Динго

(Canis lupus dingo бетінен бағытталды)

Динго (лат. Canis lupus dingo) - мүмкін адамдармен бірге, Австралияға енген ит түрі.

Динго
Австралиялық динго
Австралиялық динго
Амандық күйі
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Табы: Сүтқоректілер
Сабы: Жыртқыштар
Тұқымдасы: Иттер тұқымдасы
Тегі: Canis
Түрі: C. lupus
Кіші түрі: C. l. dingo
Үш-есімді атауы
Canis lupus dingo
(Meyer, 1793)
Ареал
Ареал
Синонимдері

antarcticus (Kerr, 1792), Canis australasiae (Desmarest, 1820), Canis australiae (Gray, 1826), Canis dingoides (Matschie, 1915), Canis macdonnellensis (Matschie, 1915), Canis novaehollandiae (Voigt, 1831), Canis papuensis (Ramsay, 1879), Canis tenggerana (Kohlbrugge, 1896), Canis harappensis (Prashad, 1936), Canis hallstromi (Troughton, 1957)

Түсі көбінесе сарғыш, бірақ динго арасында басқа түстілері де кездеседі, сонымен қатар дақтысы да бар. Түнгі және ымыртты жануарлар. Күшіктерінің саны, (бір туғандағы) 4-6, (8 дейін). Қой шаруашылығына зиян келтіретіндіктен, оларды әрдайым қырады. Үй иттерімен шағылысады. Кейбір ғалымдар динго үй итінің түр тармағы немесе бөлек түр ретінде қарастырады.[2]

Көбеюі

өңдеу

Динголар жылына бір рет шағылысады. Ұрғашы динго бірден сегіз күшікті дүниеге әкеледі. Күшіктер екі жыл бойы аналарының қасында болады. Олар тек төрт жасқа толғанда ғана аналарымен бірге кішкентай жануарларға шабуылдауды үйрене бастайды.

Таралуы

өңдеу

Динго Австралияда барлық жерде кездеседі, әсіресе оның солтүстік, батыс және орталық бөліктерінде көп; шағын популяциялар Оңтүстік-Шығыс Азияда - Тайландта, Мьянмада, оңтүстік-шығыс Қытайда, Лаоста, Малайзияда, Индонезияда, Борнеода, Филиппин мен Жаңа Гвинеяда сақталды.

Экожүйе үшін маңызы

өңдеу

Динго - сүтқоректілердің негізгі жыртқыштары Австралия және материктің экологиясында маңызды орын алады. Оның қоныстануы кезінде олар шөпқоректілердің санын реттейтін тіршілік иесінің биологиялық тауашасын иеленетін бірқатар жергілікті жыртқыштарды (мысалы, марсупиалды қасқырды) қуып жіберген болуы мүмкін. Олар сондай-ақ жергілікті фаунаның кейбір түрлерінің жойылуын болдырмайды, оның жаулары - жабайы мысықтар мен түлкілерді жояды, дегенмен олардың өздері қалталы жануарлардың кейбір түрлерінің жойылуына себеп болды. Динго сонымен қатар Австралияға әкелінген және осында көптеп өсірілетін қарапайым қояндардың популяциясын реттеуге көмектеседі.

Дереккөздер

өңдеу
  1. Corbett, L.K. Canis lupus ssp. dingo. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2011.1. International Union for Conservation of Nature (2008). Тексерілді, 13 тамыз 2011.
  2. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған профессор Е. Арын – Павлодар: 2007 - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3