Алматы қаласының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімі

Алматы қаласының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімі Қазақстан Республикасының 2016 жылғы 6 сәуірдегі "Құқықтық актілер туралы» Заңының 27-бабына және Қазақстан Республикасының 2019 жылғы 26 желтоқсандағы "Тарихи-мәдени мұра объектілерін қорғау және пайдалану туралы" Заңының 21-бабына сәйкес, Алматы қаласының әкімдігі қаулысының 1-қосымшасына сәйкес бекітілген.[1] 2021 жылы 9 қыркүйек айында Алматы қаласы әкімдігінің № 3/458 қаулысымен мемлекеттік тізімге өзгерістер енгізілді.

Археология ескерткіштері

өңдеу
р/с Ескерткіштің атауы Ескерткіш суреті Ескерткіш түрі Ескерткіштің орналасқан жері
1 Қорған, ерте темір дәуірі; Қорған қорымы (9), ерте темір дәуірі; Қорған 1; Қорған 2; Қорған 3; Қорған 4 археология ескерткіші 2-Жылу электр орталығынан солтүстікке қарай 3 км, "Батыс" зиратының аумағында, жолдың сол жағында; 2-Жылу электр орталығынан шығысқа қарай 1,2 км, "Батыс" зиратына апаратын жолдың оң жағында, далада; осы қорған қорымы тізбегінің ең оңтүстігі болып табылады; № 1 қорғаннан солтүстік-солтүстік-батысқа 40 м-ге қарай орналасқан; № 2 қорғаннан солтүстік-солтүстік-батысқа 60 м-ге қарай орналасқан; №3 қорғаннан солтүстік-солтүстік-батысқа 25 м-ге қарай орналасқан
2 Қорған, ерте темір дәуірі археология ескерткіші Рысқұлов даңғылы, 51 а, Лобачевский көшесінің қиылысы, "Алматыгорсвет" акционерлік қоғамының аумағында
3 Қорған (қалдықтар), ерте темір дәуірі археология ескерткіші Рахманинов көшесі, 83, Қарасай батыр көшесінің бұрышы
4 Қорған (қалдықтар), ерте темір дәуірі археология ескерткіші Қарасай батыр көшесі, 230, Аносов көшесінің бұрышы
5 Қорған, ерте темір дәуірі археология ескерткіші Қазақстан Республикасының Ұлттық Ғылыми Академиясының Бас Ботаникалық бағы, Ботаникалық бақ басқармасының оңтүстігіне қарай 600 м, оранжереядан оңтүстік-батысқа қарай 200 м, орталық саяжолдың оң жағында
6 Бұтақты-2 қонысы, ерте көшпенділер дәуірі археология ескерткіші Бұтақты шатқалының ішінде 7,6 км, спорт кешенінен 1 км батысқа қарай
7 Қимасар тұрағы, ерте темір дәуірі археология ескерткіші Қимасар шатқалы, Медеу тау алқабы

Қала құрылысы және сәулет

өңдеу
р/с Ескерткіштің атауы Ескерткіш суреті Ескерткіш түрі Ескерткіштің орналасқан жері
1 Бұрынғы Верный обсерваториясының ғимараты, Бредихин астрографы академик Гавриил Адрианович Тиховтың үйі және мұнарасы (қазір - "Алматы қаласы музейлер бірлестігі" Коммуналдық Мемлекеттік қазыналық кәсіпорынының филиалы), 1915 жыл қала құрылысы және сәулет Сейфуллин даңғылы, 597 А
2 Бұрынғы Верный телеграфы қала құрылысы және сәулет Төлебаев көшесі, 25
3 Бұрынғы Верный балалар баспанасы (қазір Алматы музейі), 1892 жыл қала құрылысы және сәулет Қабанбай батыр көшесі, 132
4 Бұрынғы Қоғамдық жиналыс үйі (қазір - Республикалық қуыршақ театры), сәулетшісі белгісіз, 1910 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Пушкин көшесі, 63
5 Әйелдер гимназиясының бұрынғы ғимараты (қазір - Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университетінің корпусы), 1907 жыл қала құрылысы және сәулет Уәлиханов көшесі, 64 (Төле би көшесі, 31)
6 Қазан Құдай ана шіркеуі, 1864 жыл қала құрылысы және сәулет Халиулин көшесі, 45-А, Тәтібеков көшесінің бұрышы (Кіші станица)
7 Қасиетті-Никольск соборы, 1908 жыл қала құрылысы және сәулет Байтұрсынов көшесі, 56/5
8 Ғалым-ағаш өсіруші Эдуард Оттонович Баумның бұрынғы үйі (қазір – "HorecTech" Сауда компаниясы), 1889 жыл қала құрылысы және сәулет Амангелді көшесі, 68а
9 Ғалым, көрнекті Мемлекет қайраткері, профессор Санжар Джафарович Асфендияровтың үйі, (бұрынғы ерлер гимназиясы директорының үйі, қазір - Қазақстан Республикасындағы Түрік Елшілігі), XX ғасырдың басы қала құрылысы және сәулет Төле би көшесі, 29
10 Дәрігер Лев Николаевич Фидлердің бұрынғы үйі (қазір - "Сыртқы саяси зерттеулер институты" Акционерлік қоғамы), XX ғасырдың басы қала құрылысы және сәулет Қалдаяқов көшесі, 52 (Қазыбек би көшесі, 18)
11 Тұрғын үй (бұрынғы Сапожникованың үйі, балалар үйі директорының қазыналық үйі, қазір - спорт және олимпиада даңқының Республикалық музейі), XIX ғасырдың соңы - XX ғасырдың басы қала құрылысы және сәулет Сейфуллин даңғылы, 551 (Бөгенбай батыр көшесі, 154)
12 Тұрғын үй (көпес Исхак Габдулвалиевтің бұрынғы үйі, қазір - "Emi Engineering" Жауапкершілігі шектеулі серіктестігі), 1909 жыл қала құрылысы және сәулет Төлебаев көшесі, 38
13 Тұрғын үй (көпес Филипповтың бұрынғы үйі, қазір – «Қазқайтажаңарту» Республикалық Мемлекеттік кәсіпорнының Ғылыми-зерттеу және жобалау филиалы), 1901 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Мақатаев көшесі, 20
14 Тұрғын үй (бұрынғы Верный қаласының ақсақалы Сеид Ахмет Сейдалиннің үйі, облыстық Мұсылмандар бюросы, бұрынғы Республикалық халық аспаптары музейінің ғимараты, қазір – Дінмұхаммед Ахметұлы Қонаев атындағы Халықаралық Қор), XIX ғасыр қала құрылысы және сәулет Панфилов көшесі, 99
15 Үй-жай (ағайынды Бреусовтардың тұрғын үйлерінің бірі, қазір – "Казэкология" Жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің ғимараты), XX ғасырдың басы қала құрылысы және сәулет Әйтеке би көшесі, 27
16 Байланыс үйі ғимараты (Бас пошта), 1934 жыл қала құрылысы және сәулет Бөгенбай батыр көшесі, 134
17 Мұхтар Әуезов атындағы Мемлекеттік Академиялық драма театрының ғимараты, 1980 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Абай даңғылы, 103
18 Бұрынғы Республикалық халық бақылау комитетінің ғимараты (қазір – "Heritage Capital" Жауапкершілігі шектеулі серіктестігі), 1938 жыл қала құрылысы және сәулет Абылай хан даңғылы, 77
19 Бұрынғы Ауыл шаруашылығы министрлігінің ғимараты (қазір – "Нұр-Отан" Халықтық-демократиялық партиясының штаб-пәтері), 1938 жыл қала құрылысы және сәулет Абылай хан даңғылы, 79
20 Бұрынғы Қаржы министрлігі ғимараты (қазір - Алматы қаласы Қаржы басқармасы), 1937 жыл қала құрылысы және сәулет Абылай хан даңғылы, 97
21 Бұрынғы Жамбыл атындағы Қазақ Мемлекеттік филармониясы ғимараты (Саяси-ағарту үйі, Қазақконцерт, қазір - Qurmangazy Orkestri), 1955 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Абылай хан даңғылы, 83
22 Қазақстан Жазушылар одағының ғимараты, 1938 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Абылай хан даңғылы, 105
23 Қазақ Ұлттық қыздар педагогикалық университетінің ғимараты, 1954 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Гоголь көшесі, 114
24 Қазақ тұтынушылар одағының әкімшілік ғимараты (қазір – әкімшілік ғимарат), 1953 жыл қала құрылысы және сәулет Төле би көшесі, 57
25 Қазақ Мемлекеттік шет тілдері институтының ғимараты (қазір - Абылай хан атындағы Қазақ Халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті), 1949 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Төле би көшесі, 84
26 Алматы Мемлекеттік медициналық институты ғимараты (қазір – С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық медициналық университеті), 1932, 1939 жылдар
 
қала құрылысы және сәулет Төле би көшесі, 94
27 Бұрынғы Қалалық клиникалық емхана ғимараты (қазір - Қалалық кардиологиялық орталық), 1938 жыл қала құрылысы және сәулет Төле би көшесі, 93
28 Бұрынғы Алматы мақта-мата комбинатының Мәдениет сарайы (қазір – Наталия Сац атындағы Мемлекеттік Академиялық балалар мен жасөспірімдер орыс театры), 1981 жыл қала құрылысы және сәулет Шаляпин көшесі, 22
29 Алматы-2 теміржол станциясы вокзалының ғимараты, 1937 жыл, 1976 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Абылай хан даңғылы, 1
30 Қазақ Ауылшаруашылық институтының ғимараты (қазір – Қазақ Ұлттық аграрлық университеті), 1954 жыл қала құрылысы және сәулет Абай даңғылы, 8
31 "Арасан" орталық сауықтыру орталығы, 1983 жыл қала құрылысы және сәулет Қонаев көшесі, 75
32 Республикалық оқушылар сарайы, 1983 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Достық даңғылы, 114
33 Медеу тау алқабынындағы селден қорғау бөгеті, 1964 - 1980 жылдар қала құрылысы және сәулет Медеу тау алқабы
34 Офицерлер үйі, 1978 жыл қала құрылысы және сәулет Зенков көшесі, 24
35 Сәбит Мұқанов пен Ғабит Мүсіреповтің Мемлекеттік әдеби-мемориалдық музей кешені, 1999 жыл қала құрылысы және сәулет Төлебаев көшесі, 125, 129 пәтер.
36 Неке сарайы ғимараты, 1971 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Абай даңғылы, 101
37 Орталық стадион, 1957 жыл қала құрылысы және сәулет Абай даңғылы, 48
38 Қазақ мемлекеттік циркі ғимараты, 1970 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Абай даңғылы, 50
39 "Арман" кинотеатры ғимараты, (қазір – "Арман" киноорталығы), 1968 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Достық даңғылы, 104
40 Лермонтов атындағы Академиялық орыс драма театры ғимараты, 1969 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Абай даңғылы 43
41 Бұрынғы Мәдениет үйі («Қазақфильм» киностудиясы, қазір - Жамбыл атындағы Мемлекеттік филармония), 1936 жыл қала құрылысы және сәулет Қалдаяқов көшесі, 35
42 Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ Академиялық драма театрының бұрынғы ғимараты (қазір – Ғабит Мүсірепов атындағы Балалар мен жасөспірімдерге арналған Мемлекеттік Академиялық қазақ театры), 1962 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Абылай хан даңғылы, 38
43 "Қазақстан" қонақ үйі ғимараты, 1978 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Достық даңғылы, 52
44 "Отырар" қонақ үйі ғимараты, 1981 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Гоголь көшесі, 75
45 "Алатау" қонақ үйі ғимараты, 1975 жыл қала құрылысы және сәулет Достық даңғылы, 105
46 "Алма-Ата" қонақ үйі ғимараты, 1967 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Қабанбай батыр көшесі, 85
47 Бұрынғы "Иссык" қонақ үйі ғимараты (қазір – "Цептер" фирмасының кеңсесі), 1947 жыл қала құрылысы және сәулет Бөгенбай батыр көшесі, 140
48 "Достық" қонақ үйі ғимараты, 1983 жыл қала құрылысы және сәулет Құрманғазы көшесі, 36,
49 "Ғалымдар үйі" тұрғын үйі, 1949 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Жібек жолы даңғылы, 60
50 Орталық мешіт, 1999 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Пушкин көшесі, 16
51 Қазақтың шет елдермен достық және мәдени байланыс қоғамының "Достық үйі" ғимараты (қазір - Қазақстан халқы Ассамблеясы), 1972 жыл қала құрылысы және сәулет Құрманғазы көшесі, 40
52 Әуежай (Халықаралық әуе жолдарының әуежайы), 1947 жыл қала құрылысы және сәулет Майлин көшесі, 1 «А»
53 Құрманғазы атындағы Алматы Ұлттық консерваториясының ғимараты, 1937 жыл қала құрылысы және сәулет Абылай хан даңғылы, 90
54 Бұрынғы "Қазгеология" ғимараты (қазір – "Қазақстандағы Интернационал Қытайдың Ұлттық мұнай корпорациясы" Жауапкершілігі шектеулі серіктестігі), 1938 жыл қала құрылысы және сәулет Назарбаев даңғылы, 110
55 Малдәрігерлік институтының Хирургия клиникасының ғимараты (қазір – Қазақ Ұлттық аграрлық университетінің корпусы),1954 жыл қала құрылысы және сәулет Абай даңғылы, 26
56 Ішкі істер министрлігі Басқармасының ғимараты, 1954 жыл қала құрылысы және сәулет Қабанбай батыр көшесі, 95
57 Телевизиялық мұнара, 1983 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Омарова көшесі, 35
58 "Сайран" автовокзалы, 1983 жыл қала құрылысы және сәулет Төле би көшесі, 294
59 Алматы ипподромы, 1965 жыл қала құрылысы және сәулет Омаров көшесі, 10а
60 Медицина институтының бұрынғы жатақханасы, 1938-1939 жылдар қала құрылысы және сәулет Шевченко көшесі, 118
61 Қазақстан менеджмент, экономика және болжау институтының ғимараты (бұрынғы партия мектебінің ғимараты)
 
қала құрылысы және сәулет Абай даңғылы, 2
62 Аппараттық-студиялық кешені, 1983 жыл қала құрылысы және сәулет Желтоқсан көшесі, 185
63 Өмірбек Арысланұлы Жолдасбеков атындағы студенттер сарайы, 1998 жыл қала құрылысы және сәулет Әл-Фараби даңғылы, 71/24
64 Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті саябағындағы кіру тобы және монументалдық ансамблі, 2010 жыл, 2011 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Дулати даңғылы, Әл-Фараби даңғылының бұрышы
65 "Алматы Арена" мұз сарайы, 2016 жыл
 
қала құрылысы және сәулет Нұркент шағын ауданы, 7
66 Әбілхан Қастеевтің музей – үйі, 1955 жыл қала құрылысы және сәулет Бекхожин көшесі, 6а
67 Бұрынғы Түрксіб ауруханасының ғимараты, 1950 жыл қала құрылысы және сәулет Масанчи, Құрманғазы, Амангелді көшелері, 92, 98, 71 (Абай даңғылы, 69)

Монументтік өнер құрылыстары

өңдеу
р/с Ескерткіштің атауы Ескерткіш суреті Ескерткіш түрі Ескерткіштің орналасқан жері
1 Кеңес Одағының батырлары Әлия Молдағұлова мен Мәншүк Мәметованың ескерткіші, 1997 жыл монументтік өнер құрылыстары Астана алаңына қарама-қарсы Төле би көшесінің шаршысында
2 Абылай ханның ескерткіші, 2000 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Алматы – 2 бекеті вокзалының алаңы
3 Ақын Жамбыл Жабаевтың ескерткіші, 1996 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Достық даңғылы, Жамбыл көшесінің бұрышы, "Три богатыря" тұрғын үй кешенінің алды
4 Қазақстан Ғылым Академиясының Бірінші президенті, геолог Қаныш Сәтбаевтың ескерткіші, 1999 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Сәтбаев көшесі, Байтұрсынов көшесінің бұрышы
5 Орыстың ұлы ақыны Александр Сергеевич Пушкиннің ескерткіші, 1999 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Шоқан Уәлиханов көшесі, Қазақстан Республикасының Ғылым Академиясы ғимаратының шығыс жағындағы шаршыда
6 Украин ақыны мен суретшісі Тарас Шевченконың ескерткіші, 2000 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Шевченко көшесі, Достық даңғылының бұрышы
7 Махатма Гандидің ескерткіші, 2003 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Жароков көшесі, Жамбыл көшесінің бұрышы (шаршы)
8 Жазушы Сәбит Мұқановтың ескерткіш-мүсіні, 2000 жыл
 
Сәбит Мұқанов мүсіні
монументтік өнер құрылыстары Сәбит Мұқанов көшесі Төле би көшесінің бұрышы
9 Тоқаш Бокиннің ескерткіші, 1980 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Қонаев көшесі, Әйтеке би көшесінің бұрышы
10 Ғани Мұратбаевтың ескерткіші, 1985 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Достық даңғылы, Сәтбаев көшесінің бұрышы
11 Дмитрий Фурмановтың ескерткіш-мүсіні, 1967 жыл монументтік өнер құрылыстары "Сары-Арқа" кинотеатрының шаршысында
12 Ораз Жандосовтың ескерткіші, 1969 жыл монументтік өнер құрылыстары Жандосов көшесі Гагарин даңғылының бұрышы
13 Иван Панфиловтың ескерткіші, 1968 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Достық даңғылы, Қазыбек би көшесінің бұрышы
14 Мұхтар Әуезовтің ескерткіш-мүсіні, 1967 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Қабанбай батыр көшесі (Абай атындағы Мемлекеттік Академиялық опера және балет театрының шаршысы)
15 Жамбыл Жабаевтың ескерткіш-мүсіні, 1971 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Қабанбай батыр көшесі (Абай атындағы Мемлекеттік Академиялық Опера және Балет театрының шаршысы)
16 Композитор Мұқан Төлебаевтың ескерткіші, 2002 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Төлебаев көшесі, Абай даңғылының бұрышы
17 Ақын Мұқағали Мақатаевтың ескерткіші, 2002 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Желтоқсан көшесі, Мақатаев көшелерінің бұрышы
18 Жазушы Ғабит Мүсіреповтің ескерткіші, 2002 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Абылай хан даңғылы, Ғабит Мүсірепов атындағы Балалар мен жасөспірімдерге арналған Мемлекеттік Академиялық қазақ театрының алды
19 Қазақстанның Халық суретшісі Әбілхан Қастеевтің ескерткіші, 2004 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Сәтбаев көшесі, Әбілхан Қастеев атындағы Мемлекеттік өнер музейінің алды
20 Жазушы Сабыр Шәріповтің ескерткіш-мүсіні, 1980 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Қарасай батыр көшесі, Сейфуллин даңғылының бұрышы
21 "Ауғанстан мен әлемнің басқа жерлеріндегі қақтығыстарда қаза тапқан қазақстандық жауынгерлерге" ескерткіш, 2003 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары 28 гвардияшы-панфиловшылар атындағы саябақ
22 Әнші Күләш Байсейітованың (1912-1957) зират басындағы ескерткіші, 1960 жыл монументтік өнер құрылыстары Райымбек даңғылы, Орталық зират
23 Композитор Мұқан Төлебаевтың (1913-1960) зират басындағы ескерткіші, 1962 жыл монументтік өнер құрылыстары Райымбек даңғылы, Орталық зират
24 Жазушы, қазақ кеңес әдебиетінің классигі Мұхтар Әуезовтің (1897-1961) зират басындағы ескерткіші, 1964 жыл монументтік өнер құрылыстары Райымбек даңғылы, Орталық зират
25 Қазақстан Ғылым Академиясының бірінші президенті, геолог Қаныш Сәтбаевтың (1899-1964) зират басындағы ескерткіші, 1968 жыл монументтік өнер құрылыстары Райымбек даңғылы, Орталық зират
26 Саяси қайраткер Жұмабай Шаяхметовтің (1900-1966) зират басындағы ескерткіші, 1970 жыл монументтік өнер құрылыстары Райымбек даңғылы, Орталық зират
27 Әртіс Қалыбек Қуанышбаевтың (1893-1968) зират басындағы ескерткіші, 1972 жыл монументтік өнер құрылыстары Райымбек даңғылы, Орталық зират
28 Әртіс, режиссер Шәкен Аймановтың (1914-1970) зират басындағы ескерткіші, 1974 жыл монументтік өнер құрылыстары Райымбек даңғылы, Орталық зират
29 Композитор Ахмет Жұбановтың (1906-1968) зират басындағы ескерткіші, 1980 жыл монументтік өнер құрылыстары Райымбек даңғылы, Орталық зират
30 Ақын Иса Байзақовтың зират басындағы ескерткіші (1900-1946), 1980 жыл монументтік өнер құрылыстары Райымбек даңғылы, Орталық зират
31 Қазақстанның Халық суретшісі Әбілхан Қастеевтің (1904-1973) зират басындағы ескерткіші, 1980 жыл монументтік өнер құрылыстары Кеңсай-1 зираты
32 Жазушы Сәбит Мұқановтың (1900-1973) зират басындағы ескерткіші, 1980 жыл монументтік өнер құрылыстары Кеңсай-1 зираты
33 "Тәуелсіздік Таңы" монументі, 2006 жыл монументтік өнер құрылыстары Желтоқсан көшесі, Сәтбаев көшесінің бұрышы
34 Қазақтың композиторы, дирижер Нұрғиса Тілендиевтің ескерткіші, 2011 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Назарбаев даңғылы, Жолдасбеков көшесінің бұрышы
35 Академик Әлкей Марғұланның ескерткіші, 2010 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Қазақстан Ғылым академиясы ғимаратының батысы, Қонаев көшесі, Шевченко көшесінің бұрышы
36 Кеңес Одағының Батыры Бауыржан Момышұлының ескерткіші, 2010 жыл
 
монументтік өнер құрылыстары Гоголь көшесі, Пушкин көшесінің бұрышы, 28 гвардияшы-панфиловшылар атындағы саябақ
37 Қазақтың Халық ақыны, композитор Кенен Әзірбаевтың ескерткіші, 2013 жыл монументтік өнер құрылыстары Ескендіров көшесі, Әзірбаев көшесінің бұрышы
38 Қазақтың халық ақыны Сүйінбай Аронұлының ескерткіші, 2015 жыл монументтік өнер құрылыстары Төле би көшесі, Қалдаяқов көшесінің бұрышы, Жамбыл атындағы Қазақ Мемлекеттік филармониясы ғимаратының алды
39 Еңбек сіңірген сәулетші Малбағар Меңдіқұловтың ескерткіші, 2015 жыл монументтік өнер құрылыстары Меңдіқұлов бульвары, Әл-Фараби даңғылының бұрышы
40 Белгілі жазушы Әди Шәріповтің ескерткіші, 2015 жыл монументтік өнер құрылыстары Бөгенбай батыр көшесі, Шәріпов көшесінің бұрышы
41 Батыр Райымбек Хангелдіұлының ескерткіші, 2012 ж
 
монументтік өнер құрылыстары Райымбек даңғылы, Пушкин көшесінің бұрышы
42 Қытай Халық Республикасының Халық композиторы Си Синхайдың ескерткіші, 1999 жыл монументтік өнер құрылыстары Гагарин даңғылы, Си Синхай көшесінің бұрышы

Қасиетті нысандар, ансамбльдер және кешендер

өңдеу
р/с Ескерткіштің атауы Ескерткіш суреті Ескерткіш түрі Ескерткіштің орналасқан жері
1 Боралдай обалар некрополі (қорымы) біздің дәуірімізге дейін IV-II ғасырлар. Ерте көшпенділер дәуірі
 
қасиетті нысандар Боралдай шағын ауданының оңтүстігі, Үлкен Алматы өзенінің сол жағалауы
2 Батыр Райымбек Хангелдіұлының бейіті (XVIII ғасыр), 2005 жыл қасиетті нысандар Райымбек даңғылы, Орталық зираттың кіре берісіне қарама-қарсы
3 Бұрынғы Әскери қамал (қазір – "Тазалық" Жауапкершілігі шектеулі серіктестігі), 1854 жыл ансамбльдер және кешендер Черкасская оборона көшесі, 69 А (Куратов, Тәтібеков, Жетісу, Станиславский көшелері), Кіші Алматы өзенінің сол жағалауы
4 "Алатау" шипажай кешені, 1986 жыл ансамбльдер және кешендер "Таусамалы" шағын ауданы, 50 А үйі
5 Тәуелсіздік монументі, 1996 жыл
 
 
ансамбльдер және кешендер Республика алаңы
6 Ұлы Отан соғысында қаза тапқан жауынгерлерге арналған ескерткіш, 1970 жыл ансамбльдер және кешендер Райымбек даңғылы, Орталық зират
7 "Көрнекті қайраткерлер саяжолы" Мемориалдық кешені, 1987 жыл
 
ансамбльдер және кешендер Үкімет үйінің солтүстік жағындағы шаршы (Қазақ-Британ техникалық университеті)

Дереккөздер

өңдеу