, Status Quo жайында айту. Және де премьер министрдің рөліне оның палатасы не үшін күресетіні туралы айту (Құндылығын жариалау) және өз аргументтерін жариалау кіреді.
2 спикердің (Оппозиция лидері) міндеттері: Үкіметтің айтқандарын даттау, жоққа шығару. Дефинициялармен келісу немесе келіспеуін айту. Өз құндылығын айтып, аргументтерін ойынға қосу.
3 спикердің (Премьер-министрдің орынбасары) міндеттері: Оппозиция сөздеріне жауап қайтару және өз аргументтерін орнына келтіріп қайта қорғау.
4 спикердің (Оппозиция лидерінің орынбасары) міндеттері: Өз кейсін сақтап қалуға тырысу және қарсылас кейсін құлату.

Екінші үстел
5 спикердің (Үкімет өкілі) міндеттері: Оппозиция лидерінің орынбасарының сөздеріне қарсы шығу және ойынға жаңа аргументтер қосу.
6 спикердің (Оппозиция өкілі) міндеттері: Үкімет өкіліне қарсы шығу және оппозиция аргументтерінің құламауына кепіл болу. Бірінші үстелге қысқаша анализ жасап кетуге болады.
7 спикердің (Үкімет өкілінің хатшысы) міндеттері: Өз палаталарының ой қортындысын айтып ойыннды жүйелеу, анализ. Жаңа аргумент қосуға болмайды.
8 спикердің (Оппозиция өкілінің хатшысы) міндеттері: Жалпы ойынның қортындысын жасау, анализ. Жаңа аргумент қосуға рұқсат берілмейді.

ТерминдерӨңдеу

Squiriling (жаргон) - дефенициаларда өтірік, немесе тек қана өздеріне ғана жайлы ақпарат беру. Мысалы: "Арақ - у, сондықтан оған тыйым салу қажет" (Арақ дәл, таза у болып саналмайды).
Труизм - айтуға тиісті емес, жоққа шығарылмайтын нәрселерді айту: "Аспан - көк түсті".
Knifing - Бір палатадағы екі команданың арасында келіспеушіліктің пайда болуы. Мысалыға оппозицияның екінші командасы бірінші команданың сөздерін жоққа шығарса ол knifing болып саналады.

Басқа парламенттік дебат форматтарыӨңдеу