Айдын Ақанұлы Айымбетов

Айдын Ақанұлы Айымбетов (27 шілде 1972, Заря Коммунизма ауылы, Талдықорған облысы) — қазақ ғарышкері, Халық қаһарманы. Шыққан руы- жалайыр.[1][2]

Айдын Ақанұлы Айымбетов
Мемлекеті

 Қазақстан

Мансабы

Ұшқыш-инженер

Әскери атағы

авиация генерал-майоры

Ғарышта болған уақыты

9 тәулік, 20 сағат, 13 минут, 51 секунд

Туған күні

27 шілде 1972 (1972-07-27) (52 жас)

Туған жері

Заря Коммунизма ауылы, Талдықорған облысы, Қазақ КСР (қазіргі Алматы облысы, Қазақстан)

Сыйлықтары
Халық қаһарманы
Халық қаһарманы
2 дәрежелі Мінсіз қызметі үшін медалі (Қазақстан)
3 дәрежелі Мінсіз қызметі үшін медалі (Қазақстан)
Қазақстанның ғарышкер-ұшқышы
Қазақстанның ғарышкер-ұшқышы

Білімі

Мектепті алтын медальмен бітірген. 1993 жылы Армавирдегі жоғарғы әскери авиациялық училищені "ұшқыш-истребитель" мамандығы бойынша бітірген.

Әскери қызметі

1993 жылдың мамырынан Қазақстанның Қарулы Күштерінің қатарында қызмет атқарады. Ұшқыш-истребитель. Ғарышкерлер отрядына таңдау алдында Талдықорған қаласы маңындағы авиабазада авиациялық бөлімшенің командирі болып қызмет атқарады. 2009 жылдың желтоқсанынан Қазақстан Республикасының Ұлттық ғарыш агенттiгi төрағасының кеңесшісі, агенттік департментінің директоры. 2011 жылдың наурызынан Сұлтанғазиев атындағы ғарыштық зерттеулер институтында ғарыштық технологияларды ақпараттық-білімдік қамтамасыз ету бөлімінің бастығы. 2012 жылдың көктемінен Астана қаласындағы Оқушылар сарайындағы жас ғарышкерлер мектебінде ұстаздық етеді.

Әскери атағы

Қазақстан Республикасы Әскери-әуе қызметінің полковнигі (2014 жылдан).

Ғарыштық даярлығы

  • 1993 жылы алғаш рет ғарышкерлікке өтініш берді.
  • Екінші мәрте 2001 жылдың 5 мамырында қайта берді.
  • 2002 жылы Ресей-Қазақстан мемлекетаралық бірлескен ғарышқа ұшу келісімі аясында Мәскеу қаласында медициналық комиссиядан өтті.
  • 09.11.2002 жылғы Қазақстан Республикасы Үкіметі жанындағы ведомствоаралық комиссия мәжілісінде Қазақстан Республикасы ғарышкерлері отрядына кіргізу туралы ұсыныс жасалынды.
  • 12.10.2012 жылғы Қазақстан Республикасы Үкіметінің №1304 қаулысы негізінде Қазақстан Республикасының ғарышкері дәрежесі берілді.
  • 26.05.2015 жылы Қазғарыш баспасөз хатшысы Ербол Дәулетов 2015 жылы ғарышкер Айдын Айымбетовті британдық әншінің орнына 2015 жылдың қыркүйегінде ғарышқа жіберу туралы мәселені талқылап жатқандығын хабарлады.
  • 2015 жылы 2 қыркүйекте 2-бортинженер ретінде транспорттық пилоттанған «Союз ТМА-18М» кемесінде ЭП-18 саяхаты аясында Байқоңыр ғарыш станциясынан Халықаралық ғарыш станциясына аттанды.[3]
  • Айдын Айымбетов ғарышта он күн болып, маңызды зерттеулер жүргізген болатын. Халықаралық ғарыш станциясынан оралған Айымбетовті президент Нұрсұлтан Назарбаевтың өзі күтіп алды.

Марапаттары

Ғарыш кеңістігін игеруге сіңірген аса зор еңбегі, ғарышқа ұшу кезінде көрсеткен батырлығы мен ерлігі үшін Қазақстан Республикасының ғарышкері Айдын Ақанұлы Айымбетовке

  • «Халық қаһарманы» атағы (14.10.2015)
  • Алтын Жұлдыз айрықша ерекшелік белгісі
  • «Отан» ордені (2015)[4]

Отбасылық жағдайы

Отбасылы. Жұбайының есімі - Лилия. Екі баласы бар: қызы - Диана (2000), ұлы - Әмір (1998).

Дереккөздер